ژنرال مکینزی : برای پهپادها و موشک های ایران احترام زیادی قائلم

نویسنده: مایک آیزنشتات Mike Eisenstadt، مدیر برنامه امنیتی و نظامی موسسه واشنگتن- مجری پادکست

جنگ افزارهای تهاجمی بُرد بلند و نقطه زنِ ایران، در پنج سال گذشته به سرعت رشد کرده و هواپیماهای بدون سرنشین، در کانون این تحول قرار داشته است. پهپادهای ایرانی، امواج شوک آفرین راهبردی را در خلیج فارس، شامات و اخیرا هم اوکراین ایجاد کرد و به یک تغییردهنده بازی" تبدیل شده اند.

به گزارش دیپلماسی ایرانی، غلوآمیز نیست که بگوییم برنامه پهپادی ایران، تاثیراتی راهبردی در خاورمیانه برجا گذاشته است که شاخص آن حملات سال 2019 به زیرساخت های نفتی عربستان سعودی و حملات فوریه سال 2022 به امارات بود. در یک سال گذشته هم پهپادهای ایرانی، خساراتی قابل ملاحظه را به زیرساخت های حیاتی اوکراین وارد کرده اند.

مقابله با این سامانه ها، در کانون رویارویی با نفوذ ایران در خاورمیانه و دیگر جاها قرار می گیرد. برای بحث درباره پیامدهای منطقه ای و جهانی برنامه پهپادی ایران و رویکردهای واکنشی ممکن در این زمینه، موسسه واشنگتن میزگردی را با شرکت این کارشناسان برگزار کرد:

ژنرال بازنشسته کِنِث مکنزی Gen. Kenneth McKenzie Jr. فرمانده پیشین نیروهای آمریکایی در خاورمیانه (فرماندهی مرکزی آمریکا- سنتکام) که اخیرا مقاله ای با عنوان "ضربه متقابل: ایران و ظهور جنگ پهپادی نامتقارن در خاورمیانه" منتشر کرد. مکنزی اکنون مدیر اجرایی موسسه امنیت ملی و جهانی در دانشگاه فلوریدای جنوبی است.

خانم والری لینسی Valerie Lincy، مدیر اجرایی پروژه ویسکانسین در کنترل سلاح های هسته ای و ناظر وبسایت این پروژه به نام دیده بان ایران. تازه ترین مقاله وی، گزارشی است از یک میزگرد با عنوان "بریدن بال های ایران: چگونه کنترل زنجیره تامین می تواند برنامه پهپادی ایران را مختل سازد؟"

دامین اسپلیترز Damien Spleeters، معاون مدیر عملیات در موسسه "پژوهش جنگ افزارهای منازعه Conflict Armament Research (CAR)". مقاله اخیر وی به ارزیابی بکارگیری پهپادهای ایرانی توسط روسیه در جنگ اوکراین پرداخته و نیز به ارزیابی زنجیره تامینی که این قابلیت ها را تداوم می دهد. 
در اینجا، نکات اصلی وبکست موسسه واشنگتن را می خوانید: 

ژنرال مکینزی: 

•    پهپادها و موشک های کروز بخش هایی مهم از جنگ نامتقارن ایران هستند که از یک سو امکان انکار را برای مقام های ایرانی فراهم می کنند و از دیگر سوی نیاز به فن آوری چندان پیشرفته ای هم ندارند حال آنکه سامانه های تسلیحاتی آمریکا و متحدانش از فن آوری های پیشتاز بهره می برند اما در زمینه پهپادها، چندان نیازی به فن آوری های پیشتاز وجود ندارد و می توان با فن آوری های قدیمی تر هم به آنها دست یافت اما پهپادها از درجه بالایی از انعطاف برخوردارند و این بسیار مهم است.

