کدام کشورها روسیه را محکوم نکردند؟

در شبه قاره هند علاوه بر پاکستان و هند، سریلانکا و بنگلادش هم رای ممتنع دادند. در میان سایر همسایگان روسیه، مقدونیه و در جنوب شرقی آسیا ویتنام با اقدام روسیه علیه اوکراین مخالفت نکردند.

شامگاه چهارشنبه پیش‌نویس قطعنامه‌ مجمع عمومی سازمان ملل متحد به رای گذاشته شد تا میزان واقعی محکومیت روسیه از نظر کشورهای مختلف جهان سنجیده شود.

این قطعنامه با ۱۴۱ رای موافق از مجموع ۱۹۳ رای در مجمع عمومی سازمان ملل و در محکومیت حمله نظامی روسیه به خاک اوکراین و نقض آشکار منشور سازمان ملل متحد تصویب شد. با این وجود ۵ کشور جهان به این قطعنامه رای منفی دادند در حالی که ۳۵ کشور جهان رای ممتنع اعلام کردند.

از میان پنج کشور مخالف قطعنامه محکومیت مسکو در حمله به خاک اوکراین که تا کنون بیش از ۴۹۰ نیروی روسی را هم از بین برده و ۱۵۰۰ نیروی دیگر را زخمی کرده است و در اوکراین ۲۸۷۰ نفر از نیروهای نظامی و بسیج عمومی کشور را کشته و ۳۷۰۰ زخمی بر جای گذاشته و خسارت‌های جبران‌ناپذیری به شهرهای اوکراین وارد کرده، یکی از کشورها یعنی بلاروس به طور کامل خاک و تجهیزات خود را در اختیار پوتین قرار داده است تا از آن علیه کشور اوکراین استفاده شود. مخالف دیگر قطعنامه علیه روسیه، سوریه است که به دلیل حمایت‌های روسیه از این کشور در دوران جنگ، خود را به نوعی مدیون روسیه می‌داند. علاوه بر این دو کشور اریتره و کره شمالی هم به قطعنامه محکومیت مسکو رای منفی داده‌اند. پنجمین کشور مخالف قطعنامه سازمان ملل علیه روسیه، خود روسیه است. اینکه هر چند هنوز عضو شورای امنیت و طبعاً عضو سازمان ملل متحد است اما تلاش‌ها برای منزوی‌کردن آن با شدت غیرقابل وصف ادامه دارد.

از میان بیش از ۳۰ کشور جهان که در رای‌گیری در مورد قطعنامه محکومیت مسکو در حمله به کیف رای ممتنع دادند، در خاورمیانه، ایران، عراق و ارمنستان از ثبت رای مثبت به قطعنامه محکومیت مسکو خودداری کردند. از دیگر کشورهای مستقل‌شده از شوروی که به قطعنامه محکومیت مسکو رای ندادند می‌توان به قزاقستان، تاجیکستان و قرقیزستان اشاره کرد.

در شبه قاره هند علاوه بر پاکستان و هند، سریلانکا و بنگلادش هم رای ممتنع دادند. در میان سایر همسایگان روسیه، مقدونیه و در جنوب شرقی آسیا ویتنام با اقدام روسیه علیه اوکراین مخالفت نکردند.

در آفریقا، زیمبابوه، سنگال، آفریقای جنوبی، سودان، سودان جنوبی، اوگاندا، تانزانیا، نیکاراگوئه، ماداگاسکار، مالی، موزامبیک، نامیبیا، جمهوری آفریقای مرکزی، کنگو، گینه و آنگولا و در شمال آفریقا الجزایر، در آمریکای جنوبی کوبا، و ونزوئلا از قدیم‌ترین همپیمانان روسیه در این منطقه به همراه السالوادور و بولیوی، از دادن رای مثبت به قطعنامه محکومیت مسکو خودداری کرده‌اند.

