۱۲ فروردين ۱۴۰۴
به روز شده در: ۱۲ فروردين ۱۴۰۴ - ۰۱:۰۰
کد خبر ۸۶۴۹۳۱
تاریخ انتشار: ۱۳:۱۰ - ۱۴-۰۸-۱۴۰۱
کد ۸۶۴۹۳۱
انتشار: ۱۳:۱۰ - ۱۴-۰۸-۱۴۰۱

هشدار اقتصاددان درباره تکرار تجربه تلخ «جامعه‌ کلنگی»: به افراد خردستیز، کاسه‌لیس و خشونت‌ورز میدان ندهیم

هشدار اقتصاددان درباره تکرار تجربه تلخ «جامعه‌ کلنگی»: به افراد خردستیز، کاسه‌لیس و خشونت‌ورز میدان ندهیم
پس از انقلاب سال۱۳۵۷ جامعه به مجاهد، توده‌ای، فدایی، ملی، لیبرال، ترکیب رقیق و غلیظ مذهبی و غیره تقسیم شد. در کشمکش خونینی وارد شدند که زمینه را برای ناکارآمدها، فرصت‌طلب‌ها، اهالی کاسه‌لیسی، مفت‌بری و قدرت‌طلبی کور خالی گذاشت.
محمد طبیبیان، اقتصاددان در کانال تلگرامی خود نوشت: شاید شایسته باشد، درس‌های لازم را از یک تجربه پرهزینه بگیریم و آن را تکرار نکنیم. مسیر حوادثی که اکنون در جریان است، به هر طرفی که منعطف شد و به هر شرایطی که همگرا شد، این مجموعه بزرگ انسانی (معترضان) باید با دقت توجه کنند که زمینه به دست افراد خشونت‌ورز بی‌منطق، خردستیز، فرصت‌طلب و کاسه‌لیس نیفتد که به اصطلاح ضرب‌المثل عوام تغاری را بشکنند، ماستی بریزد تا جهان به کامشان شود.
 
اولین بار از دکتر کاتوزیان شنیدم که جامعه ایرانی جامعه‌ای کلنگی* است،یعنی هر چند دهه یک نسل جدید کلنگ برمی‌دارد و هرچه را که نسل قبلی ساخته‌اند، ویران می‌کند و مجددا سعی و تلاشی به خرج می‌دهد تا کلنگ به دست بعدی‌ها بیفتد و کار از نو تکرار شود.
 
پس از انقلاب سال۱۳۵۷ جامعه به مجاهد، توده‌ای، فدایی، ملی، لیبرال، ترکیب رقیق و غلیظ مذهبی و غیره تقسیم شد. به جدال بیهوده مشغول و نه فقط از ضرورت‌های اداره جامعه مدرن منفک، بلکه در کشمکش خونینی وارد شدند که زمینه را برای ناکارآمدها، فرصت‌طلب‌ها، اهالی کاسه‌لیسی، مفت‌بری و قدرت‌طلبی کور خالی گذاشت.
 
شاید شایسته باشد، درس‌های لازم را از یک تجربه پرهزینه بگیریم و آن را تکرار نکنیم. مسیر حوادثی که اکنون در جریان است، به هر طرفی که منعطف شد و به هر شرایطی که همگرا شد، این مجموعه بزرگ انسانی باید با دقت توجه کنند که زمینه به دست افراد خشونت‌ورز بی‌منطق، خردستیز، فرصت‌طلب و کاسه‌لیس نیفتد که به اصطلاح ضرب‌المثل عوام تغاری را بشکنند، ماستی بریزد تا جهان به کامشان شود.
 
این‌بار به جز اینکه رعایت حقوق فردی و طبیعی تمام انسان‌ها را طلب کنیم و به دنبال برابری حقوق سیاسی باشیم، هدف کمتری را بر نگزینیم و از کسانی تبعیت نکنیم که انصاف و انسانیت را قربانی احساسات می‌کنند و فرصت جولان برای روان‌پریشانی را که از تحمیل آزار و اذیت و ادبار به دیگران، لذت می‌برند، فراهم نکنیم.
 
هرچند که از رفتار گذشته آن «دیگران» آزرده‌خاطر هم باشیم، از حقوق انسانی و رعایت انصاف در حق هیچ‌کس کوتاه نیاییم و به سادگی از آنچه قانون و عرف در دنیای مدرن رفتار پسندیده می‌داند، پا را فراتر نگذاریم.
 
اخیرا برخی رویکردها را مشاهده می‌کنیم که بسیار نیازمند توجه و حساسیت است.
 
به‌عنوان نمونه، در یک اتاق کلاب‌هاوس خانمی مطلبی مطرح می‌کند که ممکن است با نظر او موافق باشید یا مخالف و آقایی در پاسخ پرخاش می‌کند و مطلبی را به این مضمون می‌گوید که به زودی لچک تو را به دور گردنت می‌پیچیم و تو را در کف خیابان‌ها می‌کشانیم.
 
یا خانمی که شهرتی دارد، توییت می‌کند که صورت فلان سنخ افراد را رنگ می‌کنیم و در خیابان می‌گردانیم و به آنها خواهیم خندید یا انواع و اقسام پیام‌های خشونت‌آمیز و رذیلانه.
 
این افراد که اکثر در خارج از کشور پرسه می‌زده‌اند، ناگهان از کمین‌گاه بیرون پریده‌اند و بر طبل خشونت، بی‌منطقی و تعدی به حقوق انسانی می‌کوبند.
 
تاکنون کجا بوده‌اید و اکنون کجا چنین شتابان؟ گویی مشکل ما کمبود این قسم افراد بوده است که یک نوع آن را از یک در بیرون کنیم و نوع فرنگی را وارد کنیم.
 