بنابراین در ده سال گذشته، ایران ذخیره پهپادها، موشک های کروز و موشک های بالستیک خود را در حدی گسترده و انبوه افزایش داده است. برای آنکه دریابیم که پهپادها در یک جنگ محتمل در خاورمیانه چگونه به کار گرفته می شوند، باید به نقش دو سامانه دیگر هم توجه داشته باشیم.

فهم اینکه چنین جنگی چه شکل و شمایلی خواهد داشت، برای طراحی هرگونه واکنش و پاسخی به آن ضرورت دارد. جنگ در خاورمیانه، یک جنگ مانوری نخواهد بود: تانک ها به صحنه نخواهند آمد، نیروی زمینی به حرکت نمی آید، هیچ کس به دیگری یورش (زمینی) نمی برد چون هیچ طرفی واقعا از یک ارتش اعزامی expeditionary military برخوردار نیست – ایران که بویژه چنین نیروی نظامی ای ندارد.

به جای آن از "جنگ آتشبار" استفاده می شود که در آن پهپادها، موشک های کروز و موشک های بالستیک علیه اهداف نظامی و نیز غیرنظامی به کار گرفته می شوند. 
ایران به صورت سیستماتیک، توانایی خود در این سه زمینه را ارتقا داده تا جایی که اکنون که به بهار 2023 رسیده ایم، آنها عملا به یک توانایی برتر نسبت به همسایگانشان دست یافته اند و منظور از توانایی برتر این است که به کشورِ هدف به شکلی حمله شود که سامانه های دفاعی آن کشور لبریز و اشباع شده تا جایی که نتوانند از حملات بعدی جلوگیری کنند.

در اینکه این حمله اولیه در مراحل بعدی چگونه دنبال شود و گسترش یابد هم، زمینه ای است که ایران گزینه های متنوعی را دارد برای اینکه ترکیبی از جنگ افزارهای هوایی را فراهم کرده است. مثلا در موج بعدی می توان از پهپادها برای انهدام سامانه های پاتریوت استفاده کرد. صادقانه بگویم که این سامانه ها به خوبی ارتقا نیافته اند که بتوانند سپری در برابر پهپادها باشند.

البته ما سامانه های دیگری برای مقابله با پهپادها داریم: سامانه های آتشباری ضدهوایی، سامانه های الکترونیکی و امثال آن. اما در حال حاضر، برای دفاع در برابر نفوذ پهپادی، عقب هستیم. 
تمام تاریخ جنگ از حمله و دفاع شکل گرفته و امتیاز کنونی ایران، پهپادهای این کشور هستند، امتیازی که ما تا به اینجا نتوانسته ایم بطور کامل آن را چاره کنیم. بنابراین، این جنگ یک جنگ آتشباری است که اهداف نظامی و غیرنظامی را مورد حمله قرار می دهد.

این یک تفاوت چشمگیر در توانمندی ایران است و ایرانی ها ثابت کردند که در این نوع حملات بسیار موثر و دقیق عمل می کنند همانطور که در حمله به تاسیسات نفتی سعودی در پاییز 2019 نشان داده شد. همچنین حملات موشکی بالستیک 2020 آنها به نیروهای ما در پایگاه الاسد عراق، دقت بالایی داشت و موشک ها در فاصله چندده متری هدف ها اصابت کردند و تنها دلیلی که ما تلفات جانی نداشتیم این بود که فرصت داشتیم که پیش از انجام حمله برخی جابه جایی ها را صورت دهیم اما ایرانی ها عملا با دقت بالایی اهدافی را که در نظر گرفته بودند، مورد اصابت موشک هایشان قرار دادند. 
من شخصا، احترام زیادی برای برنامه پهپادی، موشک های کروز و بالستیک ایران قائلم. در یک دهه گذشته، آنها فداکاری های بزرگی برای سرپا کردن این سامانه ها انجام دادند. نظر شخصی من این است – و از طرف دولت آمریکا هم صحبت نمی کنم – که این توانمندی ها، جواهرات ارزشمند خزانه نظامی ایران هستند.

