«قهرمان» در مسیر «انگل»/ اصغر فرهادی به اسکار سوم می‌رسد؟

رویا دیانت در مهر نوشت: روز پیش ۱۳ دسامبر روز هیجان‌انگیزی برای سازندگان فیلم‌های سینمایی سال بود زیرا چند جایزه از انجمن‌های منتقدان آمریکا و نیز گلدن گلوب نامزدهای خود را معرفی کردند. با این حال این روند و تب و تاب معرفی بهترین‌ها ۲ هفته‌ای است شروع شده و اکنون شاید به نقطه اوج خود رسیده باشد.

در این میان روندی که فیلم «قهرمان» جدیدترین ساخته اصغر فرهادی و نماینده ایران برای رقابت اسکار ۲۰۲۲ طی می‌کند طبعاً برای ما کنجکاوی‌برانگیزتر است.

انتخاب انجمن‌های منتقدان سینمایی شاید تا حدود زیادی در انتخاب اسکار نقش داشته باشد زیرا تکرار مکرر نام چند فیلم می‌تواند به رای‌دهندگان اسکار کمک کند تا آن فیلم‌ها را حتماً تماشا کنند و بعد رای بدهند. در میان نامزدهای بخش بهترین فیلم بین‌المللی در نهایت نام چند فیلم به کرات در میان نامزدها مشاهده می‌شود و در میان برندگان، تا اینجای کار می‌توان گفت وزنه ترازو به نفع ژاپن سنگینی می‌کند.

در عین حال با مشاهده نامزدها می‌توان متوجه شد که کدام فیلم‌های خارجی امید بیشتری برای نامزد شدن در بخش‌های دیگر از جمله بهترین کارگردانی، فیلمنامه، بازیگری و البته بهترین فیلم سال می‌توانند داشته باشند.

با یادآوری تجربه «انگل» از کره که اولین فیلم خارجی بود که با برنده شدن به عنوان بهترین فیلم سال و بهترین فیلم بین‌المللی و نیز فیلمنامه در اسکار تاریخ‌سازی کرد به نظر می‌رسد برخی از منتقدان بدشان نمی‌آید این تجربه امسال نیز تکرار شود؛ اما آیا «قهرمان» - حداقل از نظر منتقدان سینمایی آمریکا- همان فیلمی است که می‌تواند این جایگاه را کسب کند؟

موفقیت‌های «قهرمان» در میان منتقدان آمریکایی

در حالی که روز گذشته اصغر فرهادی با فیلم «قهرمان» نامزدی گلدن گلوب را کسب کرد، اعلام شد در این بخش باید با فیلم‌های «کوپه شماره ۶» از فنلاند، «ماشین من را بران» از ژاپن، «دست خدا» از ایتالیا و «مادران موازی» از اسپانیا رقابت کند.

هم‌زمان با معرفی نامزدهای گلدن گلوب، بیست و هفتمین دوره جایزه سالانه منتخب منتقدان آمریکا نیز اسامی نامزدهای خود را اعلام و از فیلم «قهرمان» اصغر فرهادی به‌عنوان یکی از پنج نامزد بهترین فیلم خارجی یاد کرد و «ماشین من را بران»، «فرار کن» از دانمارک، «دست خدا» و «بدترین آدم دنیا» از نروژ را به عنوان دیگر نامزدهای خود در این بخش معرفی کرد.

شب پیش انجمن منتقدان فیلم لاس‌وگاس نیز که یک روز پیش‌تر «قهرمان» را در میان نامزدهای بخش بهترین فیلم بین‌المللی خود جای داده بود؛ برنده خود را معرفی کرد. برای کسب این جایزه «قهرمان» رقبایی چون «بندتا» ساخته پل ورهوفن از هلند، «فرار کن»، «تیتان» و «بدترین آدم دنیا» را در مقابل خود داشت و در نهایت این جایزه را به «فرار کن» واگذار کرد.

