جهان برای بازگشت احتمالیِ ترامپ آماده می‌شود

10 ماه باقی مانده ولی جهان در حال آماده‌شدن برای مواجهه با پیامدهایِ دورۀ دومِ ترامپ است؛ پیامدهایی از قبیلِ تصویبِ تعرفه‌های جدید، کنارگذاشتنِ احتمالیِ اوکراین و تایوان، رویکردِ مبادله‌ای با سایر متحدان، مواجهه با دشمنان و فسخِ بسیاری از قوانینِ بین‌المللی.

منبع: اکونومیست
تاریخ انتشار: 22 ژانویه 2024
مترجم: لیلا احمدی

عصر ایران/ ترجمه: پس از پیروزیِ دونالد ترامپ در ایالت‌های آیووا و نیوهمپشایر، به نظر می‌رسد حالا او بخت بلندتری برای بازگشت به کاخ سفید داشته باشد. چشم‌اندازِ پیروزیِ ترامپ، نَقل محافل است و نگاه‌ها را به گردهماییِ امسالِ "مجمع جهانی اقتصاد" دوخته است.

یکی از قانون‌گذارانِ آمریکایی که در زمینۀ "دیپلماسی برای آرام‌کردنِ متحدان" فعالیت می‌کند، نگرانِ هول و هراسی است که در رسانه‌های اجتماعی، در باب "دموکراسیِ آمریکایی" به جانِ دولت‌های خارجی افتاده.

تا انتخاباتِ ریاست‌جمهوری، 10 ماه باقی مانده و جهان در حال آماده‌شدن برای مواجهه با پیامدهایِ دورۀ دومِ ترامپ است؛ پیامدهایی از قبیلِ تصویبِ تعرفه‌های جدید، کنارگذاشتنِ احتمالیِ اوکراین و تایوان، رویکردِ مبادله‌ای با سایر متحدان، مواجهه با دشمنان و فسخِ بسیاری از قوانینِ بین‌المللی.

کوچک‌ترین تغییر در دولت آمریکا به ناپیوستگی در سیاستِ خارجی منجر می‌شود؛ با‌این‌حال، تغییر از دولت بایدن به دولت ترامپ، به‌ویژه به دلیلِ شکافی که بین مواضع سیاسیِ این‌ رهبران و آشفتگی‌های جهانِ پذیرای تغییر وجود دارد، مهم و قابل‌توجه است.

به گفتۀ "مؤسسۀ تحقیقات صلح اسلو"، شمارِ درگیری‌های دولتی به بیش از 50 مورد رسیده و از سال 1946 تاکنون، بالاترین سطح را نشان می‌دهد.

دولت بایدن تلاش کرده نقش آمریکا را برای دهۀ 2020 (و پس از آن) بازآفرینی کند. بایدن، شمایلِ ابرقدرتی را در نظر داشته که هنوز در سطحِ جهانی درگیر و نزدیک به متحدانش است؛ بااین‌حال در حوزۀ "تجارت" خودخواهانه‌تر، در بابِ "امنیت اقتصادی" حزم‌اندیش‌تر و در خصوصِ "استقرار نیروی نظامی" گزینشی‌تر عمل می‌کند.

دستاوردهای دولتِ بایدن شامل "تقویت مجددِ اتحادها در آسیا" و "ائتلاف برای حمایت از اوکراین" است؛ با‌این‌حال، "بی‌نظمیِ جهانی" به نحو چشم‌گیری فزونی یافته است.

با نزدیک‌شدنِ عقربه‌ها به وقوعِ انتخاباتی تنگاتنگ، ممکن است اثربخشیِ آموزه‎های بایدن کاهش یابد. در این شرایط، تحققِ تعهداتِ فراتر از 2024 از جمله "راه‌حلِ دو دولتی" در اسرائیل و فلسطین، دشوار خواهد شد.

دولت‌ها در سراسر جهان در حال" توسعۀ طرح‌های جایگزین" برای استقبال از آمریکا به رهبری ترامپ هستند. ریاست‌جمهوریِ دوم ترامپ با ریاست‌جمهوریِ نخستِ او متفاوت است. جهان اکنون آشفته‌تر است و ترامپ، مانع‌تراشیِ رسمی در دستور کارِ خود را تحمل نمی‌کند.

گفته می‌شود تعرفه‌های 10 درصدی و تعلیقِ «روابط تجاریِ عادی و پایدار» با چین محتمل است و معنای آن تصویبِ تعرفه‌هایی بالاتر از امروز برای این کشور است.