به نظرم اهمیت این توانمندی ها، از برنامه هسته ای ایران کمتر نیست چرا که برای عملیاتی ساختن توانمندی هسته ای نیاز به زمان دارند اما همین امروز می توانند اگر تصمیم بگیرند، صدمات بدی به همسایگانشان وارد کنند.

در اینجا به یک سابقه درس آموز اشاره می کنم: هنگامی که جو بایدن پس از پیروزی در انتخابات 2020 و پیش از ادای سوگند، گفت که می خواهد برجام را به زمینه های دیگری همچون توانایی موشکی ایران گسترش دهد، ایران واکنش تندی نشان داد و تصریح کرد که به هیچ وجه درباره این نوع توانمندی ها کوتاه نخواهد آمد.

این است که فکر می کنم اینها توانمندی های بسیار ارزشمند نظامی ایران هستند و این شرایطی است که ما در حال حاضر با آن سروکار داریم. 
حال در پاسخ به این سوال که این وضعیت چگونه در تصویر بزرگتر می گنجد و ما درباره آن چه می توانیم بکنیم، باید بگویم که عملا ما در اینجا با یک فرصت روبه رو هستیم.

اشاره کردیم که جنگ آینده با ایران، یک جنگ آتشباری است و نه یک جنگ مانوری. بنابراین اگر می خواهید در برابر این قبیل اقدامات نظامی دفاع کنید، به یک سامانه درهم بافته دفاع هوایی و موشکی نیاز دارید. این رویای فرماندهان مرکزی آمریکا یا سنتکام در سال های طولانی اخیر بوده است. 
من فکر می کنم که به دلایلی چند، در حال حاضر برای دستیابی به چنین سامانه درهم بافته ای با مشکل روبه رو باشیم. نخست اینکه در خاورمیانه، کشورها از واگذاری هر چیزی که حاکمیت شان را تحت تاثیر قرار دهد، روگردان هستند.

مثلا ممکن است به استقرار نیروهای یک کشور دیگر (همسایه) در قلمروشان نیاز باشد یا برعکس لازم شود که نیروهایشان در یک کشور دیگر استقرار یابند که چنین کارهایی در این کشورها طرفدار ندارد. البته برای استقرار یک سامانه دفاع هوایی و موشکی، به چنین کارهایی نیاز ندارید.

آنچه لازم است اشتراک اطلاعاتی است؛ چیزی که ما نام "تصویر مشترک عملیاتیCommon Operational Picture " را به آن می دهیم، یک فهم مشترک از فضای هوایی بالای این منطقه که چنانچه ایرانی ها حمله ای انجام دادند، شما بتوانید این اطلاعات را به سرعت به اشتراک گذارید تا هرکشوری که هدف حمله است، فرصت واکنش سریع را داشته باشد.

در طول سال های اخیر، ما تلاش زیادی کردیم که در این زمینه به نوعی تفاهم میان این کشورها دست یابیم و البته موفقیت هایی هم داشتیم. 
عامل بسیار مهم دیگری که فکر می کنم باید پذیرفته شود، وارد کردن اسرائیل به پوشش جنگ های هوایی فرماندهی مرکزی است. سالها بود که اسرائیل در حوزه قاره اروپا تعریف می شد.

با آمدن ترامپ به کاخ سفید، در برنامه یکپارچه سازی فرماندهی، تصمیم گرفت که اسرائیل را هم وارد سنتکام کند. البته سنتکام سالها بود که همکاری های زیادی با اسرائیل در مقابله با تهدیدهایی داشت که نه از ناحیه غرب بلکه از جهت شرق می آمد. اما ورود رسمی اش به حوزه فرماندهی مرکزی، فرصت بسیار خوبی را به ما می دهد تا توان نظامی اسرائیل را با دیگر ارتش های منطقه در هم ببافیم و من فکر می کنم که این مسئله بسیار اهمیت دارد.

