محیا نیوز نوشت: اعدام؛ کلمهای که این روزها زیاد درباره آن شنیدهاید و تصویری از گردنی شکسته و پاهای آویزان که تکان میخورند، مدام در ذهن تداعی میشود. اما این تنها یک کلمه نیست و میتواند نه تنها روح و روان زندانی را قبل از اعدام دگرگون کند بلکه بر روی خانواده او، عموم مردم و حتی مجریانی که حکم را اجرا میکنند از لحاظ روانی تاثیر وحشتناکی بگذارد.
صدای اذان صبح به گوش میرسد؛ طنابی به دور گردن مجرم انداخته میشود. صحنه ناخوشایند و دلخراشی که فردی که دارای این حکم است را قبل از اجرا، هزار بار میکشد. این حکم نه تنها در ایران بلکه در کشورهای مختلفی در جهان هنوز در حال اجرا است. طنابی حلقه شده، ارتفاعی نه چندان بلند که منجر به مرگ میشود. همه چیز در یک لحظه اتفاق میافتد، اما چه بر سر فرد زندانی و روح و روان خانواده او میآید. تصور وحشت و نگاهی بهت زده و پاهایی که به زور بر روی زمین کشیده میشوند، لحظهای از جلو چشمها کنار نمیرود. به همین منظور میخواهیم به احساسات فرد زندانی قبل از اعدام و تاثیر روانی این اتفاق و همچنین اتفاقات فیزیکی که در همین حین برای او میافتد، بیشتر بپردازیم.
مرگ با حلق آویز کردن از طناب دار چگونه کار می کند؟
روش حلق آویز؛ یکی از روشهای اجرای حکم اعدام در برخی از کشورها است. حکمی که از مقام قضایی ابلاغ میشود. افرادی که حکم را اجرا میکنند؛ کارها و مقدمات قبل از اعدام را فراهم میکنند. به عنوان مثال فاصله سقوط مورد نیاز برای شکستن گردن یا خفگی مجرم بر اساس وزن، قد و هیکل او محاسبه میکنند.
در حقیقت هنگامی که شخص محکوم به اعدام از طناب دار حلق آویز میشود، ضربه شدیدی به ستون فقرات و گردن وی وارد میشود و در نتیجه باعث شکستگی و آسیب شدید در بصل النخاع میشود که این امر موجب ایست دستگاه تنفسی به دلیل فلج شدن ریهها میشود.
در کشورهای غربی، اعدامهای قانونی به نحوی طراحی میشوند که محکوم از طناب دار رها شود و گردن محکوم به سرعت بشکند تا قطع شدن ناگهانی نخاع به مرگ سریع فرد بیانجامد.
علت مرگ با طناب دار
بهطور کلی علل مرگ بهخاطر دار آویختگی را میتوان اینگونه بیان کرد؛ اعدام با طناب دار به دو شیوه انجام میشود: یکی با رها کردن فرد از طناب دار که شکستن گردن و قطع سریع نخاع، جان او را میگیرد؛ و دیگری آویزان کردن از طناب دار که فرد در زمانی طولانیتر خفه میشود و میمیرد.
احساسات فرد مجرم قبل از اعدام
اعدام برای فرد زندانی ممکن است چند سال طول بکشد؛ اما به تازگی اعدام ها در کمتر از 30 روز بعد از ابلاغ حکم به فرد زندانی در حال اجرا است. البته؛ حبس طولانی مدت اثرات منفی بیشتری بر عملکرد روانی دارد. ادبیات روانشناختی رو به رشدی وجود دارد که موضوعات کلیدی و ساختارهای روانی را در زندانیان محکوم به اعدام بلافاصله قبل از اعدام بررسی میکند.
به عنوان مثال؛ انتظار وقوع یک اتفاق خوب، امید به تغییر حکم، پرخاشگری، انزوا، هویت گریزی، امید به زندگی و طرد شدگی از علائم روانی متفاوتی است که در این افراد به وضوح دیده میشود. در واقع؛ انسان همیشه به امید زنده است و طبق نظر روانشناسان تا لحظه آخر فرد محکوم به اعدام مخصوصا اگر جوان باشد، امید به زنده ماندن و آزادی دارد. به طوری که در بیشتر موارد فرد چشم به انتظار از دنیا میرود.