با معرفی نامزدهای منتقدان فیلم شیکاگو که روز پیش صورت گرفت نیز روشن شد «قهرمان» به عنوان یکی از نامزدهای بهترین فیلم خارجی زبان انتخاب شده و «ماشین من را بران»، «مامان کوچولو» از فرانسه، «تیتان» و «بدترین آدم دنیا» رقبای آن در این جایزه هستند.

در همین روز انجمن منتقدان فیلم شیکاگو نیز نامزدهای خود را معرفی کردند و در حالی که «ماشین من را بران» را در کنار «شوالیه سبز»، «پیتزا لیکورسی»، «قدرت سگ» و «داستان وست ساید» یکی از نامزدهای بهترین فیلم سال معرفی کردند و کارگردان این فیلم را در کنار پل توماس اندرسون، جین کمپیون، دیوید لاوری و استیون اسپیلبرگ به عنوان نامزدهای بهترین کارگردانی انتخاب کردند، در بخش بهترین فیلم خارجی زبان بار دیگر «ماشین من را بران» را در کنار «قهرمان»، «مامان کوچولو»، «تیتان»، «بدترین آدم دنیا» نامزد کردند. «ماشین من را بران» در این جوایز در مجموع در ۶ بخش نامزد شده است که بهترین بازیگر مرد، بهترین فیلمنامه اقتباسی (با اقتباس از داستانی کوتاه از هاروکی موراکامی) و بهترین تدوین را نیز شامل می‌شود.

انجمن منتقدان فیلم بوستون ۲ روز پیش (۱۲ دسامبر) «ماشین من را بران» را به عنوان بهترین فیلم سال برگزیدند و کارگردان این فیلم یعنی ریوسوکی هاماگوچی را به عنوان بهترین کارگردان سال انتخاب کردند و از آنجا که یک فیلم خارجی را به عنوان بهترین فیلم سال انتخاب کردند جایزه بهترین فیلم انگلیسی زبان را به «قدرت سگ» اهدا کردند. این اتفاق یک بار پیش از این در سال ۱۹۸۵ نیر رخ داده بود که فیلم «آشوب» آکیرا کوروساوا به عنوان بهترین فیلم سال انتخاب شده بود.

انجمن منتقدان آنلاین فیلم نیویورک نیز ۱۲ دسامبر برندگان خود را معرفی کردند و «ماشین من را بران» را به عنوان بهترین فیلم بین‌المللی برگزیدند. «قدرت سگ» انتخاب آنها به عنوان بهترین فیلم سال بود.

۱۲ دسامبر همچنین منتقدان فیلم سن‌لوییز نامزدهای خود را معرفی کردند و در بخش بهترین فیلم بین‌المللی «ماشین من را بران»، «فرار کن»، «دست خدا» از ایتالیا، «قهرمان» و «تیتان» از فرانسه را به عنوان نامزد این دوره برگزیدند. هفته آینده اسامی برندگان این جایزه اعلام می‌شود.

در همین روز حلقه منتقدان فیلم فیلادلفیا نیز برندگان پنجمین دوره خود را معرفی کردند و در نهایت «تیتان» برنده اصلی و «فرار کن» برنده دوم در میان بهترین فیلم خارجی زبان سال شد. «قهرمان» در کنار «دست خدا»، «بدترین آدم دنیا» و «ماشین من را بران» دیگر نامزدهای این رقابت بودند. در همین حال «فرارکن» در بخش بهترین مستند نیز دومین انتخاب این منتقدان و در بخش بهترین فیلم انیمیشن به عنوان فیلم برنده انتخاب شد.

انجمن منتقدان آنلاین فیلم بوستون نیز ۳ روز پیش (۱۱ دسامبر) «بدترین آدم دنیا» را به عنوان بهترین فیلم بین‌المللی سال انتخاب کردند. «قهرمان»، «تیتان»، «فرار کن»، «بدترین آدم دنیا»، «دست خدا» دیگر نامزدهای این بخش بودند. «ماشین من را بران» برنده بخش فیلمنامه اقتباسی هم شد و «قهرمان» که در بخش فیلمنامه غیراقتباسی نامزد شده بود این جایزه را به «بلفاست» واگذار کرد.