این یک گام مهم به جلو بود و کار عملا آغاز شده است. اکنون در سطح نظامی ما قادر به انجام کارهای بسیاری شده ایم؛ می توانیم اطلاعات به اشتراک گذاریم، می توانیم درباره تکنیک ها و فرایندهای مشترک کار کنیم. نمی خواهم در این زمینه بزرگنمایی کرده یا بیش از حد خوشبین باشم اما می توانم بگویم که راهی به جلو را پیدا کرده ایم. گام بعدی ای که باید منطقا برداشته شود، تعهد سیاسی است که بُعد مشکل تر کار است و مدتی زمان می برد.

هر کشوری در منطقه، رویکرد متفاوتی به این مسئله دارد و نگرانی هایی درباره افشای اسرار و آسیب به حاکمیت ملی اش دارد. با اینهمه، ما اکنون فرصتی داریم برای گردآوردن همه این کشورها در منطقه برای رویارویی با فوری ترین تهدید موجود که همان توانایی ایران برای انجام حملات هوایی ترکیبی در آسمان منطقه است: موشک های بالستیک، حملات زمینی با موشک های کروز و پهپادها.

بنابراین شرایطی که ما اکنون در آن هستیم به این شکل است که در مرحله تازه ای از ظهور جنگ افزارها قرار داریم که آن برتری هوایی بی چون و چرایی که آمریکا و متحدانش برای دورانی طولانی در این منطقه داشتند، دیگر بدون چالش نیست. آنها می توانند با پهپادها بر فراز منطقه پرواز کنند و ما نمی توانیم همیشه مانع شویم.

البته ما در حال بهترشدن هستیم و این کار را با یک رویکرد جمعی دفاع هوایی در برابر تهدید انجام می دهیم. همچنین راه حل های تکنیکی و فنی هم وجود دارد که باید به کار در این زمینه هم ادامه دهیم.

دفاع هوایی می تواند پهپادهای بزرگ را آسانتر ردگیری کند اما بخش اصلی مشکل ما با پهپادهای کوچکتر است که روز به روز هم پیشرفته تر می شوند: خریداری شان آسان است، تغییر و اصلاحشان آسان است و می شود آنها را از مناطقی که نزدیک به هدف است به پرواز درآورد. انتقال آنها به این نقاط یک چالش است اما شاهد بودیم که حریفان ما در منطقه از پس این چالش برآمدند و توانستند این کار را با موفقیت انجام دهند.

پس به رویکردی ترکیبی متشکل از ابزارهای فنی، جنبشی و غیرجنبشی، ردیابی زنجیره تامین قطعات پهپادها نیاز داریم. ردیابی این نوع پهپادها در فضا دشوار است چه از سامانه ناوبری جی پی اس استفاده کنند یا جز آن چرا که هیچ سیگنالی از این پلتفرم ها ساطع نمی شود و ردیابی آنها با رادار یا مادون قرمز بسیار دشوار است چون موتورهای کوچکی دارند.

ابزارهای رادیویی و جنبشی در این زمینه می توانند کارآیی داشته باشند. اگر این پهپادها امواجی را ارسال کنند می توان از روش های رادیویی برای ردیابی آنها استفاده کرد و در غیر اینصورت از ابزارهای جنبشی همچون موشک های برد کوتاه، تیربارهای ضدهوایی و حتی نوعی از پهپادها، همچنانکه در اوکراین این تجربه را داشتیم.

ایران، چنانچه فرصت صادرات این توانمندی هایش را پیدا کند، در هر سه زمینه پهپادها، کروزها و بالستیک ها به پیشرفت بیشتری دست می یابد. در صحنه نبردی همچون اوکراین، آنها می توانند پهپادهایشان را به پرواز درآورده و تست کنند.

