عصر ایران - در مواجهه با واژه هیمالیا، احتمالا تصویری از قله های پوشیده از برف کوه اورست و شهرهای کوهستانی در هند و تبت در ذهن بیشتر مردم نقش می بندد.
نمک صورتی که به طور معمول به نام نمک هیمالیا و نمک صورتی هیمالیا شناخته می شود، طی سال های اخیر از محبوبیت زیادی بین مردم جهان برخوردار شده است. اما برخلاف نام خود، این نوع نمک بیشتر از معدنی که از قله های نمادین هیمالیا بسیار فاصله دارد، استخراج می شود.
نمک صورتی که برای نخستین بار در سال های 1200 استخراج شد، در واقع از اعماق رشته کوه کهیوره (Khewra) در پاکستان استخراج می شود که نزدیک به 322 کیلومتر از هیمالیا فاصله دارد. معدن نمک کهیوره دومین معدن نمک بزرگ در جهان محسوب می شود.
از نمک صورتی برای تولید هر چیزی، از نمک آشپزخانه تا لامپ های تزئینی و حتی به عنوان درمانی ترمیمی در اسپاهای سراسر جهان استفاده می شود.
ذخایر نمک صورتی که بیش از 250 میلیون سال پیش شکل گرفته اند از نظر ترکیب اولیه مانند هر نمک دریایی دیگری هستند. پس چرا رنگ آن صورتی است؟
به گفته جاوید احمد بهاتی، بنیانگذار و مدیرعامل شرکت نمک اتفاق (Ittefaq Salt) مستقر در شهر لاهور، پاکستان، رنگ صورتی نمک هیمالیا از محتوای زیاد اکسید آهن آن سرچشمه می گیرد. این نوع نمک همچنین سرشار از کلسیم، منیزیم، پتاسیم، مس و آهن است.
اکسید آهن (Fe2O3) نتیجه یک واکنش شیمیایی بین آهن و اکسیژن است که اکسیداسیون نامیده می شود. این همان فرآیندی است که موجب ایجاد زنگ زدگی فلز می شود و در رنگ صورتی نمک هیمالیا نیز نقش دارد.
به گفته بهاتی، معادن نمک صورتی در منطقه کهیوره در دوران اسکندر مقدونی و هنگامی که وی لیسیدن نمک روی زمین توسط اسب خود را شاهد بود، کشف شدند.
سالانه بیش از 400 هزار تن نمک صورتی از معادن کهیوره استخراج می شود که کمی بیشتر از وزن کل ساختمان امپایر استیت در شهر نیویورک، آمریکا است.
معدن نمک کهیوره از شبکه ای از تقریبا 40 کیلومتر تونل در 17 سطح تشکیل شده و مجموعه ای عظیم و گسترده است. این معدن حتی دارای یک مسجد و اداره پست مخصوص به خود است.
معدنچیان برای نخستین بار تونل اصلی سطح زمین را در سال 1872 و طی حکمرانی بریتانیا حفر کردند. از این تونل، معدن بیش از 732 متر به سمت درون کوهستان گسترش یافته است، جایی که روزانه صدها کارگر در آن کار می کنند.
با استفاده از مته، تبر و باروت، این کارگران در ساعاتی طولانی مشغول به کار هستند و تکه های بزرگ از ذخایر نمک را به سطح می آورند. این تکه های نمک صورتی با کامیون و تریلرهای تراکتوری به سمت کارخانه حمل می شوند.
سنگ های نمک در کارخانه بر اساس اندازه دسته بندی می شوند و پس از آن برای تولید محصولات مختلف از نمک آشپزخانه تا چراغ های رومیزی به کار گرفته می شوند.
از آنجایی که نمک صورتی هیمالیا کمتر از نمک آشپزخانه معمولی فرآوری شده است، ادعا می شود که به واسطه محتوای مواد معدنی خود سالم تر است. در شرایطی که مطالعات در این زمینه محدود هستند، یک مطالعه در سال 2010 که در نشریه Journal of Sensory Studies منتشر شد، نشان داد که نمک صورتی هیمالیا حاوی کلسیم، پتاسیم، منیزیم و آهن بیشتری نسبت به نمک آشپزخانه معمولی است، اما اختلاف در این زمینه اندک است.
به گفته وب سایت هلثلاین، این مواد معدنی در چنان مقادیر کمی در نمک صورتی هیمالیا وجود دارند که به عنوان نمونه برای تامین مقدار توصیه شده روزانه پتاسیم باید 1.7 کیلوگرم نمک صورتی مصرف شود.
در طول سال ها، معادن نمک کهیوره به چیزی بیش از یک منبع عظیم نمک رنگارنگ مورد علاقه مردم جهان تبدیل شده است. آنها یک جاذبه گردشگری قابل توجه نیز هستند.
تنها 50 درصد از نمک را می توان از معدن خارج کرد تا از ریزش تونل ها روی هم پیشگیری شود. از این رو، سنگ های نمک باقیمانده برای ایجاد یک سامانه پشتیبانی تراشیده شده و روی هم قرار می گیرند. در طول قرن ها، این امر به ارائه طراحی های خلاقانه توسط معدنچی ها منتج شده است. یک مسجد، یک پل و یک دفتر پست که همگی کاربردی هستند و با کمک برق روشن می شوند در معادن کهیوره وجود دارند.