جنگ غزه چقدر طولانی خواهد بود؟/ اسرائیل گام به گام پیش می رود

افزایش حملات هوایی و گسترش تهاجمات زمینی اسرائیل به نوار غزه از روز جمعه ۵ آبان ماه، تا کنون، شدت بیشتری گرفته است. یوآف گالانت، وزیر دفاع اسرائیل می‌گوید جنگ با حماس قطعا جنگی طولانی مدت خواهد بود.

 

به گزارش فرارو، وزیر دفاع اسرائیل گفت: «هیچ علاقه‌ای به گسترش دامنه جنگ نداریم. ولی جنگی طولانی در پیش داریم یا ما می‌مانیم یا حماس.» بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل نیز در اظهاراتی موازی با وزیر دفاع خود گفت: «:جنگ غزه سخت و طولانی خواهد بود. کابینه جنگ، پیشنهاد آزادی زندانیان فلسطینی در ازای آزادی اسیران اسرائیل در نوار غزه را بررسی کرده است. از هدفمان درباره نابودی حماس عقب نخواهیم نشست.»

 

دانیل هاگاری، سخنگوی ارتش اسرائیل نیز اعلام کرد شمار نیرو‌های این کشور را در داخل نوار غزه افزایش داده است. با این وجود، رویترز به نقل از یک منبع ناشناس اعلام کرد که مذاکرات بین حماس و اسرائیل شکست نخورده است. گرچه شدت حملات روز‌های اخیر در نوار غزه باعث کندتر شدن روند مذاکرات شده است.

 

روزنامه نیویورک‌تایمز در گزارشی، مدعی شده که ظاهراً تصمیم اسرائیل برای جایگزین کردن حملات تمام‌عیار به غزه با حملات محدودتر به توصیه آمریکا انجام شده است. بر اساس این گزارش، مقامات دولت بایدن به اسرائیلی‌ها هشدار داده بودند که پیش‌بینی مقیاس عملیات اسرائیل علیه نوار غزه دشوار است. البته این فرضیه چندان تازه نیست و از زمانی که بلینکن و بایدن در سفر‌هایی پیاپی به تل آویو رفتند، برخی رسانه‌های داخلی آمریکا مدعی شدند بایدن در حال کنترل تصمیمات جنجالی نتانیاهو است و با هدف پیشگیری از حملات زمینی به این کشور سفر کرده است.

 

با توجه به این شرایط پرسش‌هایی مطرح است از جمله این که قرار است جنگ در غزه تا چه زمانی ادامه داشته باشد و چقدر احتمال دارد آمریکا، روسیه و چین وارد این جنگ شوند؟ عبدالرضا فرجی راد، استاد ژئوپلیتیک و تحلیلگر سیاسی در گفتگو با فرارو، به این پرسش‌ها پاسخ داده است:

حملات اسرائیل به غزه طولانی و پلکانی خواهد بود. عبدالرضا فرجی راد به فرارو گفت: «اسرائیلی‌ها احساس کرده اند که ورود یکپارچه و کامل به غزه و داخل شدن نیروی زمینی به این منطقه، چندین خطر برای آن‌ها خواهد داشت. خطر نخست این است که وضعیت گروگان‌ها به خطر خواهد افتاد. براساس ادعای مقام‌های اسرائیلی، ۲۲۹ گروگان در نوار غزه وجود دارد نکته دوم، احتمال بالا بودن تعداد تلفاتی است که ممکن است ارتش اسرائیل در نتیجه این حمله متحمل شود. نکته سوم این که؛ برای اسرائیل به طور قطع، مشخص نیست که زیر زمین چه می‌گذرد و نیرو‌های مقاومت دقیقا چگونه از این تونل‌ها استفاده خواهند کرد؛ بنابراین اسرائیلی‌ها ترجیح می‌دهند یک جنگ تک مرحله‌ای و یکپارچه در نوار غزه انجام ندهند. همچنین اسرائیلی‌ها سعی می‌کنند، دیگر جناح‌های ضد اسرائیلی حاضر در منطقه را به جنگ دعوت نکنند.»

 

وی افزود: «با توجه به همه دلایلی که اشاره کردم، اسرائیلی ها، روند ورود خود به غزه را مقطعی کرده اند. درواقع اسرائیلی‌ها به دنبال کم ریسک‌ترین اقدامات می‌گردند و در نتیجه از ۵ آبان ماه تا کنون، حملات مقطعی را ترتیب داده اند تا گام به گام، وارد غزه شوند. حملات شبانگاه ۵ آبان که منجر به قطع اینترنت هم شد، مرحله‌ای بالاتر از همه اقدامات پیشین اسرائیل بود. در جریان همین حملات نیز تا حدودی در خاک غزه پیشروی کردند، هر چند که از سوی نیرو‌های مقاومت حمله آنان دفع شد. این اقدامات تا حدودی در ۶ مهرماه نیز تکرار شد. به همین دلیل نیز وزیر دفاع اسرائیل، صحبت از طولانی بودن جنگ می‌کند. او روی «نقشه پیشروی گام به گام» کار می‌کند. یوآف گالانت در بخشی از صحبت‌های خود گفته است «در پایان این جنگ یا ما می‌مانیم یا حماس». این ادعا به این معناست که تصمیم گرفته شده که حماس به طور کامل حذف شده و چهره غزه تغییر کند.»