همچنین ایران در برابر ارسال پهپادها به روسیه ممکن است سامانه های مهمی را از روسیه دریافت کند که بتواند تولیدات کنونی خود را از نظر فنی ارتقا دهد. پس ما با چالشی روبه رو هستیم و به مقابله با این چالش در سطوح سیاستی، تکنیکی و جز آن ادامه خواهیم داد. 

دامین اسپلیترز:

•    ما به همکاری بخش صنعتی نیاز داریم تا زنجیره تامین قطعات برای ایران را قطع کنیم. می دانیم که ایران به شکل عمومی تکذیب می کند که پهپادهایش در اوکراین به کار گرفته شده باشد و از طرفی با توجه به وجود قطعات خارجی در پهپادها، امکان انکار هم وجود دارد.

به همین دلیل، در چارچوب پژوهشی که در زمینه قطعات مورد استفاده در پهپادها صورت دادم، به اوکراین سفر کردم تا قطعات پهپادهای ساقط شده را با قطعات پهپادهایی که از سال 2017 در دیگر نقاط خاورمیانه به کار گرفته شده و خط و ربط آنها به ایران می رسد، مقایسه کنم. سرانجام در ژانویه گذشه به نتیجه قطعی رسیدیم که این پهپادها ایرانی هستند چرا که نام یک شرکت ایرانی روی چندین موتور این پهپادها حک شده بود.

پژوهش های ما همچنین به این نتیجه رسید که تسلیحات روسی و ایرانی، وابستگی شدیدی به قطعات غربی دارد. تا به اینجا تیم ما اجزا و قطعات حدود صد نمونه تسلیحات و تجهیزات ساخت روسیه همچون پهپاد، موشک، سامانه های ناوبری ماهواره ای و رادیوها را مستندسازی کرده و همچنین اجزا و قطعات حدود بیست نمونه سامانه های ساخت ایران را هم مستندسازی کرده ایم از جمله پهپادهای شاهد 136 و 131 و مهاجر6 و نیز برخی سامانه های نقطه زن. در سامانه های روسی، ما بیش از دو هزار قطعه از 650 مدل مختلف را ارزیابی کردیم که در 150 شرکت غیرروسی تولید شده اند که بیش از نیمی از آنها شرکت های مستقر در ایالات متحده، بیست درصد شرکت های اروپایی و بیست درصد هم در آسیا هستند.

در رابطه با سامانه های ایرانی، حدود 500 قطعه از بیش از 200 مدل را مستندسازی کردیم که از 70 شرکت غیرایرانی بدست آمده اند. برای مثال در شاهد 131، تنها بخش ساخت ایران، موتور آن است.  80 درصد قطعاتی که در سامانه های ایرانی مورد بررسی قرار گرفتند، ساخت شرکت های مستقر در ایالات متحده، ده درصد شرکت های اروپایی و ده درصد هم شرکت های آسیایی است و بسیاری از این بخش ها، همین اواخر ساخته شده اند از جمله حجم بزرگی که در سال های 2021 و 2022 تولید شده اند. بیشتر این بخش ها، قطعات الکترونیکی هستند اما همچنین موتور و دیگر بخش های کلیدی سامانه های تسلیحاتی را هم مستند کردیم.

در همین دوره کوتاه، ما متوجه تلاش زیادی توسط ایرانی ها برای کاهش ردپای زنجیره تامین در سامانه های تسلیحاتی این کشور شدیم. ما تنوعی را در سه ماژول کلیدی موجود در پهپادهای ایرانی که توسط روسیه در اوکراین به کار گرفته شده اند، مستند کردیم از جمله نرم افزارهای رادیویی Software defined radios، ابزارهای اندازه گیری اینرسی و رایانه های نصب شده در پهپاد.

این قطعات، نشان از یک پیشرفت مهم در مهندسی ایران دارد بویژه در سامانه های قابل گسترش که تاب آوری ایران در برابر تحریم ها را افزایش می دهد. ما دو گونه از رادیوهای نرم افزاری ایران را که به سامانه های پیشرفته ماهواره ای ناوبری جهانی متکی هستند و دو گونه ابزار اندازه گیری اینرسی ایران ارزیابی کردیم که هر دو بر مبنای نمونه های آمریکایی ساخته شده اند. 

