دیپلماتها میگویند که قدرتهای غربی به دلیل نگرانی از تشدید تنشها در "خاورمیانه"، در حالی که ایران برنامه هستهای خود را توسعه داده و همکاری های خود با سازمان بین المللی انرژی اتمی را کاهش میدهد، تمایلی به سختگیری با تهران ندارند.
به گزارش عصرایران، خبرگزاری فرانسه در گزارشی با اشاره به نتایج نشست اخیر شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی نوشت:
از زمان حمله 7 اکتبر حماس به اسراییل و آغاز جنگ غزه از سوی اسراییل با هدف نابودی حماس، نگرانی ها از یک درگیری منطقه ای گسترده تشدید شده است.
در نشست این هفته شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA) در وین، ایالات متحده و گروه موسوم به E3 - فرانسه، آلمان و بریتانیا – با وجودی که عدم همکاری تهران را محکوم کرده و علیرغم اینکه مدعی اند اقدامات ایران "مرزهای بیسابقهای را جابجا کرده است"، اما از ارایه قطعنامه الزامآور علیه ایران خودداری کردند.
یک دیپلمات ارشد در جمع بندی بن بست فعلی گفت: "تصویر بسیار تیره و تار است، اما واقعیت در حال حاضر این است که هیچ تمایلی برای برانگیختن واکنش در ایران در شرایط جنگی خاورمیانه وجود ندارد."
توافق سال 2015 موسوم به برجام که برنامه هستهای ایران را در ازای لغو تحریمها محدود میکرد، در سال 2018 زمانی که دونالد ترامپ رییس جمهوری سابق آمریکا به طور یکجانبه از آن خارج شد و تحریم ها را دوباره اعمال کرد، معلق مانده است. ایران با تشدید فعالیت های هسته ای خود به تلافی اقدام ترامپ پرداخت.
تلاشها برای احیای این توافق تاکنون بیثمر بوده و مذاکرات به رهبری اروپا از سال 2022 متوقف شده است.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی هفته گذشته در گزارشی اعلام کرد که ایران اکنون اورانیوم غنیشده با غنای 60 درصد برای ساخت حداقل 3 بمب هسته ای در اختیار دارد.
یک منبع دیپلماتیک گفت: "این مقدار بسیار زیاد است، به خصوص اگر استفاده ای از آن نداشته باشید."
ایران بارها تلاش برای دستیابی به سلاح هسته ای را رد کرده است.
در حالی که ایران نصب مجدد برخی تجهیزات نظارتی آژانس بینالمللی انرژی اتمی که سال گذشته قطع کرده بود را به تعویق انداخته، اخیرا نیز اعتبار چندین بازرس آژانس را پس گرفته است.
به گفته دیپلمات ها، 8 بازرس از فرانسه و آلمان تحت تاثیر تصمیم تهران قرار گرفته اند.
در اوایل سال جاری میلادی نیز اعتبار یک بازرس دیگر آژانس بینالمللی انرژی اتمی - که یک روسی است - به دنبال کشف یک اصلاح فنی در سانتریفیوژها که باعث شده بود غنیسازی به 84 درصد برسد، از سوی ایران لغو شد.
رافائل گروسی، رئیس آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز چهارشنبه گفت که ممانعت ایران از حضور بازرسان مجرب آژانس، "ضربه بسیار جدی" به توانایی آژانس برای نظارت بر برنامه هستهای تهران وارد کرده است.
"کلسی داونپورت" از اندیشکده انجمن کنترل تسلیحات گفت در حالی که بی میلی شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی برای اقدام "قابل درک" است، اما این وضعیت "موردی است که نشان می دهد هنجارهای منع اشاعه تحت تاثیر مسایل ژئوپلتیک نادیده انگاشته می شود."
او هشدار داد که وجود خلاء در بازرسی از فعالیت های هسته ای ایران و ناتوانی در پاسخگویی در مورد برنامه هستهای پیشروی آن، سیگنال اشتباهی را به تهران و سایر اشاعهدهندههای احتمالی ارسال میکند.
او با درخواست از دولت بایدن برای خروج از بن بست گفت: در بحبوحه تشدید تنش ها در خاورمیانه و ایرانِ در آستانه دستیابی به تسلیحات هسته ای، این خطر فزاینده وجود دارد که ایالات متحده یا اسراییل درباره اهداف هسته ای ایران دچار اشتباه محاسبه شوند.
این دیپلمات ارشد گفت، در تلاش برای جلوگیری از دامن زدن به تنش ها در منطقه، بی میلی قدرت های غربی برای سرزنش ایران، تهران را "جسورتر" کرده است، زیرا ایران از "حمایت مسکو" نیز سود می برد.
جامعه بین المللی به ویژه از گسترش جنگ اسراییل و حماس به مرز بین لبنان و اسراییل که طی هفته های اخیر شاهد تشدید تبادل آتش بوده است، نگرانی دارد.
"هلویز فایت" پژوهشگر موسسه فرانسوی روابط بینالملل، گفت: "با توجه به اینکه نمیدانیم تهران چقدر با این گروهها ارتباط نزدیک دارد، رهبران غربی تا حد ممکن اقدامات احتیاطی را انجام میدهند."