عضو هیئت علمی جهاددانشگاهی فارس و مدیر مرکز خون بند ناف رویان نمایندگی فارس به تبیین مسئله سگهای ولگرد در منظر بهداشت، سلامت و ژنتیک انسانی پرداخت.
حسین جاوید در گفتوگو با ایسنا گفت: بر اساس تعریف سازمان جهانی، سگ ولگرد یا street dog یا strag dog به سگهایی اطلاق میشود که تحت مراقبت فرد مشخصی قرار ندارند و به طور آزادانه در محیط پروسه میزنند.
وی افزود: جمعیت بیش از حد ظرفیت زیستگاه میتوانند باعث ایجاد مخاطرات جدی برای سلامت انسان و سایر موجودات زنده و زیستگاه باشد.
جاوید اظهار کرد: در طول تاریخ بیماریهای زئونوز یا بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان همیشه تهدید و مشکل بزرگی برای سلامت انسان بوده است و به علت زاد و ولد بالای آنها و پراکندگی بالای آنها در شهرها، امکان بیماریهای زئونوز بالاتر میرود.
وی با مواردی از بیماریهای زئونوز اشاره کرد و گفت: نخست بیماریهای ویروسی است. هاری یک بیماری ویروسی خطرناک است که از طریق گزش حیوان آلوده و بزاق به انسان منتقل میشود. این بیماری سیستم عصبی مرکزی قربانی را هدف قرار داده و در صورت عدم درمان، مرگ قطعی است.
عضو هیئت علمی جهاددانشگاهی فارس تصریح کرد: ویروس بعدی دیستمپر است که از طریق تنفس منتقل میشود و باعث سرفه، اسهال، آبریزش بینی و استفراغ میشود.
جاوید با بیان اینکه دسته دوم بیماریهای انگلی است، افزود: انگلهای خارجی سگها مانند ککها، کنهها، جرب و مگسها باعث انتقال بیماریهای مختلف ویروسی، باکتریایی و قارچی بین سگهای ولگرد و انسان، سگهای ولگرد و سگهای خانگی و سایر حیوانات میشود.
این فوق دکترای ژنتیک ادامه داد: این انگلها میتوانند باعث ایجاد علائمی مانند خارش، قرمزی پوست، ریزش مو و ایجاد ضایع در نواحی مختلف بدن مانند گوش، آرنج و پاها میشود.
وی همچنین به انگلهای رودهای اشاره کرد و گفت: انگل کریپتوسپوریدیوزیس، انگل رودهای است که میتواند باعث ایجاد اسهال شدید در حیوان و انسان شده و نهایتاً منجر به مرگ شود.
جاوید با بیان اینکه از جمله دیگر بیماریها میتوان به تب مالت، هپاتیت و بیماری سارقوپتیک اشاره کرد، گفت: بیماری خطرناک سالک که از سگهای ولگرد و توسط گزش پشه خاکی به انسان منتقل میشود و میتواند فرم پوستی و احشایی داشته باشد، نیز از بیماریهای خطرناک انگلی است.
مدیر مرکز خون بند ناف رویان نمایندگی فارس بیان کرد: علاوه بر بیماریهای منتقله از سگهای ولگرد که لیست آن بسیار طولانی است و فقط به تعدادی از آنها اشاره شد، افزایش جمعیت این حیوانات به واسطه دسترسی آنها به مواد غذایی و غذادهی توسط انسانها موجب ایجاد خسارات زیادی به سایر گونههای جانوری شده است. در این راستا به عنوان مثال میتوان به تهدید جمعیتهای آهو، یوزپلنگ و پرندگان بومی ایران اشاره کرد.
وی افزود: از طرف دیگر جفتگیری سگهای ولگرد با حیوانات دیگر مانند گرگها و شغالها موجب به وجود آمدن حیوانات دو رگهای شده است که تهدید جدی برای حیوانات وحشی و افزایش احتمال حمل به انسانهاست.
جاوید از جمله راهکارهای مقابله با این حیوانات ولگرد را عدم غذاهی، عقیم کردن و دور کردن آنها از جوامع انسانی برشمرد و گفت: به طور متوسط ماهانه حدود ۲۱ هزار مورد گزش توسط سگها در ایران گزارش میشود.
وی در پایان پیشنهاد داد: برای جلوگیری از این مشکل اقداماتی نظیر تصویب قانون جامع مدیریت سگهای ولگرد، آموزش و فرهنگسازی، اصلاح وضع مدیریت پسماندها انجام شود.