والری لینسی: 

•    نکته نخست اینکه باید اذعان کنیم که تحریم ها و کنترل های صادراتی، نمی توانند توانایی ایران در ساخت پهپادها را از میان ببرند و چنین چیزی نباید به عنوان هدف تحریم ها و کنترل های صادراتی منظور شود. اولا قطعات پهپادها وسیعا در دسترس هستند و دوم هم اینکه برنامه پهپادی ایران به دلیل سرمایه گذاری سنگین در گذر زمان بسیار بالغ شده است.

نهادهایی در وزارت دفاع و سپاه پاسداران هستند که کار طراحی و ساخت پهپادها را عهده دار هستند. همچنین شرکت های خصوصی زیادی در ایران هستند که کار تامین نیاز نهادهای مورد اشاره را انجام می دهند. علاوه بر این، شرکت ها و افراد زیادی هم در خارج کشور هستند که به برنامه پهپادی ایران کمک می کنند. در دانشگاه های داخل ایران هم تحقیق و توسعه عمیق دانش بنیانی در زمینه پهپادها جریان دارد.

نکته دوم درباره دستاوردهای تحریم ها و کنترل های صادراتی است که هرچند صنایع دفاعی ایران را زمینگیر نکرده اما دسترسی آن به منابع را کاهش داده و برنامه های توسعه آن را به تاخیر انداخته و با دشوارشدن دسترسی به تدارک قطعات از خارج کشور، هزینه های این برنامه ها را نیز بسیار افزایش داده است. منع دسترسی ایران به قطعات ساخت آمریکا که عمدتا هم قطعات الکترونیکی هستند، کار آسانی نیست.

این قطعات کاربردهای تجاری متنوعی دارند و در نقاط مختلف جهان عرضه می شوند نه فقط توسط شرکت های سازنده بلکه توسط توزیع کنندگان در چین و دیگر کشورها که می توان مقادیر بزرگی از قطعات را از آنها خریداری کرد.

پس راه بهتر این است که بر منع دسترسی ایران به قطعات بسیار مهمی تمرکز کنیم که از ارتقا برنامه پهپادی ایران به سطوح بالاتر جلوگیری می کند. طبعا ایران علاقمند بود که به فن آوری های طلایی در این زمینه دسترسی پیدا کند که به دلیل تحریم ها و کنترل های صادراتی نتوانست و اکنون فاصله زیادی با فن آوری های پهپادی آمریکا شبیه آنچه در ریپرها Reapers یا گلوبال هاگ به کار گرفته شده، دارد و این تاحدودی به خاطر تحریم ها و کنترل های صادراتی ایالات متحده است.

بنابراین بهتر است روی جلوگیری از انتقال قطعاتی به ایران تمرکز کنیم که سطح فنی پهپادهای ایرانی را به سطح نقره ای یا سطح طلایی می رساند. پیوندهای داده ای فعال شونده توسط ماهواره Satellite enabled data links، سنسورهای با رزولوشن بالاتر Higher resolution sensors، موتوهای باکیفیت تر، فن آوری رادارگریز و ساخت تجهیزات جنگی الکترونیک از جمله این زمینه ها هستند.

ضروری است که علاوه بر هماهنگ کردن کشورهای اروپایی و دیگر شرکای آمریکا همچون ژاپن و برخی از دیگر کشورهای آسیایی، همچنین بطور مستقیم با شرکت های چینی که پروژهای مشترکی را با صنایع پهپادی و نظامی ایران اجرا می کنند اما در آمریکا هم فعالیت دارند و نیز با خود شرکت های آمریکایی بصورت مورد به مورد تعامل شود تا حصار تحریم ها و کنترل های صادراتی را تنگتر کنیم.