 

این استاد ژئوپلیتیک در ادامه گفت: «اسرائیلی‌ها نه تنها برنامه نابودی کامل حماس را در سر دارند، بلکه تلاش دارند به لحاظ تغییرات در ساختار سیاسی و نابودی تونل‌های زیرزمینی نیز تغییرات گسترده‌ای انجام دهند. اما همه این موارد روی کاغذ مطرح می‌شود و اطمینان چندانی وجود ندارد که در عمل، اسرائیل بتواند تمامی اهداف خود را اجرایی کند.»

 

وی افزود: «آمریکایی‌ها از استراتژی انتخابی اسرائیلی‌ها، مطلع هستند و می‌دانند نقشه اسرائیل چگونه پیش می‌رود. اتفاقا آمریکایی‌ها با این روش موافقند که اسرائیل به یکباره، وارد غزه نشود. آن‌ها در حال پشتیانی تسلیحاتی از اسرائیل هستند تا اسرائیل به هیچ وجه احساس کمبودی از این زاویه نداشته باشد. اسرائیل تصور می‌کند که اگر به شکل ناگهانی وارد غزه نشود و از روش پلکانی و مرحله‌ای استفاده کند، تعداد کشته‌ها و مجروحین، کمتر جلب توجه می‌کند و حتی ممکن است روابط این کشور با اعراب قابل حفظ باشد. اما این که تحلیل اسرائیل در این زمینه تا چه حد اشتباه یا درست است، جای بحث دارد. این که جنگ تا چه حد طول بکشد، بستگی به این دارد که اسرائیل قصد داشته باشد تا کجا نفوذ کند و تا چه حد دست به تخریب بزند. این نکته را نمی‌توانیم نادیده بگیریم که هر اندازه حملات اسرائیل مدت زمان بیشتری ادامه پیدا کند، طبیعتا، نیرو‌های حماس و طرفداران جبهه مقاومت نیز استراتژی‌های جدیدی خواهند داشت.»

این تحلیلگر سیاسی گفت: «به اعتقاد من حماس نیز آگاه است که چه زمانی باید وارد معامله شود و چه زمانی گروگان‌ها را مبادله نکند. مشخص است که اسرائیل در حال خریدن وقت است تا وضعیت داخلی آشفته خود را سر و سامان دهد، وضعیتی که از یک سو، متاثر از شرایط سیاسی نتانیاهو و تزلزل جایگاه او است و از سوی دیگر، خانواده گروگان‌ها در منطقه انتظار دارند اسراء هر چه زودتر آزاد شوند. همچنین نتانیاهو، تحت فشار جامعه جهانی قرار دارد. به همین دلیل است که نقشه پلکانی بهترین روش برای حملات اسرائیل محسوب می‌شود.»

 

وی افزود: «احتمال ورود چین و روسیه به جنگ را به طور کامل منتفی می‌بینیم. اگرچه هر دو کشور در ظاهر تقاضای آتش بس می‌کنند، اما معتقدم در باطن، روسیه از شرایط فعلی چندان نارضایتی ندارد. از آغاز این بحران مسئله اوکراین فراموش شده است. طی این چند روز، روس‌ها حملات گسترده‌ای در اوکراین داشتند، اما خبر این حملات، بین اخبار جنگ در غزه محو شد. هواپیما‌های جنگی چین نیز وارد مرز‌های هوایی تایوان شده اند و حریم هوایی را شکسته اند؛ بنابراین شرایط موجود، به نفع چین و روسیه است و نهایت بهره برداری خود را از شرایط فعلی دارند.

 

یک نکته مثبت دیگر شرایط فعلی برای روسیه این است که ارسال تسلیحات غربی به اوکراین کاهش پیدا می‌کند و بیشتر به سمت اسرائیل تغییر مسیر خواهد داد. اگر چین متوجه شود هم شرایط به نفع روسیه است و هم جنگ طولانی خواهد شد، چین نیز، نفوذ خود را در آب‌های تایوان و در آب‌های مورد ادعا در مقابل تایلند و مالزی و برونئی و ویتنام، تحکیم می‌بخشد. این در حالیست که امریکا از چینی‌ها درخواست کرده برای پیشگیری از ورود ایران به جنگ با ایران گفتگو کند. شرایط فعلی برای چین و روسیه نوعی سرگرمی سیاسی است که به دنبال کسب بالاترین سود از شرایط فعلی نیز می‌گردند.»

 

فرجی راد گفت: «طی روز‌های گذشته چندین حمله به مواضع آمریکا در سوریه شده که برخی منابع، خبر از ۳۰ الی ۴۰ مجروح ناشی از این حملات را می‌دهند. وقتی صحبت از ۳۰ الی ۴۰ مجروح است، امکان کشته شدن افرادی نیز وجود دارد. آمریکایی‌ها تحت فشار هستند و از عراق و سوریه حملاتی مشابه را متحمل می‌شوند. رئیس جمهور آمریکا صراحتا اعلام کرد که این اتفاقات تلافی می‌شود و دست به تهدیداتی هم زد، اما به جز حمله به یک مقصد مشخص در سوریه کار دیگری انجام نداد.

 

استنباط من این است که آمریکایی‌ها هیچ تمایلی به افزایش تنش ندارند. ایران بار‌ها اعلام کرده که گروه‌های مختلف شبه نظامی در منطقه می‌توانند به شکل خودجوش نسبت به تحولات منطقه حساس شوند و اقدامات این گروه‌ها ارتباطی با ایران ندارد. این در حالی است که آمریکا ایران را مسئول و پشتیبان حملات می‌داند. اما چون حملات مستقیمی از سوی ایران علیه آمریکا انجام نمی‌شود، فعلا انتظار اتفاق خاص و غیرمنتظره‌ای در این خصوص وجود ندارد.»