گورباچف درگذشت

میخائیل گورباچف، آخرین رهبر اتحاد جماهیر شوروی روز سه‌شنبه در سن ۹۲ سالگی درگذشت.

به گزارش یورونیوز، بیمارستان «کلینیک مرکزی» روسیه بدون ارائه جزئیات با انتشار بیانیه‌ای نوشته است که گورباچف «بعد از یک دوره طولانی بیماری سخت» شامگاه سه‌شنبه چشم از جهان فروبست.

گورباچف متولد ۲ مارس ۱۹۳۱ (مصادف با ۱۱ اسفند ۱۳۰۹ هجری شمسی) بود. او از سال ۱۹۸۵ تا ۱۹۹۱ دبیرکل حزب کمونیست اتحاد جماهیر شوروی بود اما دسامبر ۱۹۹۱ بعد از یک کودتای داخلی موسوم به «کودتای آگوست» سرانجام استعفا داد و اتحاد جماهیر شوروی هم فروپاشید.

گورباچف از سال ۱۹۸۵ تا فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی رهبر این کشور بود. وی از همان نخستین روزهای زمامداری خود دست به اصلاحات گسترده اقتصادی و سیاسی در کشور زد. گورباچف در ۲۵ دسامبر ۱۹۹۱ از سمت خود کناره‌گیری کرد و در همان روز اتحاد جماهیر شوروی منحل شد.

وی در اکتبر ۱۹۹۰ به‌دلیل نقش در پایان جنگ سرد برنده جایزه صلح نوبل شد. از جمله برجسته‌ترین اقدامات وی جلوگیری از دخالت نظامی در کشورهای عضو جماهیر شوروی و عدم اعزام نیروی نظامی برای مقابله با جنبش‌های استقلال طلب بود.

بسیاری در غرب گورباچف را به‌خاطر پایان جنگ سرد ستایش می‌کنند اما معروف است که او در روسیه از محبوبیت کمی برخوردار است. علت این را اولاً نقش مهم او در فروپاشی شوروی و ثانیاً مصائب اقتصادی پس از آن می‌دانند. با این‌حال بعضاً نظرسنجی‌ها اعلام می‌کنند که اکثریت مردم روسیه از اهداف پرسترویکای گورباچف و آزادی‌های حاصل از آن خشنود و راضی هستند.

شیک‌پوشی او و رفتار باز و بدون تکلفش با همه اسلافش تفاوت داشت. همسرش، رایسا، بیشتر شبیه بانوهای اول آمریکا بود تا دبیرکل حزب کمونیست شوروی. اولین وظیفه او احیای اقتصاد در حال احتضار شوروی بود، که تقریبا در آستانه از هم پاشیدن قرار داشت.

همچنین او به اندازه کافی زیرک بود که بفهمد برای موفقیت اصلاحات اقتصادی، باید همزمان اصلاحاتی اساسی در حزب کمونیست انجام شود. راه حل پیشنهادی گورباچف برای این وضعیت دو واژه روسی را بر سر زبان‌ها انداخت. او گفت که کشور به "پرسترویکا"، یا بازسازی، نیاز دارد، و ابزار لازم برای این کار "گلاسنوست"، یعنی شفافیت و فضای باز است.

او خطاب به رهبران تشکیلات کمونیستی لنینگراد (سن‌پترزبورگ فعلی) گفت: "شما از بقیه اقتصاد عقب هستید. اجناس بنجل شما مایه شرمندگی هستند."

گوباچف در حال امضای استعفای خود، ۲۵ دسامبر ۱۹۹۱

گورباچف در ۱۹۹۲ بنیاد گورباچف را تأسیس کرد. او در ۱۹۹۳ صلیب سبز بین‌الملل یکی از سه حامی مالی «منشور زمین» را تأسیس کرد. او در ضمن به باشگاه رم پیوست.

در ۱۹۹۶ گورباچف کاندید ریاست جمهوری روسیه شد اما شاید به علت عدم محبوبیت‌اش بخاطر فروپاشیدن اتحاد شوروی حدود یک درصد از آرا را کسب کرد.

در ۱۹۹۷ گورباچف در یک آگهی تبلیغاتی فروشگاه زنجیره‌ای غذایی پیتزا هات حاضر شد. او از این کار قصد کسب درآمد برای «آرشیو پرسترویکا» را داشت.

در ۲۵ نوامبر ۲۰۰۱ گورباچف حزب سوسیال دموکرات روسیه را بنیان گذشت. این حزب اتحادی از چندین حزب سوسیال دموکرات در روسیه است. او در می ۲۰۰۴ پس از اختلاف با رئیس حزب در مورد موضع حزب در انتخابات دسامبر ۲۰۰۳ از سمت رهبری آن استعفا داد.

در ژوئن ۲۰۰۴ گورباچف به عنوان نمایندهٔ روسیه در تشیع جنازهٔ رونالد ریگان شرکت کرد.

در سپتامبر ۲۰۰۴ و پس از حملات تروریستی چچن در روسیه، رئیس‌جمهور وقت این کشور ولادیمیر پوتین طرحی برای جایگزینی انتخابات فرمانداران محلی با سیستمی که در آن فرمانداران مستقیماً توسط رئیس‌جمهور معرفی می‌شدند و توسط مجالس منطقه‌ای رأی اعتماد می‌گرفتند ارائه کرد. گورباچف، در کنار کسانی چون یلتسین، این عمل را دوری از دمکراسی خواندند و از آن انتقاد کردند.

در سال ۲۰۰۵ گورباچف بخاطر نقشش در اتحاد مجدد آلمان‌ها جایزهٔ «پوینت آلفا» را دریافت کرد. در همین سال او دکترای افتخاری از دانشگاه مونستر نیز دریافت کرد.

در بیستمین سال فروپاشی دیوار برلین وی از جانب دولت آلمان دعوت شد تا دومینوهای ساخته شده را حرکت دهد و آن‌ها را بیندازد.

یکی از آخرین عکس‌های آقای گورباچف که در کنار او شان پن، هنرپیشه آمریکایی حضور دارد

بیشتر بخوانید:

ماجرای معنی دار و تکان دهنده درباره روس ها: وقتی کار به چانه زنی هاشمی - گورباچف کشید (فیلم)

زلزله ژئوپولیتیک در پایان قرن؛ اتحاد جماهیر شوروی چگونه فرو پاشید؟

گورباچف: شوروی می‌توانست با اتحاد کشورهای مستقل زنده بماند

 مرگ میخاییل گورباچف؛ چی می‌خواست، چی شد!

تماشاخانه

یک ملاقات بدون سند / آیا واقعا ایلان ماسک و سعید ایروانی یکدیگر را ملاقات کردند؟ تحقیقات چه می‌گوید (فیلم)

قسمت دوم : از کشف مقبره یک زمین‌دار تا زرهی از قرن هفدهم و یافته‌های جدید از دروازه ایشتار در بابل (فیلم)

فیلم های دیگر