به نظرم به جای آنکه به فکر ردیابی انتقال تک تک قطعات حساس باشیم، بهتر است که روی راه هایی تمرکز کنیم که از گذر آنها این انتقال و تبادل صورت می گیرد؛ روی مسیر، مقصد و نقطه کانونی آن و روش هایی که سازندگان با توزیع کنندگان تعامل کرده و آنها را به کار می گیرند.

همچنین شاید بتوان از یک روش کدگذاری خاص بر روی قطعات برای ردیابی آنها استفاده کرد تا اطمینان حاصل شود که این قطعه نهایتا در کدام مقصد و چگونه به کار گرفته می شود. 

اسپلیتزر:

•    در پاسخ به این پرسش که چه تعداد تراشه در هر پهپادی به کار می رود باید بگویم که هر پهپاد نیاز به ده ها تراشه Chips دارد. انواع مدل های شاهد هر کدام به حدود صد تراشه نیاز دارند. پهپادهای روسی، بسیار پیچیده ترند. بنابراین تعداد تراشه ها به نوع پهپاد بستگی دارد.

من هم مانند ژنرال مکینزی، می خواهم به نوعی ستایش خود را از نبوغ و تخصص (حرفه ای گری) که در برنامه تولید پهپادهای ایران به کار گرفته می شود، ابراز دارم بویژه در پهپادهایی که در اوکراین به کار گرفته می شوند و نمونه هایی که ما قبلا در خاورمیانه مشاهده و ارزیابی کرده ایم. این پهپادها کاملا پیچیده اند و به خوبی روی آنها فکر شده است.

با توجه به نمونه های اندکی که در اوکراین در اختیار داشتیم، یعنی حدود بیست پهپاد ایرانی، مشاهده کردیم که تنوع و حتی بهینه سازی قابل ملاحظه ای در این پهپادها وجود دارد و نشان می دهد که افرادی در ایران هستند به خوبی درباره این چیزها فکر می کنند و می توانند کارشان را به خوبی انجام دهند و از حیث فنی، کاملا قابل ستایش هستند.

اما در زمینه کنترل کیفیت، کاملا بامزه است که این همه برچسب کنترل کیفیت روی هر قطعه ای از پهپادها زده شده بود گویی ایرانی ها درباره برنامه پهپادی خود دچار نوعی وسواس کنترل کیفیت هستند و نیز برچسب هایی شبیه اینکه "اگر قطعه باز شود، گارانتی/وارانتی نخواهد داشت." اما همین نشان می دهد که آنها نسبت به کنترل کیفیت پهپادهایشان بسیار جدی هستند.  

ژنرال مکینزی 

•    در پاسخ به این سوال که پیشرفت سامانه های دفاعی آمریکا و کشورهای منطقه در چند سال اخیر چگونه بوده و آیا می تواند به سطحی برسد که با چالش ایران مقابله کند: اجازه دهید با حملات سپتامبر 2019 علیه تاسیسات آرامکو آغاز کنیم. در این حمله، ایرانی ها طراحی خوبی داشتند. آنها از نقاط استقرار سامانه های دفاعی هدف خبر داشتند.

آنها درک عمومی درستی از وضعیت رادارها داشتند و قادر بودند که مسیر پهپادها را نقطه گذاری Waypoint کنند یعنی شیوه پروازی آنها را که می تواند انواع تغییر مسیرهای پیچیده را طی کند، به درستی انتخاب و هدایت کنند.

آنها این کار را به خوبی انجام دادند. برخی روزها هست که "روزِ خوبِ" حریف شما به حساب می آید و آن روز، روز خوب ایرانی ها بود که یک حمله را بسیار خوب پیاده کردند. اکنون وقتی به عقب بر می گردیم و به همه انواع داده هایی که داریم نگاه می کنیم، متوجه می شویم که برخی سایت های راداری که در آن اطراف بودند، حمله را دیدند اما نمی دانستند که آن را چگونه تعبیر کنند چرا که برخی اوقات که پهپادها در ارتفاع پایینی حرکت می کنند، اپراتورهای یک سایت دوردست راداری، بلافاصله و در لحظه نمی دانند که آن را چگونه تعبیر کنند.

