شبکه نمایش خانگی و سینما ؛ نظارت قبلی لغو شود

عصرایران ؛ رضا غبیشاوی - راهکار نظارت بر تولیدات فرهنگی هنری از جمله شبکه نمایش خانگی و سینمایی، تعطیل کردن نظارت قبلی (قبل از تولید و انتشار) و راه اندازی نظارت بعدی (نظارت و رسیدگی به شکایات بعد از انتشار) است.

موضوع نظارت بر شبکه نمایش خانگی به معضلی برای تصمیم گیران و مسوولان فرهنگی تبدیل شده است.

از یک سو نظارت بر این مجموعه را به صداوسیما سپرده اند که خود کارنامه ای شکست خورده در تلویزیون دارد و روز به روز به نارضایتی ها و کاهش بینندگانش افزوده می شود. ضمن اینکه صداوسیما خود شبکه نمایش خانگی دارد به نام تلوبیون. یعنی ناظر و رقیب یکی می شود که البته شده.

چگونه صداوسیما که در حال رقابت با شبکه نمایش خانگی است می تواند همزمان نظارت بر این شبکه را برعهده داشته باشد. این موضوع نه عقلی است و نه منطقی... .

از سوی دیگر اما برخی خواهان انتقال این نظارت به وزارت فرهنگ هستند. گرچه آتش وزارت فرهنگ در نظارت و حذف و ... به تندی صداوسیما نیست اما هر دو در نظارت قبلی مشترک هستند.

نظارت قبلی یعنی همه تولیدات شبکه نمایش خانگی باید قبلی از اکران، به سمع و نظر ناظران (بخوانید حذف کنندگان) برسد تا اجازه انتشار کسب کنند. حال اگر ناظران، سلیقه ای برخورد کنند یا به حب و بغضی گرفتار شوند یا موارد اعلامی برای حذف و سانسور، دقیق و صحیح و به جا نباشد خود فصل جدیدی از سردرگمی را پدیدار می سازد. چه پرتعدادند سریال های نمایش خانگی که در اثر حذف های سلیقه ای، مثله شده اند و معنی و مفهوم خود را از دست دادند یا به طور کامل، ادامه تولید و پخش آنها متوقف شد. از این موارد بارها رخ داده و مشاهده شده است. اتفاقاتی که دود آن به چشم سرمایه گذاری و اعتبار شبکه نمایش خانگی و مخاطبان رفته است.

علاوه بر این، در دنیای انبوه فیلم و سریال که هر روز در جهان تولید و منتشر می شود سختگیری و خرده گیری حاشیه ای - رقابتی بر تولیدات فرهنگی ایران، اگر بی تدبیری نباشد قطعا ناشی از ناآگاهی از شرایط واقعی است. در حالی که با یک کلیک وارد جهانی از فیلم و سریال می شویم اندک فیلم و سریال ایرانی درگیر نظارت های عجیب و غریب و عاجز کننده این دستگاه و آن سازمان هستند.

این در حالی است که تقویت تولید فیلم و سریال ایرانی و رونق تماشای آنها باید یکی از اهداف مسوولان باشد نه اینکه تیغ تیز خود را بر گردن نحیف تولیدگران فرهنگی متمرکز کنند.

وزیر فرهنگ (محمد مهدی اسماعیلی ) هم تیر ماه امسال در همایش هوش مصنوعی در تهران گلایه کرده بود که بر سر اکران چند فیلم در سینما ساعت ها بررسی و نظارت قبلی انجام می شود اما با یک کلیک، هزاران فیلم سینمایی و سریال از سراسر جهان در گوشی های موبایل، در اختیار مردم است.

او گفته بود: "در این دو سه سال که بر سر نظارت بر تصویر بین ما و صدا و سیما اختلاف هست اپ‌های معمولی هم دارند فیلم می‌گذارند. آیا می‌شود به روش سابق تنظیم گری کرد؟ ... بر سر فیلمی که در سالن‌ها نمایش داده می‌شود نظارت سفت و سخت اعمال می‌کنیم، ولی فیلم‌هایی که در گوشی‌ها همه می‌بینند هیچ نظارتی نیست. نمی‌دانیم چه کار باید کنیم؟ ... تحولات اخیر نظام سنتی حکمرانی فرهنگی ما را به شدت دچار چالش کرده است. آیا باید تنظیم گری را رها کرد یا با شیوه دیگر نظارت و تنظیم کرد؟ تازه این‌ها سوالات امروز ماست که هنوز هوش مصنوعی وارد نشده است. نمی‌توان منفعل بود."

