رابطه دوستانه باید منبع شادی و حمایت باشد. دوست خوب شما را از قعر ناامیدی بالا میکشد، برای رسیدن به اهدافتان تشویقتان میکند و باعث پیشرفتتان میشود.
به گزارش چطور، بر اساس پژوهشها، ایجاد «محیط دوستی سالم» برای حفظ سلامت روانی خوب بسیار مهم است. این در حالی است که دوست سمی (یا تاکسیک) آسیب عمیقی بر عزتنفس و سلامت روان شما وارد کنند. با این تفاسیر، شناسایی دوستی سمی و پایاندادن به روابط دوستانه اینچنینی اقدامات مهمی برای مراقبت بیشتر از خود محسوب میشوند.
در این مقاله درباره نشانههای دوست تاکسیک و روشهای برخورد با او میگوییم. با ما همراه باشید.
گرچه نباید رفتارهای سمی را در درازمدت تحمل کنید و باید هرچه زودتر این رابطه دوستانه مسموم را تمام کنید، فکرکردن به عوامل تأثیرگذار بر رفتارهای دوست سمی ممکن است بسیار مفید باشد.
اگر رفتارهای سمی و اشتباه دوستتان بهتازگی ظاهر شدهاند و قبلا اینطور نبوده، وضعیت او را بررسی کنید، ممکن است در حال پشتسرگذاشتن دوره سختی در زندگیاش باشد. عوامل استرسزا مانند غم و اندوه، ازدستدادن شغل یا مشکلات سلامت روان ممکن است تأثیر منفی موقتی بر روابط داشته باشند.
علاوهبر این، ابتلا به اختلالات خاصی مانند اختلال ADHD یا تروما نیز ممکن است بر تنظیم هیجانی و تکانشگری او اثر بگذارند. گرچه بررسی علل ریشهای رفتارهای نادرست دوست سمی آسیب واردشده را توجیه نمیکند، ممکن است زمینهای را برای ارزیابی بهتر شرایط و اعمال تغییرات مثبت فراهم کند.
مهمترین چیزی که باید به یاد داشته باشید این است که شما نمیتوانید دوست سمیتان را تغییر بدهید. حتی رفتارهای مثبت مانند توجه، مراقبت و همدلی هم برای اصلاح رفتارهای سمی این فرد بیتأثیرند. صدمات عاطفی حفظ دوستی و اثرات مضر آن بر سلامتی خودتان را بررسی کنید و برای آرامش خاطر خودتان به فکر تغییر باشید. در این شرایط دو گزینه پیش روی شماست:
اگر تصمیم گرفتهاید رابطهتان با دوست سمی را اصلاح یا ترمیم کنید، باید نحوه برقراری ارتباط و اعمال حدومرزها در شرایط مختلف را یاد بگیرید.
ارتباط مؤثر با دوست سمی ممکن است منجر به تغییرات مثبت شود و رابطه دوستانه شما را نجات دهد. برای ارتباط مؤثر با این فرد باید نیازها و انتظارات خود را با لحن مثبت، واضح، مستقیم و سازنده بیان کنید. با برجستهکردن رفتارهای خاصی شروع کنید که باعث ناراحتی شما میشوند. مثلا اگر منفیگرایی دائمی این فرد برایتان آزاردهنده است، بهآرامی درباره تمایلتان به گفتوگوهای مثبت و نشاطآور صحبت کنید.
بدون متهمکردن او و گفتن جملات سرزنشآمیز، احساسات و نگرانیهایتان را با استفاده از جملاتی که با «من» شروع میشوند بیان کنید. مثلا بهجای جمله «تو باعث میشی احساس بدی به این رابطه دوستانه داشته باشم»، بگویید «من به دوستی نیاز دارم که حمایتکننده باشه».
خط قرمزها و حدومرزهایتان را صریح بیان کنید. بیان صریح حدومرزهای شخصی و انتظارات باعث میشود احساس ارزشمندی بیشتری داشته باشد و از رابطه دوستانه امن و محبتآمیزی بهرهمند شوید. ویژگیها و رفتارهایی را که از دوست نزدیکتان انتظار دارید، بیان کنید. مثلا اگر دوستتان مدام از شما انتقاد میکند، به او گوشزد کنید که نمیتوانید چنین رفتاری را تحمل کنید. بدون سرزنشکردن او از جملات شروعشده با «من» برای ابراز احساسات خود استفاده کنید.
واضح صحبت کنید؛ مثلا بهجای گفتن جمله مبهم «لطفا بهتر رفتار کن»، بگویید «من از مکالمات تخریبکننده فراریام؛ لطفا موقع صحبتکردن با من از جملات تحقیرکننده استفاده نکن».
عواقب نقض حدومرزهایتان را به او گوشزد کنید؛ مثلا اگر دوستتان همیشه دیرتر از موعد مقرر سر قرار میآید، به او بگویید «اگه دوباره دیر کنی و من رو اینقدر منتظر بذاری، دیگه باهات بیرون نمیآم».
اگر تحمل رفتارهای آزاردهنده دوست سمی برایتان سخت شده، بهترین راهکار فاصلهگرفتن از اوست. مراحل فاصلهگرفتن از دوست سمی عبارتاند از:
اگر تعیین حدومرز جواب نداد و همچنان از رفتارهای دوست سمی اذیت میشوید، پایاندادن به این رابطه دوستی بهترین انتخاب است. گاهی باید بپذیریم که همه دوستیها قرار نیست ماندگار شوند و بهنفع خودتان است که هرچه زودتر از رابطه دوستانه سمی بیرون بیایید. تصمیم خود را محترمانه بیان کنید. میتوانید چیزی شبیه این بگویید: «دوستی ما بیشتر از اینکه خوشحالم کنه به من آسیب میزنه، به همین خاطر بهتره تمومش کنیم». نیاز نیست هیچ توضیح اضافهای بدهید.
طبیعی است که پس از پایان دوستی تاکسیک ناراحت باشید، حتی اگر بدانید که این تصمیم بهترین انتخابتان بوده است. حالا وقت آن است که خودتان را در اولویت قرار دهید و نیازهایتان را رفع کنید. اولویتدادن به سلامت ذهنی، عاطفی و جسمی شامل برنامهریزی برای انجام فعالیتهایی است که به شما احساس خوبی میدهند. یک برنامه خودمراقبتی برای خودتان طراحی کنید تا انرژی تحلیلرفتهتان را بازیابید.
در کمال صداقت و بر اساس احساس درونیتان به سؤالات زیر پاسخ دهید.
اگر نگران رابطه دوستانه خودید، بهترین کار این است که با فردی قابلاعتماد صحبت کنید یا بهدنبال کمک حرفهای باشید. شما شایسته این هستید که در روابط سالم و حمایتکننده باشید.