این است که حمله به آرامکو به شدت خوب پیاده شده بود. بنابراین ما از حیث هزینه فایده، در سمت اشتباه ماجرا بودیم؛ پول هنگفتی را هزینه کرده بودیم اما نتوانستیم از حمله پلتفرم های بسیار ارزان جلوگیری کنیم.

اما اینکه چگونه باید با اینگونه حملات مقابله کنیم به همان تدابیری باز می گردد که پیش از این اشاره کردم. یک وقت هست که شما تلاش می کنید که از اینکه حریف شما به نوع خاصی از سلاح دست یابد، جلوگیری کنید اما وقتی حریف شما آن سلاح را در اختیار دارد، باید از دیگر فرصت هایتان استفاده کنید. ما نیازمند یک پوشش خوب و گسترده نظارت و ردیابی هوایی هستیم با رادارهای خوب و مناسب.

توانایی رادارهای خطی مستقر در زمین محدودیت دارد بنابراین به رادارهای هوایی هم نیاز است که بتوانند به زمین نگاه کنند و انعطاف و قدرت تفکیک بیشتری داشته باشند. می شود این کار را انجام داد اما این یک راه حل بسیار گران است. البته اطلاعات سیگنالی Signal Intelligence هم یک ابزار و روش شناسایی پهپادهاست.

می توانید ارتباط پهپاد با ماهواره های جی پی اس را شنود کنید که می گوید من کجا هستم. البته اگر پهپادها از سامانه های اندازه گیری اینرسی استفاده کنند، مطلب دیگری است.

بعد به انواع تیربارهای ضدهوایی، تفنگ ها و سلاح هایی که می توانند به خوبی آتش کنند، می رسیم که سامانه های موثری هستند. همچنین یک گزینه دیگر هم موانع فیزیکی در فضای اطراف یک هدف است همچون شبکه فنس هایی که اجازه عبور پهپادهای کوچک را نمی دهند.

فکر می کنم نرخ عملیات ردیابی سعودی ها در طول جنگ با حوثی ها، بالاتر از پنجاه درصد بود البته در مواردی هم نرخ ردیابی آنها بسیار بهتر بود. اما مسئله این است که پس از ردیابی شما باید با هواپیماهای جنگنده واکنش نشان دهید که بسیار بسیار روش پرهزینه ای است.

البته نرخ پنجاه درصدی ردیابی، نرخ خوبی نیست و شما به نرخی حدود نود تا نود و پنج درصد نیاز دارید. برداشتم این است که اوکراین در این زمینه کارنامه خوبی دارد هرچند من آمارهای آن را دنبال نکرده ام.

در مجموع فکر می کنم که راه حل بهتر این است که سامانه های دفاعی کوچکتر را در نقاط بسیار نزدیک به هدف مستقر کرد که بتوانند به سرعت و در حجم زیاد پرتاب شوند و عمل کنند. باید بگویم که این کاری بسیار پویاست و من اطمینان دارم که وزارت دفاع آمریکا، تلاش بسیار خوبی را در همکاری با متحدان انجام می دهد که این چالش بسیار عمیق در خاورمیانه را چاره کند.

منبع: واشنگتن اینستیتیوت / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11

بیشتر بخوانید:

عملکرد پهپاد ایران که با تور پهپاد شکار می‌کند! (فیلم)

تماشاخانه

هیجان و جنون یکی از پرفرازونشیب‌ترین روزهای خرید / بلک فرایدی یا جمعه سیاه چطور به وجود آمد؟ (فیلم)

شکوه فرش ایرانی دوره صفوی را در اروپا ببینید (فیلم)

فیلم های دیگر