مارمولک، نماد "مسوولان تاخیری"

عصرایران؛ رضا غبیشاوی - "مارمولک" نمادی از مسوولان تاخیری در ایران است. مسوولانی که باید حدود 20 سال بگذرد تا متوجه شوند یک فیلم سینمایی مشکلی ندارد و مخالف خوانی ها با آن بی پایه بوده است.

فیلم سینمایی مارمولک بالاخره بعد از حدود 20 سال (دقیقا 18 سال) از تولید، در صداوسیما هم پخش شد البته با سانسور و حذف های متعدد.

1- کافی است لحظه ای تصور کنیم علاوه بر فیلم مارمولک، استفاده از دیگر ابزارهای ارتباطی و محصولات فرهنگی نیز در دست این مسوولان تاخیری بود. از فیس بوک که 18 سال قبل و یوتیوب که 17 سال قبل راه اندازی شدند تا توییتر و تلگرام ... همه فیلتر و ممنوع شدند و هستند اما به لطف فیلترشکن همه از مردم و مسوولان، استفاده می کنیم.

2-  قبل از اینکه صداوسیما فیلم مارمولک را پخش کند تقریبا اکثریت مردم آن را دیده اند یا در سالن سینما یا به شکل سی دی در شبکه نمایش خانگی یا در اینترنت یا به صورت غیرمجاز یا ... و در نهایت به پخش صداوسیما رسید. صداوسیما در انتهای خط قرار دارد. این جعبه جادو که روزی در ابتدا بود و به انسان ها سرمشق و نخ کلام و موضوع صحبت و بحث می داد امروز در انتهای خط قرار گرفته است و البته این جایگاه شایسته ای برای چنین مجموعه ای است که نه در اطلاع رسانی کارنامه ای برای گفتن دارد و نه در سرگرمی سرگرم ساز است.

فیلم سینمایی مارمولک را صداوسیما هم بالاخره پخش کرد اما با تاخیر 18 ساله ... 18 سال طول کشید تا صداوسیما متوجه شود و بفهمد پخش این فیلم مشکلی ندارد اما اکثریت منتظر نظر و تصمیم صداوسیما نماندند و خود فیلم را دیدند همانگونه که در سایر بخش ها از جمله خبر و اطلاع رسانی هم سال هاست مردم منتظر صداوسیما نمی مانند.

3- اینکه بعد از 18 سال بالاخره فهمیده اند و متوجه شده اند این فیلم را می توان از صداوسیما پخش کرد جای شکرش باقی است نسبت به اینکه برای همیشه متوجه این موضوع نشوند. البته اتفاقات تاریخ به ما ثابت می کند پیشرفت تکنولوژی و گذر زمان مانند اسید هر منع و خط قرمز سلیقه ای و غیرواقعی را کنار می زند و از آن تصویر مسخره آمیزی باقی می گذارد. با نگاهی به تاریخ منع ها و ممنوعیت ها در ایران و جهان، از چاپ تا تلگرام جز لبخند و تعجب، چیزی باقی نمانده است. در آینده هم این روند با سرعت بیشتری خواهد بود.


4- یکی از دلایلی که مارمولک بعد از 18 سال از صداوسیما پخش شد این بود که آنقدر همه آن را دیدند و محتوای آن را بی عیب و نقص دیدند و  آنقدر عادی شد که مجال و فرصتی برای مخالفت باقی نمانده است. اگر فناوری پیشرفت نکرده بود و زمان گذر نمی کرد احتمالا همچنان مسوولان تاخیری بر منع و ممنوعیت پافشاری می کردند. اما پخش امروز مارموک برای صداوسیما چه فایده ای دارد؟ آیا به مخاطبانش اضافه می کند؟ آیا علامت مثبتی بر کارنامه اش می افزاید؟ نه... تنها تاثیر پخش این فیلم تلنگری به مسوولان تاخیری است که مخالفت ناموسی و سفت و سخت امروز شما با یک آفرینش هنری فرهنگی یا یک وسیله ارتباطی جدید، مبنا و جایگاهی ندارد بلکه گذشت زمان و پیشرفت فناوری، این مخالفت و ممنوعیت را خواهد شست تا از آن اثری نماند.

5- این برای اولین بار نیست. قبلا هم اتفاق افتاده بود. روزی که فیلم آدم برفی ساخته شد (سال 73)، چند سال در توقیف ماند. سپس اکران شد. به سینمای محل اکران فیلم، حمله و شیشه ها شکسته شد. رگ غیرت از گردن ها بیرون زد ... عده ای پای ارزش ها و دین و شهدا را وسط کشیدند و در نهایت چند ده سال بعد همین فیلم به صداوسیما رسید. از ماجرای مارمولک و آدم برفی درس بگیریم و سری به فیلم های منع شده و کتاب های ممنوع شده و دیگر آثار  فرهنگی و هنری متوقف شده بزنید و رهایشان کنید تا هم اهالی فرهنگ و هنر به حرکت خود ادامه دهند هم مردم از این خلاقیت ها بهره و لذت ببرند و هم مسوولان به منع و توقیف و توقف، خلاصه نشوند.

