عصر ایران؛ اهورا جهانیان - مسابقات جهانی کشتی، که از امروز در بلگراد آغاز میشود، نقطۀ عطف زندگی ورزشی حسن یزدانی است. یزدانی در صورت قهرمانی در مسابقات امسال، پرافتخارترین کشتیگیر تاریخ کشتی ایران خواهد شد.
حسن یزدانی همین الان هم از یک حیث ممتازترین چهره در تاریخ کشتی ایران است. او تنها کشتیگیر ایرانی است که در مسابقات جهانی و المپیک 8 مدال کسب کرده است و از این حیث بالاتر از حمید سوریان و غلامرضا تختی ایستاده که هر کدام 7 مدال (جهانی و المپیک) دارند.
پس از یزدانی و سوریان و تختی، علیرضا حیدری با 6 مدال جهانی و المپیک نفر چهارم از حیث تعداد مدال است. رسول خادم و علیرضا دبیر و منصور برزگر و ابراهیم جوادی و مراد محمدی و حسن رحیمی و قاسم رضایی نیز هر کدام مجموعا 5 مدال جهانی و المپیک کسب کردهاند.
اما اگر تعداد مدال را کنار بگذاریم و مرغوبیت مدالها و امتیازات ناشی از آن را نیز در نظر بگیریم، حسن یزدانی در رتبۀ دوم پرافتخارترین کشتیگیران تاریخ کشتی ایران قرار دارد و امسال در صورت کسب مدال طلا، به رتبۀ اول این جدول صعود خواهد کرد.
اتحادیۀ جهانی کشتی به مدالهای المپیک و جهانی به این صورت امتیاز میدهد:
طلای المپیک 20 امتیاز
نقرۀ المپیک 10 امتیاز
برنز المپیک 5 امتیاز
طلای جهانی 10 امتیاز
نقرۀ جهانی 5 امتیاز
برنز جهانی 2 امتیاز
مطابق این امتیازات، در حال حاضر حمید سوریان با یک طلای المپیک و 6 طلای جهانی 80 امتیاز دارد و نفر اول تاریخ کشتی ایران است. حسن یزدانی با یک طلا و یک نقرۀ المپیک، و 3 طلا و 2 نقره و یک برنز جهانی، 72 امتیاز دارد و نفر دوم است.
عبدالله موحد
جهانپهلوان تختی با یک طلای المپیک، 2 طلای جهانی، 2 نقرۀ المپیک و 2 نقرۀ جهانی، 70 امتیاز دارد و عبدالله موحد هم با یک طلای المپیک و 5 طلای جهانی 70 امتیازی است و در کنار مرحوم تختی، مشترکا در رتبۀ سوم پرافتخارترین کشتیگیران تاریخ کشتی ایران قرار دارند.
نفرات بعدی هم مشترکا رسول خادم و امامعلی حبیبی هستند که هر کدام 50 امتیاز دارند. علیرضا دبیر و ابراهیم جوادی نیز هر کدام با 45 امتیاز مشترکا در رتبۀ چهارم قرار دارند.
باری، اگر حسن یزدانی امسال از پس دیوید تیلور چغر و موی دماغ برآید و مدال طلا را کسب کند، 10 امتیاز به 72 امتیاز فعلیاش اضافه میشود و با 82 امتیاز، بالاتر از حمید سوریان قرار میگیرد. در این صورت او چه از حیث تعداد مدال و چه از حیث امتیازات مترتب بر مدالهایش برترین کشتیگیر تاریخ ایران خواهد بود.
با این حال یزدانی اگر نقره هم بگیرد، تعداد مدالهایش به 9 و امتیاز مدالهایش به 77 میرسد و اگر بدشانسی نیاورد، سال آینده در سن سی سالگی در مسابقات المپیک، ردای پرافتخارترین کشتیگیر تاریخ ایران را به تن خواهد کرد.