حالات روانی محکومین به اعدام در کشورهای زیادی مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است تا بتوانند در سالهای باقی مانده از زندگی زندانی آرامش بیشتری داشته باشد و بتواند با مرگ کنار بیاید. حال در این جا این سؤال مهم مطرح است که آیا زندانیان محکوم به اعدام مشمول دو مجازات مجزا هستند: خود حکم اعدام و مشکلات روانی که قبل از اعدام بر روی آنها در انفرادی فشار میآورد.
علاوه بر این، بر خلاف زندانیان عمومی، حتی در سلولهای انفرادی، زندانیان محکوم به اعدام در وضعیت عدم اطمینان دائمی در مورد زمان اعدام زندگی میکنند. برای برخی از زندانیان محکوم به اعدام، این انزوا و اضطراب منجر به وخامت شدید سلامت و وضعیت روحی آنها میشود.
آخرین کلمات و جملات زندانیان اعدامی
کلماتی که زندانیان محکوم به اعدام طبق تحقیقات در لحظاتی قبل از اعدامشان میگویند، میتواند بینشهای ارزشمندی را در مورد نیازها و موضوعات ارتباطی پایان زندگی افراد ارائه دهد و آنچه را که افراد در مواجهه با مرگ قریبالوقوع برای بیان به دیگران انتخاب میکنند، منتقل کند. این کلمات در بیشتر مواقع پیامهای برای خانواده هستند؛ پیامهایی مانند "به مادرم یا همسرم بگویید که دوستش دارم" "من بیگناهم یا التماس برای بخشش" جملات و کلمات عاطفی که بار روانی زیادی را با خود به همراه دارند.
تاثیرات روانی بر مجریان اعدام
در واقع؛ مجازات اعدام چالشهای زیادی را بر روی مجریان اعدام میگذارد. بله درست شنیدهاید؛ این افراد هم در معرض مستقیم تاثیرات روانی حاصل از اعدام قرار میگیرند. مدیریت اختلالات روانی برای این افراد بسیار سخت است و ممکن است شبها با کابوسهای شبانه از خواب بیدار شوند. رو به رو شدن با مرگ میتواند برای این افراد واقعا کشنده باشد.
همچنین؛ بیماری روحی، عصبانیت، اضطراب و استرس، افسردگی، پرخوری و مشکلات قلبی و عروقی در این افراد در مدت زمان کم یا حتی طولانی مدت به وضوح دیده میشود. کابوسهای شبانه مدام تکرار میشود و در اکثر این افراد طبق نظر روانشناسان کابوسهایی طناب دار و دیدن آن لحظه یا حتی لحظه مرگ خودشان با طناب دار به چشم میخورد.
بیماری روانی در انتظار اعدام
در وهله اول، توجه به این نکته مهم است که نرخ پایه بیماری روانی و اختلالات عصبی در محکومیت اعدام بالاست. در یک مطالعه، تقریبا 50 درصد از زندانیان محکوم به اعدام دارای بیماری روانی جدی مانند روان پریشی اسکیزوفرنیفرم یا افسردگی شیدایی بودند و 100 درصد از آنها سابقه آسیب شدید به سر داشتند که با فرورفتگیهای جمجمه، اسکار، نقص عصبی بسیار مشهود است.
در واقع؛ مرگ و مردن بخشی اجتناب ناپذیر از تجربه بشری است. البته با تصورات مردم از مرگ متون ادبی، نقاشی و موسیقی بیشماری و همچنین تحقیقات روانشناختی قابل توجهی الهام گرفته شده است. اما به نظر میرسد ایدههای عمومی مردم در مورد مرگ مخصوصا اعدام با طناب دار به شدت ترسناک و اضطراب آور است. به عنوان مثال، هنگام تجسم اعدام، افراد از احتمال درد و رنج، از دست دادن عزیزان و احساس بی معنی بودن به شدت میترسند و این تنها تمام ماجرا نیست...