6- خدا را شکر که پیشرفت تکنولوژی، ما را از انحصار مسوولان تاخیری رهانیده است و در غیر این صورت، اگر قرار بر این بود این مسوولان برای هر چیز ما تصمیم بگیرند و به انتظار منع و رفع منع آنها باشیم معلوم نبود اکنون در چه وضعیتی به سر می بردیم احتمالا چیزی شبیه غارنشینی.

خدا را شکر که با وجود ماهواره و اینترنت و کامپیوتر و گوشی های موبایل هوشمند و شبکه های اجتماعی و پیام رسان ها و هزار فناوری دیگر، منع و انحصار دیگر تاثیرگذار نیست و انسان ها می توانند آنچه را که می خواهند ببینید و از محصولات فرهنگی و ارتباطی روز جهان بهره مند شوند. سال هاست تلگرام فیلتر است اما به محض به روزسازی جدید آن با فاصله ای چند ثانیه ای در چند هزار کیلومتر دورتر از دفتر این شرکت در آلمان، ما در ایران هم از این به روز سازی بهره مند می شویم و استفاده می کنیم.

فقط کافی است تصور کنیم اگر قرار بود استفاده از گوگل، فیس بوک، توییتر تا تلگرام و گوگل کروم و فایرفاکس و هزاران چیز جدید دیگر در سیطره تصمیم گیری "مسوولان تاخیری" می بود تا 20 سال طول می کشید تا آنها را آزاد و حلال می کردند.

7- صداوسیما در پخش فیلم مارملوک بعد از حدود 20 سال و بعد از اینکه تقریبا اکثریت یا بخش زیادی از ایرانی ها آن را تماشا کرده اند همچنان از عادت سانسور و حذف دوری نکرده اند. فیلمی که در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی جمهوری اسلامی ایران تایید شده همچنان در صداوسیما سانسور و حذف می شود تا خدای ناکرده اتفاق بدی برای بینندگان روی ندهد این هم نمایه ای از وضعیت کنونی است.

8- قرار باید بر این باشد که هنرمند و فرهنگی، از سطح زمانه و مردم خود جلوتر باشد و مقام مسوول در حوزه فرهنگی از هر دو جلوتر اما آنچه در ایران روی داده مشخص می کند مسوولانی داریم که نه تنها نسبت به هنرمندان و اهالی فرهنگ و هنر پیشرو نیستند بلکه از مردم و جامعه هم حداقل 20 سال عقب ترند. حال اینکه چگونه چنین مسوولانی مانده در گذشته و متاخر، می توانند بر اثر و خلاقیت اهل فرهنگ و هنر، نظارت کنند پاسخی نمی یابد جز شرح حال کنونی اهل فرهنگ و هنر و فناوری های جدید و ارتباط آنها با مسوولان.

9- از خوبی های پیشرفت های فناوری این است که منع مردم از استفاده از پدیده های جدید و محصولات فرهنگی و هنری را خنثی کرده است. از ماهواره تا تلگرام و از تماشای فیلم های روز جهان تا مطالعه کتاب های پرفروش و  تاثیرگذار دنیا. همه اینها را مدیون پیشرفت های علمی هستیم که تاثیرگذاری تصمیمات سلیقه ای و منع های نادرست را به صفر نزدیک کرده است.

بیشتر بخوانید:

چگونگی رفع توقیف فیلم مارمولک و عرضه در شبکه نمایش خانگی

چگونه رسانه های قوی داشته باشیم؟

مسوولان ایرانی و حق خبرنگار در حفظ هویت منبع آگاه

مرز انتشار تصاویر خشن در رسانه‌ها کجاست؟/ بایدها و نبایدهای نشر خشونت عریان چیست؟

رابطه مردم و تلویزیون؛ "موسی به دین خود، عیسی به دین خود"

از سیلی نماینده مجلس تا توهین به مادر کودک اوتیسمی؛ زنده باد اینترنت

خرید سیسمونی از ترکیه، بد نیست / توهم و تبعیض، بد است

از ایران ما تا ایلان ماسک

متروپل اطلاع رسانی هم ریخت

تماشاخانه

بیمارستان‌های ویران در بیروت با فرشتگانی که تا پای جان برای سلامت ایستاده‌اند (فیلم)

موسیقی کلاسیک هنوز زنده است / کشف اتفاقی آثار جدیدی از بهترین آهنگسازان جهان (فیلم)

فیلم های دیگر