راهکار چیست؟

راه حل این است که از تجربیات جهانی، درس بگیریم و بیاموزیم و به مانند همه کشورهای پیشرفته و توسعه یافته جهان، نظارت قبلی را رها کنیم و بر نظارت بعدی (نظارت بعد از انتشار) متمرکز شویم.

به این صورت که موسسات شبکه نمایش خانگی هر کدام برای تاسیس، مجوز جداگانه ای دریافت کرده اند که براساس رویه های روز جهان، همین هم نیازی به دریافت نیست و صرف ثبت و اعلام، باید کفایت کند.

با این حال، موسسه ها در ایران برای فعالیت نمایش خانگی مجوز دریافت کرده اند و براساس همین منطق، بدون نیاز به نظارت و کسب مجوز جداگانه قبلی، به تولید فیلم و سریال و برنامه های خود بپردازند و منتشر کنند.

بعد از انتشار، اگر کسی از برنامه ای شکایت داشت می تواند به "شورای نظارت " زیرنظر وزارت فرهنگ یا دادگاه شکایت برد و خواهان رسیدگی شود.

همانند مطبوعات و رسانه ها در ایران که یک مجوز برای آغاز کار دریافت و فعالیت خود را شروع می کنند اما برای تک تک شماره های روزنامه یا مجله ای که منتشر می کنند مجوز جداگانه ای نمی گیرند و قبل از انتشار، خبری از نظارت نیست. اگر کسی هم شاکی بود به هیات نظارت بر مطبوعات یا دادگاه مراجعه و پیگیری می کند.

این شیوه حتی می تواند برای تولیدات سینمایی نیز اجرا شود. موسسات سینمایی مجوز دارند و با همین مجوز، تولید فیلم را شروع می کنند و اکران می شود. اگر بعد از اکران ، کسی یا فردی یا سازمانی معترض بود و شکایت داشت به هیات نظارت در سازمان سینمایی یا دادگاه مراجعه می کند.

خوبی این شیوه این است که جمع گسترده تولیدکنندگان فیلم و سریال و برنامه های شبکه نمایش خانگی، معطل این ناظر و آن نظارت نمی شود بلکه تمرکز خود را برتولید و انتشار قرار می دهد.

این شیوه هم باعث افزایش خلاقیت تولیدکنندگان فیلم و سریال و برنامه های شبکه نمایش خانگی، رشد کیفی تولیدات، جلوگیری از اعمال حذف و تغییرات سلیقه ای و غیرقانونی از سوی ناظران، ثبات بخشی به حوزه تولیدات فیلم و سریال و به دنبال آن، افزایش مخاطبان و تقویت چرخه کسب و کاری این حوزه است.
در این راهکار، موسسات تولیدکننده فیلم و سریال ، مسوولیت تولیدات خود را برعهده دارند و در برابر محتوای تولیدی، پاسخگو هستند.

کافی است به صدها صفحه اینستاگرام و توییتر و کانال تلگرامی نگاهی بیاندازیم که بدون نظارت قبلی، با مخاطبان انبوه مشغول به فعالیت هستند تا متوجه دنیای جدید تولید و نظارت شویم.

  در دنیای امروزی، نظارت های قبلی نه تنها مانعی در برابر رشد تولیدات فرهنگی است بلکه از حجم محصولات فاخر و ارزشمند می کاهد و به حجم محصولات عامه پسند یا سبک می افزاید... اتفاقی که شاید شبیه آن را در سینمای ایران شاهد هستیم.

بیشتر بخوانید:

صداوسیما، برکناری معاون سیاسی و مشکل اطلاع رسانی

نمایشگاه رسانه ها ؛ آیا مدار چهره های رسانه ای نسل جدید تغییر کرده؟

اخطار آتش نشانی به بیمارستان گاندی ؛ چرا قبلا اعلام عمومی نکردید؟

به خبرنگاران مستقل اجازه بدهید حقوق نمایندگان را  بررسی کنند

کوروش کمپانی، چرا چهره ها در برابر تبلیغات، مسوولیت دارند؟

تماشاخانه

شکایت خانواده مالکوم ایکس از دولت آمریکا ؛ «آن‌ها می‌‌دانستند قرار است کشته شود» (فیلم)

بازگشت به سرچشمه‌ی الهام: درباره دوست‌داشتنی‌ترین پیرمردی که زندگیش را وقف طبیعت کرده چه می‌دانیم؟ (فیلم)

فیلم های دیگر