چشم شما چند سال دارد؟

دانشمندان ابزار جدیدی را برای تعیین سن سلول‌های چشم بدون نمونه‌برداری از بافت آن ابداع کرده‌اند که می‌تواند درمان بیماری‌های چشمی را شخصی‌تر و هدفمندتر کند.

عصر ایران- پژوهشگران دانشگاه استنفورد از تکنیکی که برای تجزیه و تحلیل مایع چشم استفاده می‌شود، اقتباس کردند و تقریباً ۶۰۰۰ پروتئین شناسایی شده در این مایع را در سلول‌های چشم ردیابی کردند که ۲۶ مورد از آنها در مجموع با پیری چشم مرتبط بودند.

این کار از طریق یک سیستم هوش مصنوعی که بر روی مایع چشمی ۴۶ بیمار سالم آموزش دیده بود، انجام شد. در آزمایش‌های بیشتر، هوش مصنوعی توانست سن افراد را از روی مایع چشم‌شان به صورت تقریبی پیش‌بینی کند.

وینیت ماهاجان، چشم پزشک دانشگاه استنفورد می‌گوید: اولین قدم در توسعه هر نوع درمان موفق، درک این مولکول‌ها است.

پژوهشگران با ایجاد ساعت پیری چشم به این موضوع پرداختند که چگونه بیماری‌های چشمی خاص می‌توانند پیری سلول را تسریع کنند. تجزیه و تحلیل بیشتر بر روی مایع چشم از ۶۲ بیمار مبتلا به انواع مختلف بیماری چشم انجام شد.

برخی پروتئین‌ها سطوح بالاتری از پیری را نشان دادند. برای مثال، بیماران مبتلا به رتینوپاتی دیابتی در مراحل اولیه(آسیب به سلول‌های شبکیه به دلیل کاهش خون‌رسانی) بر اساس آزمایش‌ها در مقایسه با بیماران سالم پیش‌بینی می‌شدند که ۱۲ سال پیرتر شوند. برای بیماران مبتلا به یووئیت(التهاب داخل چشم)، این جهش نزدیک به ۳۰ سال بود.

پژوهشگران با استفاده از رویکردی به نام TEMPO(ردیابی بیان منشاء پروتئینی متعدد) پروتئین‌های آسیب‌دیده را به RNA(اسید ریبونوکلئیک) که آنها را ایجاد کرده بود، ردیابی کردند و سلول‌های مشکل‌ساز مسئول این بیماری‌ها را برجسته کردند.

سلول‌های مسئول برای هر بیماری متفاوت هستند و همیشه واضح‌ترین سلول‌هایی نیستند که معمولاً توسط درمان‌ها مورد هدف قرار می‌گیرند و به طور بالقوه در درمان این نوع مشکلات به دانشمندان اهداف جدیدی می‌دهند.

ماهاجان می‌گوید: در سطح مولکولی، بیماران حتی با یک بیماری مشترک، نشانه‌های متفاوتی را نشان می‌دهند. اکنون با نشانه‌ی مولکولی که ما توسعه داده‌ایم، می‌توانیم داروهایی را انتخاب کنیم که برای هر بیمار مؤثر باشد.

این تکنیک‌های جدید بر یک مشکل همیشگی برای مطالعه بیماری‌ها در چشم و سایر نواحی مانند مغز غلبه می‌کنند و آن این است که نمونه‌برداری از بافت از این قسمت‌های خاص بدن می‌تواند باعث آسیب قابل توجهی شود، زیرا آنها برای بازسازی سلول‌های از دست رفته کار سخت‌تری دارند.

علاوه بر این، پژوهشگران فکر می‌کنند نوآوری‌هایی که در اینجا نشان داده‌اند، می‌تواند با انواع دیگر مایعات بدن نیز کار کند و به متخصصان نشانگرهای زیستی ارزشمندی برای درمان و شاید حتی پیشگیری از توسعه بیماری‌ها بدهد.

ماهاجان می‌گوید: گویی این سلول‌های زنده را در دست گرفته‌ایم و با ذره‌بین آنها را بررسی می‌کنیم. ما در حال تماس و آشنایی نزدیک با بیماران خود در سطح مولکولی هستیم که سلامت دقیق و آزمایش‌های بالینی آگاهانه‌تری را ممکن می‌سازد.

این پژوهش در مجله Cell منتشر شده است.

منبع: ایسنا