گویی درس‌های تلخ و دردناک گذشته، به همین سادگی فراموش شده‌اند که عده‌ای جدید و نو پیدا، قصد تکرار خشونت، بی‌منطقی، انکار حقوق انسانی و ایجاد ضایعه در حیات اجتماعی و انسانی جامعه را دارند.
 
----------------------
پی نوشت:
محمد علی همایون کاتوزیان، اقتصاددان و پژوهشگر، در کتاب «ایران، جامعه کوتاه مدت و ۳ مقاله دیگر» به طرح نظریه جامعه کلنگی می‌پردازد. او در بخشی از این کتاب می‌نویسد:
از آنجا که‌ تداوم‌ درازمدتی‌ در میان‌ نبوده‌، جامعه‌ ایران در فاصله‌ دو دوره‌ کوتاه،‌ تغییراتی‌ اساسی‌ به‌ خود دیده‌ و به‌ این‌ ترتیب‌ تاریخ‌ آن بدل‌ به‌ رشته‌ای‌ از دوره‌های‌ کوتاه‌مدت‌ به‌هم‌پیوسته‌ شده‌ است؛. بنابراین‌ اگر به‌ این‌ معنی‌ بگیریم‌ تغییرات‌ این‌ جامعه‌ فراوان‌ - و اغلب‌ نمایان‌ - بوده‌ و چنان‌ که‌ گفتیم‌ تحرک‌ اجتماعی‌ در درون‌ طبقات‌ گوناگون‌ بسیار بیشتر از جوامع‌ سنتی‌ اروپایی‌ بوده‌ است،
 
اما بنابر آنچه گفتیم‌ در این‌ جامعه‌ تغییرات‌ انباشتی‌ درازمدت‌، از جمله‌ انباشت‌ درازمدت‌ مالکیت‌، ثروت‌، سرمایه‌ و نهادهای‌ اجتماعی‌ و خصوصی‌، حتی‌ نهادهای‌ آموزشی‌، بسیار دشوار بوده‌ است‌. بدیهی‌ است‌ که‌ این‌ نهاد‌ها در هر دوره‌ کوتاه‌مدت‌ وجود داشته‌ یا به‌ وجود آمده است‌، اما در دوره‌های‌ کوتاه‌مدت‌ بعد یا بازسازی‌ شده‌ یا دستخوش‌ تغییراتی‌ اساسی‌ شده‌ است‌.
 
نشانه‌های‌ ماهیت‌ کوتاه‌مدت‌ جامعه‌ به‌ معنایی‌ که‌ یاد کردیم‌ در سراسر تاریخ‌ دیرینه‌ ایران‌، خواه‌ دوران‌ پیش‌ از اسلام‌ و خواه‌ دوران‌ اسلامی‌، یافت‌ می‌شود [...] ما ایرانیان هرازچند گاهی با یک انقلاب و دگرگونی بنیادی در نظام سیاسی، تمام دستاورد‌ها و تجربه‌های سازنده و سرمایه‌های فرهنگی، تاریخی و اجتماعی را که در دوران پیش از آن داشته‌ایم، نابود می‌کنیم و همه‌چیز ناگهان به نقطه صفر و آغازین آن بازمی‌گردد. این به آن معنا است که ما هراز‌چند ‌گاهی عمارتی نو می‌سازیم؛ اما پس از مرور زمان (معمولا ۲۰ یا ۳۰ سال) این ساختمان نو به‌عنوان عمارتی کلنگی و کهنه، ویران و نابود (صاف) می‌شود.
منبع: ایران، جامعه کوتاه‌مدت و ۳ مقاله دیگر، ترجمه عبدا... کوثری، نشر نی، ۱۳۹۰
ارسال به دوستان
بلیط هواپیما فلای تودی
لاریجانی تهدید کرد: اگر آمریکا یا اسرائیل به ایران حمله کنند؛ ساخت بمب اتم "توجیه ثانویه" پیدا می‌کند دیدار سیدهادی خامنه‌ای با شیخ مهدی کروبی (+عکس) خبر خوش برای پشت کنکوری‌ها؛ لغو مصوبه الزام به ارائه سوابق تحصیلی پایه یازدهم مخالفت شورای عالی انقلاب فرهنگی با تاثیر مثبت معدل پایه یازدهم در کنکور نماینده قم، شورای امنیت ملی را تهدید کرد: قانون حجاب اجرا نشود، مردم انقلابی دیگر گرانی را تحمل نمی کنند و جدا می شوند (+فیلم) «استعفای ۴۳ نماینده مجلس» دروغ ۱۱ است ! واکنش اتحادیه اروپا به تنش لفظی واشنگتن و تهران بر سر توافق هسته ای: هیچ جایگزینی برای دیپلماسی وجود ندارد هواپیمایی کشوری: مسافرین نیمه دوم نوروز، بلیت رفت و برگشت بگیرند رئیس جمهور با تبریک عید فطر به مردم یمن؛ با تمام نیت در کنارتان هستیم با تمام وجود در کنار مردم یمن هستیم بحران آمار تصادفات جاده‌ای در مناطق دورافتاده ایران؛ از نقص‌ ثبت تا ضرورت تحول در ایمنی راه‌ها سپاه دو نفتکش خارجی را در خلیج فارس توقیف کرد خبرنگار با سابقه ایسنا درگذشت موافقت زلنسکی با برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در اوکراین اعتراض ایران به تهدید بمباران ترامپ/ احضار سرپرست سفارت سوئیس به وزارت خارجه حکم دادگاه کیفری: رهبر راست افراطی فرانسه از نامزدی در انتخابات محروم شد/ جرم: اختلاس از بودجه عمومی برای حزب
نظرسنجی
نظر شما درباره مذاکره با آمریکا؟