عصر ایران؛ مجله تصویری سلاح - طی حمله نظامی اخیر روسیه به اوکراین، جت های جنگنده سوخو سو-25 و سوخو سو-34 اغلب در طول عملیات جنگی به صورت گروهی حضور داشته اند. ارتش روسیه احتمالا جنگنده های سوخو سو-34 را برای پوشش جنگنده های سوخو سو-25 که در ارتفاع پایین پرواز می کنند، به کار می گیرد.
با این وجود، به نظر می رسد که سوخو سو-25 خسارات قابل توجهی را در بیش از 13 ماه گذشته متحمل شده است.
صرف نظر از سابقه این جنگنده تاکنون در اوکراین، مسکو همچنان به آن برای حملات و پشتیبانی هوایی نزدیک وابسته است.
در دهه 1960، نیروی هوایی شوروی رقابتی را برای انتخاب هواپیمای بعدی پشتیبانی هوایی نزدیک خود برگزار کرد. شرکت سوخو در آن زمان نمونه اولیه تی-8 را توسعه داد که در نهایت به جنگنده سوخو سو-25 تبدیل شد.
سوخو سو-25 نخستین پرواز خود را در اوایل دهه 1970 انجام داد و پس از پنج سال آزمایشات گواهینامه آن تکمیل شد. این جنگنده سبک در سال 1981 خدمت خود را آغاز کرد.
پس از آن که آمریکا جنگنده ای-10 تاندربولت 2 را معرفی کرد، تمایل اتحاد جماهیر شوروی برای توسعه هواپیمایی برای پشتیبانی هوایی نزدیک افزایش یافته بود. در شرایطی که سو-25 و ای-10 برای انجام ماموریت های مشابه طراحی شده اند، اما این دو هواپیما دارای قابلیت های کاملا متفاوتی هستند.
ای-10 تاندربولت 2
هر دو جنگنده سو-25 و ای-10 به شدت زره پوش هستند و اغلب از آنها به عنوان "تانک های پرنده" نام برده می شود. با این وجود، سو-25 هواپیمایی کوچک تر، سبک تر و سریع تر نسبت به همتای آمریکایی خود است.
سوخو سو-25 به دو پیشرانه توربو جت آر-195 مجهز است. این هواپیما ظرفیت حمل حدود 3600 لیتر سوخت را دارد. افزون بر این، چهار مخزن سوخت که امکان اتصال به زیر بال های هواپیما را دارند می توانند برد پروازی آن را افزایش دهند.
بنابر اطلاعات ارائه شده توسط وب سایت ایر فورس تکنولوژی، سرعت اوج گیری سو-25 برابر با 58 متر بر ثانیه است. بیشینه سرعت آن نیز 950 کیلومتر بر ساعت است. برد جنگی و برد فرابری این هواپیما به ترتیب 375 کیلومتر و 7500 کیلومتر است. برد پروازی معمول هواپیما 750 کیلومتر است و می تواند تا 23 هزار پا (7000 متر) اوج بگیرد. وزن هواپیما 10740 کیلوگرم و بیشینه وزن برخاست آن 17600 کیلوگرم است.
ده نقطه اتصال روی بال های سو-25 وجود دارد که می تواند برای به کارگیری طیف گسترده ای از سامانه های تسلیحاتی هوا به هوا و هوا به سطح استفاده شود. موشک های هوا به سطح مانند خا-23، خا-25ام ال، و خا-29 و موشک های هوا به هوا مانند آر-3اس و آر-60 از آن جمله اند.
امکان استفاده از غلاف های یو بی-32ای برای راکت های 57 میلیمتری اس-5، غلاف های بی-8ام1 برای راکت های 80 میلیمتری اس-8 و راکت های هدایت شونده 240 میلیمتری اس-24 و 330 میلیمتری اس-25 وجود دارد.
فراگ فوت می تواند به بمب های هدایت شونده لیزری 350 تا 670 کیلوگرمی، بمب های آتش زا و بمب های خوشه ای مسلح شود.
یک سلاح دو لول 30 میلیمتری ای او-17ای با 250 گلوله نیز در این هواپیما به کار گرفته شده است. همچنین امکان نصب غلاف های سلاح اس پی پی یو-22 زیر بال ها وجود دارد. این غلاف سلاح دو لول 23 میلیمتری جی اس اچ-23 را با 260 گلوله را در خود جای داده است.
شوروی طی جنگ در افغانستان در دهه 1980 به طور گسترده از جنگنده فراگ فوت استفاده کرد. از آنجایی که افغان ها نحوه کار با موشک های آمریکایی استینگر را آموزش دیده بودند در شکار جنگنده های سو-25 موفق بودند. موشک های سطح به هوای دوش پرتاب نشان دادند که این جنگنده آسیب پذیری های قابل توجهی دارد.
از دیگر میدان های حضور فراگ فوت می توان به جنگ ایران و عراق و جنگ آبخازیا، جایی که توسط نیروی هوایی گرجستان به کار گرفته شد، اشاره کرد.
سو-25 به طور گسترده در دهه 1980 صادر شد و بسیاری از این تانک های پرنده پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی به کشورهای تازه استقلال یافته رسیدند. افزون بر این، سوخو سو-25 در نیروهای هوایی در آسیا، خاورمیانه و آفریقا خدمت می کند.