حمایت هند به عنوان متحد آمریکا در شبه قاره از اقدام مسکو عجیب است و عدم شرکت چین در رای‌گیری نیز نشان می‌دهد که این کشور هنوز آمادگی لازم برای محکومیت قطعی تعدی مسکو به یک کشور همسایه و عضو سازمان ملل را ندارد. هر چند به دلیل نگرانی‌های دیپلماتیک و همین طور نگرانی در مورد واکنش افکار عمومی در داخل، از رای منفی به قطعنامه هم اجتناب می‌کند.

قطعنامه دیشب مجمع عمومی سازمان ملل قرار نیست روسیه را در تعدی به اوکراین متوقف کند یا منجر به عقب‌نشینی این کشور از ادامه حمله به اوکراین شود. در واقع درست در ساعت‌های رای‌گیری در مورد این قطعنامه بود که کی‌یف و خارکیف بار دیگر تحت حملات هوایی روسیه قرار گرفتند و برخی رسانه‌ها از فرود چتربازان روس در کی‌یف خبر دادند. با این حال برخی از جمله مدیر گروه بحران سازمان ملل می‌گویند این قطعنامه را باید یک پیروزی برای اوکراین تحت حمله روسیه به حساب آورد.

این قطعنامه بعد از آن تصویب شد که چهار روز پیش شورای امنیت با عضویت روسیه بعنوان یکی از کشورهای دارای حق وتو در آن، موفق به تصویب قطعنامه‌ای علیه حمله‌ مسکو به کی‌یف نشد.

ارجاع یک قطعنامه به مجمع عمومی سازمان ملل در پی شکست شورای امنیت در تصویب آن، برای اولین بار در ۴۰ سال گذشته رخ داده است و جلسه اضطراری چهارشنبه‌شب مجمع عمومی سازمان ملل در مورد روسیه، یازدهمین جلسه اضطراری این مجمع از ۱۹۵۰ تا کنون بوده است.

هر چند هنوز تعداد قابل ملاحظه‌ای از کشور ها با عدم شرکت در رای‌گیری در کنار مسکو ایستاده‌اند اما همچنان به نظر می‌رسد که مسکو در این درگیری از حمایت کمتری برای ضمیمه‌کردن خاک کریمه به روسیه برخوردار بوده است.

در سال ۲۰۱۴ وقتی روسیه کریمه را به خاک خود ملحق کرد، ارمنستان، بولیوی، کوبا، نیکاراگوآ، سودان و زیمبابوه از این اقدام حمایت کردند و در مخالفت با قطعنامه محکومیت آن در مجمع عمومی رای دادند. این در حالیست که همین کشورها در رای‌گیری اخیر در مورد قطعنامه محکومیت روسیه از ثبت رای امتناع کرده‌اند.

هر چند در روزهای آغازین جنگ برآورد می‌شد که تعداد بیشتری از کشورهای اروپایی بدلیل وابستگی‌های اقتصادی به روسیه از هر نوع دخالتی در این درگیری خودداری کنند اما در رای‌گیری اخیر حتی صربستان و مجارستان که نزدیک‌ترین روابط سیاسی و تجاری را در تمام اروپا با مسکو دارند، علیه اقدام این کشور در تجاوز به اوکراین رای دادند.

پیش از رای‌گیری در مورد قطعنامه محکومیت روسیه در حمله به اوکراین، زلنسکی رئیس جمهوری اوکراین به جلسه اضطراری مجمع عمومی سازمان ملل گفت: «جنگی که الان در اوکراین در جریان است، جنگ من نیست. این خطاست که تصور کنیم شیطان متوقف خواهد شد. شیطان همواره به فضای بیشتری برای تنفس نیاز خواهد داشت و قطعنامه امشب تنها یکی از آجرهای لازم برای کشیدن سدی در برابر آن خواهد بود.»

در متن قطعنامه جلسه اضطراری مجمع عمومی سازمان ملل علیه روسیه آمده است که امضاکنندگان این قطعنامه به شدیدترین شکل ممکن تجاوز روسیه به اوکراین را محکوم می‌کنند و خواهان عقب‌نشینی فوری تمامی نیروهای روسیه از خاک اوکراین هستند.

قطعنامه‌های مجمع عمومی سازمان ملل متعهد، الزام‌آور نیستند.