منتقدان دیترویت که هفته پیش برندگان خود را معرفی کردند در بخش بین‌المللی جوایزی اهدا نمی‌کنند و به همین دلیل برنده بهترین فیلم بین‌المللی در میان برندگان جوایز آنها جایی نداشت.

هفته پیش انجمن منتقدان فیلم واشینگتن نیز «ماشین من را بران» را به عنوان برنده انتخاب کردند. «قهرمان» در کنار «بره»، «تیتان» و «بدترین آدم دنیا» دیگر نامزدهای این بخش بودند. این انجمن جایزه بهترین فیلم سال را به «بلفاست» اهدا کرد.

در همان زمان انجمن منتقدان آتلانتا «ماشین من را بران» را به عنوان منتخب ششمین دوره خود در بخش بهترین فیلم بین‌المللی برگزیدند. «قهرمان»، «تیتان»، «دست خدا»، «فرار کن» و «بدترین آدم دنیا» دیگر نامزدهای این بخش بودند. «ماشین من را بران» و «تیتان» و «فرار کن» و «بدترین آدم دنیا» در بخش بهترین فیلم نیز در کنار فیلم‌هایی چون «قدرت سگ» و «بلفاست» یکی از ۱۰ فیلم برتر سال بودند و کارگردان «ماشین من را بران» و جاسمیلا ژبانیچ از بوسنی و هرزگوین سازنده «کجا می‌روی آیدا؟» نیز یکی از رقبای بهترین کارگردانی شدند و در نهایت این جین کمپیون بود که این عنوان را از آن خود کرد. «ماشین من را بران» در بخش بهترین فیلمنامه اقتباسی نیز نامزد دریافت جایزه شده بود که آن را به پل توماس آندرسون واگذار کرد. در این فهرست «قهرمان» نیز نامزدی بخش فیلمنامه غیراقتباسی را کسب کرد که در نهایت جایزه به «بلفاست» رسید.

یکی از جوایز دیگری که اوایل دسامبر نامزدهای خود را معرفی کرد جوایز ستلایت بود که اصغر فرهادی برای «قهرمان» در بخش فیلمنامه اوریجینال نامزد کسب جایزه شده و رقبایی چون کنت برانا و پل توماس اندرسون و پدرو آلمادوار را پیش روی خود دارد. به بخش فیلمنامه اقتباسی این جوایز فیلمی خارجی راه نیافته است. در بخش بهترین فیلم بین‌المللی «قهرمان» و ۸ رقیب شامل «کوپه شماره ۶» از فنلاند، «ماشین من را بران»، «فرار کن»، «دعا برای دزدیده شده» از مکزیک، «رییس خوب» از اسپانیا، «دست خدا»، «بدترین آدم دنیا» و «تیتان» جای دارند.

پیش از این در دوم دسامبر اصغر فرهادی با «قهرمان» در بخش بهترین فیلمنامه غیراقتباسی و بهترین فیلم خارجی زبان از سوی هیات نقد ملی آمریکا به عنوان برنده انتخاب شده است.

هنوز نیمی از راه طی شده و انجمن روزنامه‌نگاران فیلم ایندیانا، حلقه منتقدان زن فیلم، جوایز حلقه منتقدان فیلم شیکاگو، منتقدان فلوریدا، لس‌آنجلس، یوتا، دالاس، نوادا، سن فرانسیسکو، جورجیا و سن‌دیگو نیز در روزهای پیش رو نامزدها و برندگان خود را انتخاب می‌کنند و این تب و تاب تا پایان ژانویه ادامه دارد تا روز یکم فوریه که رای‌گیری برای نامزدهای اسکار به پایان می‌رسد و در نهایت نامزدهای اسکار هشتم فوریه معرفی می‌شوند. باید دید اصغر فرهادی در ادامه این مسیر با «قهرمان» چه کارنامه‌ای خواهد داشت؟