معروف‌ترین طایفه‌ها؛ خوش‌نشین‌های اوین چه کسانی بودند؟

شمیرانی‌ها یک امتیاز ویژه دارند؛ آن‌ها با شنیدن نام فامیل هریک از اهالی قدیمی شمیران، به اصل و نسب و آبادی محل زندگی او و اجدادش پی می‌برند. آبادی اوین به‌عنوان یکی از آبادی‌های کهن شمیران نیز طوایف قدیمی و معروفی داشت که هنوز در این محله زندگی می‌کنند.

ساکنان قدیمی شمیران از اهالی تجریش، دارآباد و دربند تا ساکنان قدیمی اراج، کاشانک، امامزاده قاسم (ع) و... اگر از طوایف قدیمی این آبادی باشند، هرکدام نام فایل مشخص و ویژه‌ای دارند. از طایفه محققی‌ها، صفری‌ها، الیاسی‌ها و صالحی‌های تجریش تا خاندان عباسی‌ها و قاسمی‌های دزاشیب و البته طایفه‌های قدیمی و ریشه‌دار محله اوین.

به گزارش فرارو، اوین هم مثل دیگر آبادی‌های شمیران مهاجران بسیاری از شهر‌های مختلف کشور پذیرفت. مهاجرانی که برخی از آن‌ها به صورت فصلی به اوین می‌آمدند و برخی دیگر با مهاجران دائم به اوین به شمار ساکنان این آبادی افزودند و هنوز هم در این محله زندگی می‌کنند. «؟ دادفر» یکی از اهالی قدیمی اوین، درباره معروف‌ترین طوایف مهاجر اوین می‌گوید: «شغل اهالی آبادی اوین کشاورزی از جمله صیفی‌کاری و گندم‌کاری بود. بسیاری دیگر نیز به باغ‌داری مشغول بودند و با برداشت میوه از باغ‌های گیلاس، گردو و آلبالو روزگار می‌گذراندند.

همین جاذبه باعث شده بود که مهاجران فصلی بسیاری در فصل برداشت محصول به اوین مهاجرت کنند. به عنوان مثال در موعد برداشت گیلاس، گیلاس‌چین‌هایی از قزوین و الموت به اوین مهاجرت می‌کردند و پس از برداشت محصول به قزوین برمی‌گشتند. اما اوین مهاجرانی هم داشت که به واسطه پیدا کردن کار، تامین معیشت و مسائل اقتصادی به اوین مهاجرت کردند و در همین آبادی برای همیشه ساکن شدند. گروهی از مهاجران دائمی اوین از حدود ۸ دهه پیش از شهر‌های ملایر، نهاوند و تویسرکان آمدند و در اوین خانه و زندگی تشکیل دادند. از این شهر‌ها طوایفی مثل جلالوند، ممی‌وند، غیاثوند، کولیوند، چگینی، روزبهانی، جهانی، ظفری و... به اوین آمدند که برخی از آن‌ها نام فامیل خود را به سپهری، درخشش و... تغییر دادند و هنوز در اوین سکونت دارند.»

«سید مهدی اعرابی» شمیران‌پژوه و از اهالی قدیمی شمیران درباره طایفه‌های آبادی اوین می‌گوید: «اوین طوایف بسیار قدیمی دارد که بر اساس اسناد می‌توان اثبات کرد برخی از آن‌ها حدود هزار سال است که در اوین سکونت دارند. ۵ خانواده از این خانواده‌ها که شجره‌نامه دارند و می‌توان تشخیص داد از دوره صفویه تا اکنون چه شغلی داشته‌اند و در کجا مدفونند. این ۵ طایفه عبارتند از مسعودیان، اعرابی، ابطحی، میرشریفی و اوینی. از دیگر خانواده‌های بومی اوین نیز می‌توان به خانواده‌هایی که با نام فامیل میررحیمی، بذرافشان، فکری و شعیبی، خاکی و... در اوین زندگی می‌کنند اشاره کرد.»

جد هر کدام از این طوایف قدیمی که نام فامیل طایفه خود را انتخاب کرده بود نیز مشخص است. در روزگاری که از شناسنامه یا به قول قدیمی‌ها از سجل خبری نبود، در اوین هم طوایف قدیمی اسامی خاندان خود را پشت جلد قرآن می‌نوشتند و از این رو بود که اکنون اهالی قدیمی اوین از نام‌های قدیمی خاندان خود باخبر باشند. اعرابی ادامه می‌دهد: «جد طایفه مسعودیان میربابایی، جد طایفه اعرابی میرزا میرعلی محمد، جد طایفه ابطحی میرز هما، جد طایفه اوینی میراسماعیل و جد طایفه میرشریفی میرشریف بود.»

علاوه بر این طوایف قدیمی، خانواده‌های دیگری نیز به اوین آمده‌اند که از آن‌ها با عنوان خوش‌نشین یاد می‌شود. اعرابی می‌گوید: «خوش‌نشین‌ها معمولا زمستان‌ها به اوین نمی‌آمدند و در سختی‌های طبیعت اوین در این آبادی سکونت نداشتند. آن‌ها به طور معمول اویل بهار تا اوایل پاییز در اوین می‌ماندند و با فرا رسیدن پاییز به خانه و زندگی خود در تهران مهاجرت می‌کردند. این خانواده‌ها برای سکونت اوین اوین باغ‌هایی خریدند و کوشک‌هایی در اوین ساختند که آن چند ماه سال را از آب و هوای خوب اوین استفاده کنند. از جمله خانواده‌هایی، چون حیدریان، غفوری، خاوریان، ایرج‌پناه، مسیح‌تهرانی، سپهر و... .»

تماشاخانه