امضای 7 پادشاه قاجار / ناصر‌الدین شاه باز هم متفاوت (+عکس)

خود آقا محمد خان این‌گونه ترجیح می‌داده و محمد شاه خوانده نمی‌شد و اگر در معدود منابعی آمده فراگیر نیست وگرنه در تواریخ معتبر و خصوصا چنان که در تاریخ ذوالقرنین آمده او آقا محمد خان بود تا آخر.

 در نظر داشته باشیم در آن زمان خود "خان" کلمه ای نبوده تا چون شخص شاه شد آن را فروگذارد بلکه بیان گر جایگاه ایلیاتی بوده و نباید تصور کنیم همان‌گونه که رضا‌خان به رضا شاه تبدیل شد در آن دوره هم چنین بوده چون بر اساس جایگاه ایلیاتی تعریف می‌شدند کما این که پدرش هم محمد حسن‌خان بود.

   وقتی شاه زاده شاه می شد دیگر میرزای آخر نام منتفی و به شاه تبدیل می شد اما خان الزاما نه. خصوصا برای سرسلسله چون شاه زاده نبود وباید مشخص می شد از کجا مشروعیت یافته است.

  نکته‌ای که همکار تاریخ‌پژوه ما آقای شاه‌ملکی با استناد به کتاب دکتر باستانی پاریزی (‌کلاه گوشۀ نوشین‌روان) یادآور شدند و این که هر سلسله سرچشمۀ مشروعیت مختص خود داشته یا مدعی آن بوده است.

  چندان که صفاریان و سامانیان در پیش از اسلام، صفویه در سیادت و مذهب تشیع.

  در میان این حاکمان تنها نادر بود که از اصل و نسب نمی‌گفت بلکه تأکید داشت که "من فرزند شمشیرم."

  جالب است بدانید آقا محمد‌خان تصویر چنگیز را در خیمۀ خود آویخته بود و دوست داشت از تبار چنگیز و تیمور خوانده شوند و آن دو هم شاه خوانده نمی‌شدند. در آن زمان تأکید بر قدرت بود و نگاه امروزین به مغول ها را نباید به آن دوره ولو خیلی هم دور نباشد تعمیم داد.

   پرهیز از لقب "شاه" البته در تاریخ ایران البته سابقه دارد و مشهورتر از همه "کریم‌خان" است که وقتی یکی به او گفت "کریم شاه" پاسخ داد: "من شاه نیستم. شاهِ پدر سوخته در اصفهان است!" منظورش نوادۀ شاه سلطان حسین بود تا این تصور را که با پیروزی محمود افغان برافتاده‌اند باطل کند با این هدف  که بتواند دوباره ایران را متحد سازد و این کار بدون یک شاه نمادین ممکن نبود. 

   کوتاه این که سرسلسله ها و حتی گاه جانشینان خود گاه اصرار نداشتند شاه خوانده شوند و این تأکید دربارۀ شاه‌زاده ها بود که وقتی بر تخت می‌نشستند شاه خوانده می شدند تا موقعیت جدید تثبیت شود.