این افتخارات البته موقتاند. یعنی دیر یا زود کس دیگری میآید و از یزدانی پیشی میگیرد. همان طور که او در حال پیشی گرفتن از سوریان است و سوریان هم از تختی و موحد پیشی گرفته بود. اما نفس چنین رقابتی، موجب ارتقای سطح کشتی ایران میشود.
کشتی ایران پیش از انقلاب فقط 3 طلای المپیک گرفته بود و پس از انقلاب هم 7 طلای المپیک گرفته است که البته با احتساب طلای کمیل قاسمی در المپیک لندن، که ده سال پس از آن مسابقات به او تعلق گرفت (چون تست دوپینگ نفرات اول و دوم مثبت اعلام شد)، 8 طلا پس از انقلاب کسب کردهایم.
امامعلی حبیبی
یازده طلای المپیک طی بیش از هفتاد سال حضور در مسابقات المپیک، هیچ جای افتخار ندارد. بنابراین ایجاد انگیزه در کشتیگیران ایرانی برای قانع نبودن به دو سه مدال، ضرورت دارد. مقایسۀ عملکرد کشتیگیران ایرانی نیز چنین کارکردی دارد.
مثلا رسول خادم پس از کسب سه مدال طلای پی در پی (2 جهانی و یک المپیک) در دهۀ 1990، انگیزهاش دست رفت و در سن 25 سالگی از دنیای کشتی خداحافظی کرد. اگرچه دو سال بعد دوباره برگشت روی تشک و یک نقره هم در سنگینوزن گرفت، ولی 27 سالگی هم برای وداع با کشتی زودهنگام بود.
خادم در همان سالها به سختی خودش را به وزن 90 کیلو میرساند. وقتی اوزان کشتی عوض شد و وزن 90 کیلوگرم را حذف کردند و او مجبور بود یک وزن بالاتر برود، ترجیح داد قید کشتی را بزند.
اگرچه رسول آسیبدیدگی مزمن داشت ولی با همان آسیبدیدگی، در مسابقات جهانی تهران (1998) در وزن 125 کیلوگرم مدال نقره گرفت. اگر او پس از المپیک 1996 به وزن 97 کیلو میرفت و تا المپیک 2000 سیدنی در این وزن کشتی میگرفت، الان قطعا او پرافتخارترین کشتیگیر تاریخ ایران بود. و مهمتر اینکه چند مدال مهم به کارنامۀ تاریخی کشتی ایران اضافه کرده بود. ولو که مدالهایش طلا از آب درنمیآمد.
خادم آن روزها در فکر ورود به دنیای سیاست و مدیریت بود و جاذبۀ کشتیگرفتن برایش به اندازۀ قبل نبود. اگرچه بعدها متوجه شد اندر آن صندوق جز لعنت نبود! ولی خوشبختانه حسن یزدانی در سن 29 سالگی همچنان انگیزۀ بالایی دارد و هر سال تن به تمرینات طاقتفرسا میدهد و سالی یک مدال نیز برای کشتی ایران به ارمغان میآورد.
یزدانی از سال 2015 تا به حال، در مسابقات جهانی و المپیک، هر سال یک مدال برای کشتی ایران کسب کرده که 4 مدالش طلا بوده، 3 مدالش نقره و یک مدال هم برنز. چنین روند و استمراری در تاریخ کشتی ایران سابقه ندارد.
حسن یزدانی به احتمال زیاد امسال و سال آینده هم میتواند مدال بگیرد. اینکه او بعد از المپیک چه خواهد کرد، و آیا تا المپیک 2028 هم در دنیای کشتی باقی میماند یا نه، طبیعتا سوالی است که جوابش در آستین آینده است؛ ولی همین که او امسال و سال آینده هم مدال بگیرد و نخستین کشتیگیر تاریخ ایران شود که 10 مدال جهانی و المپیک بر گردنش است، یعنی بسیاری از کشتیگیران جوان ایرانی را ترغیب کرده که به کم قانع نباشند و بکوشند از یزدانی هم بالاتر روند. و این یعنی ارتقای کشتی ایران.