برای برخی سیاست‌مداران و کشورهایی که ترامپ از نظر ایدئولوژیک با آن‌ها همسو است، ریاست‌جمهوریِ او نویدِ خبرهای خوب است. در اسرائیل، "بنیامین نتانیاهو" اگر بتواند تا سال 2025 به قدرت بچسبد، می‌تواند انتظار حمایتی همه‌جانبه و نادیده‌انگاشتنِ آرزوهای فلسطینی‌ها را داشته باشد.

رهبرانی مانند "ویکتور اوربان" (نخست‌وزیر مجارستان) می‌توانند استقبالی گرم در دفتر بیضی‌شکل را به چشم ببیند. ترامپ برای "عربستان‌سعودی" مواضع نرمی دارد. "نارندرا مودی" (نخست‌وزیر هند)، نیز روابط خوبی با ترامپ دارد و هند انتظارِ تداوم سیاست و انتقادِ کم‌تر نسبت به سرکوبِ آزادی‌های مدنی را دارد.

حتی برخی متحدانِ لیبرال‌دموکراتِ غربی آرام به نظر می‌رسند. "اسکات موریسون" (نخست‌وزیر محافظه‌کارِ سابقِ استرالیا) می‌گوید: "ترامپ به جهان کمک کرد تا نسبت به تهدید چین بیدار شود" و تأکید می‌کند: «این‌جا چیزی برای نگرانی در کار نیست. زمانی که استرالیا مقابل چین ایستاد، آمریکا حمایت کرد و این پشتیبانی برای ما ارزشمند بود.»

آمریکا با دوستانی از این دست مواجه است، اما سیاقِ پرهرج‌و‌مرج و شخصیتِ بی‌ثباتِ ترامپ، پیش‌بینی‌ها را دشوار می‌کند. خوب است بکوشیم رویکردِ پرمعامله‌ترین رؤسای‌جمهور را در قبالِ سایر رهبران دریابیم و ببینیم "کاربران" (به زعم ترامپ)، هم‌پیمانانِ به‌ظاهر ناسپاس، پشتِ‌پا‌زنندگان، دشمنانِ بدکردار، بازندگان، مفت‌خورها، آسیب‌پذیرها، مهاجمان و آن‌هایی که به ایالات‌متحده اهمیت نمی‌دهند، چه سیاستی در پیش خواهند گرفت؟

ترامپ متحدانش را "کاربران" خطاب می‌کند. آن‌ها باید هرلحظه انتظار ناملایمتی داشته باشند. ارزیابیِ ارقام با اشاره به "عدم موازنۀ تجاری" یا صرف مبالغ ناچیز برای نیروهای مسلح، بسیار قابل‌توجه است. از 38 متحد آمریکا در "سازمانِ پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو)" و آسیا، آمریکا در سال 2023، در 26 کشور، کسریِ تجاری داشته و براساس ارقام موجود، 26 کشور کم‌تر از 2 درصدِ تولید ناخالص داخلی را در سال گذشته برای امور دفاعی هزینه کرده‌اند.

برخی کشورها در تلاشند انعطاف خود را نسبت به تغییراتِ پیشِ‌رو افزایش دهند. یکی از مقامات دولتِ آلمان، طرح موقتی را که برای دولت ترامپ آماده کرده، به این صورت توصیف می‌کند: هزینه‌های دفاعیِ آلمان در پیِ ایجادِ "صندوق ویژۀ نظامی (109 میلیارد دلاری)" افزایش خواهد یافت. آلمان 14 میلیارد دلار برای جت‌های اف-35 آمریکایی هزینه می‌کند. این کشور به جای وارداتِ گاز روسیه (ازطریق لوله) به واردات گاز طبیعیِ مایع روی آورده که سهم عمدۀ آن مربوط به تأمین‌کنندگانِ آمریکایی است.

کاربرانی که نمی‌توانند این وضعیت را مدیریت کنند، ممکن است در مضیقه قرار گیرند. آن‌ها بیشتر در معرض تهدیدِ "تعرفه‌ها" هستند و ممکن است "تعهداتِ امنیتی‌"شان لغو شود. مکزیک ممکن است یکی از این موارد باشد؛ زیرا از زمانی که دولت ترامپ، "توافقنامۀ تجارت آزادِ آمریکای شمالی" را با قراردادی جایگزین کرده که از سال 2020 لازم الاجرا است، کسریِ تجاری این کشور افزایش یافته است. / ادامه دارد