عراق در ترانزیت کالا بین امارات و ترکیه جای ایران را گرفت

به گزارش دویچه وله؛ با بهبود روابط ترکیه با امارات متحده عربی افزایش تبادل کالا میان دو کشور بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته و پیدا کردن یک راه زمینی برای این کار اهمیت ویژه‌ای دارد.

انتقال کالا میان ترکیه و امارات در حال حاضر به طور عمده از مسیر دریایی تنگه باب المندب، دریای سرخ و کانال سوئز انجام می‌شود که بین ۲۰ تا ۲۸ روز طول می‌کشد.

راه زمینی برای این کار می‌تواند از خاک عراق یا ایران بگذرد و زمان انتقال کالا را به هشت تا ۱۰ روز کاهش می‌دهد.

ایران به نقش آفرینی در این کریدور ترانزیتی امید زیادی بسته و محمدجواد هدایتی، مدیرکل دفتر ترانزیت سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای سوم آذرماه به خبرگزاری مهر گفته بود حدود یک ماه پیش عبور آزمایشی دو کامیون از امارات به سمت ترکیه از طریق ایران انجام شد.

با آغاز سال جدید میلادی منابع خبری به نقل از مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه گزارش دادند امارات به آنکارا پیشنهاد کرده برای ترانزیت کالا بین دو کشور عراق جایگزین ایران شود.

به گزارش خبرگزاری آناتولی، چاووش اوغلو در یک برنامه تلویزیونی گفته دولت ترکیه پیشنهادی از امارات برای امضای قرارداد در زمینه حمل و نقل زمینی دریافت کرد که از آن استقبال کرده و در حال حاضر مذاکره در مورد آن جریان دارد.

انگیزه امارات برای جایگزین کردن عراق

او می‌گوید انگیزه اماراتی‌ها برای تغییر مسیر زمینی به عراق به جای ایران، کوتاه کردن زمان حمل و نقل محموله‌ها است.

دو مسیر ترانزیتی عراق و ایران به لحاظ مسافت تفاوت چشمگیری با هم ندارد؛ امارات باید کالای خود را ابتدا از طریق خلیج فارس به یکی از بندرهای ایران یا عراق انتقال دهد.

بندرهای ایرانی برای این منظور نزدیک‌تر هستند اما مسیر زمینی رسیدن به مرز ترکیه از طریق عراق به مراتب کوتاه‌تر است.

افزون بر این ترکیه قصد دارد بند بصره را از طریق راه آهن به استانبول متصل کند. ایران از دو دهه پیش تلاش می‌کند از شلمچه به بصره و شبکه راه آهن عراق متصل شود که تاکنون توفیقی در این کار نداشته است.

به گفته چاووش اوغلو در مسیر زمینی بخش زیادی از زمان صرف ترخیص کالا از گمرک می‌شود که احتمالا می‌توان پس از توافق با امارات در یک توافق سه‌جانبه با عراق آن را حل کرد.

روابط امارات با اسرائیل

به نظر می‌رسد عراق برای ترانزیت کالا از این کشور پیشنهادهای باصرفه‌تری داده است.

خبرگزاری مهر ۱۲ دی به نقل از "برخی کارشناسان دیپلماسی اقتصادی" که از آنها نام نبرده ادعا می‌کند: «آمریکایی‌ها در وارد کردن فشار بر دولت بغداد برای افزایش تخفیف‌ها به ترانزیت کالا از خاک کشورشان برای افزایش صرفه اقتصادی ترانزیت از این کشور مؤثر بوده‌اند.»

خبرگزاری مهر با اشاره به روابط امارات و اسرائیل که از مدتی پیش عادی شده می‌نویسد: «به نظر می‌رسد در موضوع درخواست اماراتی‌ها از آنکارا برای جایگزینی عراق با ایران برای ترانزیت کالا به ترکیه نیز فشارهای رژیم صهیونیستی بی‌تأثیر نبوده است.»

روابط جمهوری اسلامی با اغلب کشورهای عربی حوزه خلیج فارس در سال‌های گذشته بسیار پرتنش بوده و نزدیکی برخی از این کشورها به اسرائیل با انتقادها تند مسئولان ارشد ایران روبرو شده است.

با این حال شیخ طحنون بن زائد آل نهیان، مشاور امنیت ملی امارات و برادر شیخ محمد بن زائد، ولیعهد این کشور میانه آذر ماه در سفری یک روزه به تهران با همتای ایرانی خود علی شمخانی و رئیس دولت سیزدهم، ابراهیم رئیسی دیدار و گفت‌وگو کرد.

اردوغان در راه امضای توافق در فوریه؟

برخی ناظران این سفر را که پس از سال‌ها تنش در مناسبات دو کشور انجام شد سرآغاز بهبود روابط میان ایران و امارات ارزیابی کردند اما مطابق شواهد، پیشنهاد جایگزینی عراق پس از این سفر به ترکیه ارائه شده است.

به هر تقدیر آنگونه که چاووش اوغلو گفته امضای توافق‌نامه ترانزیت کالا میان امارات و ترکیه از طریق عراق قطعی به نظر می‌رسد.

او می‌گوید رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه در ماه فوریه به امارات سفر می‌کند و آنکارا مایل است شاهد امضای توافق‌نامه ترانزیت کالا در حاشیه این سفر باشد.