شناسایی ژئوپارک‌ها در کشور ضابطه‌مند می‌شود

کارگروه ملی ژئوپارک های کشور، با هدف هماهنگی، ساماندهی، تسهیل و هدایت فعالیت‌ها و امور ژئوپارک و تعامل بین دستگاه‏‌های ذیربط با محوریت سازمان زمین‌شناسی و اکشافات معدنی کشور آغاز به کار کرد. همکاری در راه‌اندازی شبکه ژئوپارک‌های ملی و تدوین چشم‌انداز، اهداف و سیاست‌های کلان توسعه ژئوپارک‌ها با رعایت ملاحظات قانونی هر یک از دستگاه‌های ذیربط از دیگر اهداف این کارگروه است.

در راستای اجرایی و عملیاتی کردن تصویب‌نامه هیات وزیران «مبنی بر مرجع ملی بودن سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور در زمینه شناسایی، ظرفیت‌سنجی و تعیین ضوابط فنی محدوده و حریم ژئوپارک‌ها در کشور، اولین جلسه رسمی «کارگروه ملی ژئوپارک‌های کشور» با حضور نمایندگان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، حفاظت محیط زیست، وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، سازمان انرژی اتمی، وزارت نفت، کمیسیون ملی یونسکو در محل سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور تشکیل شد.

به گزارش ایسنا، تدوین ضوابط در زمینه شناسایی، مدیریت، حفاظت و بهره‌برداری از ژئوپارک‌ها و شیوه‌نامه‌های تخصصی در دستور کار این کارگروه است.

دکتر علیرضا شهیدی، معاون وزیر صمت و رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، در مورد لزوم توسعه ژئوپارک‌ها در کشور، به پتانسیل‌های کم نظیر ایران در زمینه میراث زمین‌شناختی و طبیعی کشور اشاره و تاکید کرد: لزوم راه‌اندازی کارگروه به منظور تعامل بین دستگاهی و نظام بخشی به فرایند شناسایی، حفاظت و بهره‌برداری از ژئوپارک‌ها در کشور بسیار بااهمیت است که این پتانسیل باید با به کارگیری ظرفیت‌های بخش خصوصی در توسعه ژئوپارک‌ها و سرمایه‌گذاری در زمینه اجرای اقدامات و بهره‌برداری تکمیل شود.

در همین زمینه ۳۱ محدوده دارای پتانسیل ژئوپارک در کشور از سوی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور شناسایی و ظرفیت‌سنجی شده است که آماده بهره‌برداری استان‌ها و بخش خصوصی مربوطه است.

نازنین بدری، مسؤول گروه میراث زمین‌شناختی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور نیز ضمن توضیح کلیات و الزامات ژئوپارک، اظهار کرد: اغلب مناطق مختلف در کشور با توجه به توان‌ زمین‌شناختی و زمین‌ریخت‌شناسی خود و همچنین وجود ارزش‌های مکمل طبیعی، فرهنگی و تاریخی، قابلیت اولیه برای ایجاد ژئوپارک را دارند.

این امر مستلزم تشکیل و ساماندهی یک مجموعه توانمند برای ساختارسازی و انتظام بخشی به فرایند ژئوپارک شدن و همچنین تدوین ضوابط و دستورالعمل‌های فنی شناسایی، حفاظت، بهره‌برداری و آموزش و توانمندسازی جوامع محلی است.

بدری تصریح کرد: ژئوپارک‌ها به‌عنوان عاملی مؤثر در رشد اقتصادی، بهبود کیفیت زندگی و ایجاد اشتغال و مبارزه با فقر می‌توانند گزینه‌ای امیدبخش به خصوص در کشورهای در حال توسعه باشند.

با توجه به نیاز به ضرورت کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی، توجه به رشد گردشگری پایدار از طریق ژئوپارک‌ها، می‌تواند یکی از راهکارهای اساسی در زمینه‌ کمک به اقتصاد ملی و رشد مادی و معنوی مردم بومی به خصوص در مناطقی که منابع اقتصادی چندانی ندارند، باشد.

در پایان، اهم فعالیت‌های بیش از دو دهه سازمان زمین‌شناسی در زمینه ژئوپارکها توسط بدری ارائه شد.

رضا جدیدی، مدیرکل دفتر فناوری اطلاعات، برنامه‌ریزی و بودجه ضمن توضیحات در زمینه سابقه فعالیت‌های سازمان زمین‌شناسی و همکاری با سازمان‌های ذیربط در زمینه جلسات متعدد تخصصی طی سال‌های گذشته در زمینه تدوین آیین‌نامه «شناسایی، حفاظت و بهره‌برداری» از ژئوپارک‌ها در کشور، به چندوجهی بودن موضوع ژئوپارک‌ها اشاره و تاکید کرد: هماهنگی و همگرایی بین سازمان‌های مرتبط بر اساس ضوابط و قوانین حاکمیتی و بالادست موجود در پیشبرد و موفقیت فرایند ژئوپارک در کشور ضروری است.

جدیدی خاطر نشان کرد: با توجه به وجود سه ژئوپارک جهانی در کشور، نظارت فنی کارگروه بر عملکرد ژئوپارک‌ها و راه‌اندازی شبکه ملی ژئوپارک‌های کشور و تدوین شیوه‌نامه در این خصوص ضرورت دارد و مناطق دارای پتانسیل و نامزد ژئوپارک، پیش از جهانی شدن باید تمرین ملی بودن کرده و تمامی نیازمندی‌ها و اصول و فلسفه ژئوپارک در سطح ملی اجرا شود و به اهداف مطلوب در زمینه توسعه و توانمندسازی جوامع محلی دست یابند.

وی به حضور مدیران ژئوپارک‌های جهانی کشور، جهت شرکت در جلسات کارگروه و استفاده از تجربیات و بررسی مشکلات و دغدغه‌های موجود در فرآیند ثبت ژئوپارک و نیز بازدید اعضای کارگروه از ژئوپارک‌ها تاکید داشت.

به نقل از سازمان زمین‌شناسی، در پایان نمایندگان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، سازمان انرژی اتمی، وزارت نفت، کمیسیون ملی یونسکو در زمینه لزوم فعالیت «کارگروه ملی ژئوپارک‌های کشور» به منظور نظم‌بخشی و ساماندهی فرایند و فعالیت‌های ژئوپارک در کشور و تعامل بین دستگاهی در این خصوص، صحبت و نظرات فنی خود را در زمینه تدوین دستورالعمل‌های تخصصی و آیین‌نامه «شناسایی، حفاظت و بهره‌برداری از ژئوپارک‌ها در کشور» ابراز کردند.