روسیه چقدر به ایران واکسن داده است؟

روسیه نخستین کشوری بود که واکسن کرونا را معرفی کرد و از ابتدا وعده داد که در کنار تلاش برای واکسیناسیون شهروندان خودش، به سایر کشورها نیز در این زمینه کمک خواهد کرد.

به گزارش عصر ایران به نقل از ایراس، هرچند در خود روسیه در حال حاضر امکان انتخاب از بین ۴ نوع واکسن وجود دارد، اما کشورهای دیگر عمدتا واکسن اسپوتنیک وی را از روسیه دریافت کرده اند. البته این واکسن در داخل روسیه با استقبال کافی مواجه نشده و مردم به دلایل مختلف از تزریق واکسن خودداری می کنند. در این مطلب میزان صادرات این محصولِ، که مورد تایید سازمان بهداشت جهانی نیز قرار گرفته و کشورهایی که بیشترین میزان واردات آن را داشته اند، مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

بر اساس گزارش نشریه فوربس، روسیه تولید واکسن اسپوتنیک را سرعت بخشیده و در ۵ ماه نخست سال ۲۰۲۱ میلادی، به ارزش بیش از ۳۰۳ میلیون دلار واکسن صادر کرده است که چند برابر بیشتر از ارزش صادرات واکسن روسی در سال ۲۰۲۰ بوده است.

پایگاه معتبر Russia Beyond در گزارشی به بررسی انواع قراردادها و میزان تامین واکسن اسپوتنیک برای سایر کشورها پرداخته که دارای آمار و اطلاعات جالبی است. بر اساس این گزارش، اسپوتنیک وی با اینکه هنوز توسط سازمان های مربوطه در اروپا و آمریکا تایید نشده، اما ۷۰ کشور استفاده از آن را مجاز را اعلام کرده و بسیاری از آنها هم یا میزانی از آن را خریداری کرده اند و یا در حال مذاکره برای دریافت آن هستند.

کدام کشور چقدر اسپوتنیک دریافت کرده اند؟

هرچند نهادهای دولتی و صندوق سرمایه‌گذاری مستقیم روسیه (RDIF) که مسئولیت بازاریابی و فروش این واکسن در خارج را بر عهده دارد، اطلاعات طبقه بندی شده و مجزا از میزان تحویل واکسن اسپوتنیک به هر کشور ارائه نمی دهند، اما وبسایت راشا بیوند متعلق به راشاتودی بر اساس گزارش های کشورهای مقصد و همچنین برخی گزارش های غیر رسمی، آماری جالب در این خصوص تهیه کرده که در جدول زیر مشاهده می کنید.

بر اساس این گزارش، با توجه به قراردادی که در فروردین ماه میان ایران و روسیه نهایی شد، ایران با سفارش ۶۰ میلیون دوز از واکسن اسپوتنیک وی (برای واکسیناسیون کامل ۳۰ میلیون نفر)، به بزرگترین سفارش دهنده این محصول از روسیه تبدیل شده است.

در گزارش ذکر شده که تاکنون ۴۶ کشور مقادیر متفاوتی از این واکسن را سفارش داده اند که ایران، ترکیه، مصر، نپال، مکزیک، آرژانتین، ونزوئلا، ویتنام، گواتمالا و سریلانکا به ترتیب بزرگترین خریداران هستند.

اما جالب اینجاست که بر اساس آمار موجود در همین جدول، ایران با وجود سفارش بیشترین میزان واکسن، تا اوایل مردادماه حتی در میان ۱۰ کشور نخست هم از نظر میزان دوز دریافت شده قرار ندارد. برای مثال آرژانتین که حجم کلی ۲۰ میلیون دوز سفارش داده (سه برابر کمتر از ایران)، تاکنون بیش از ۶٫۵ میلیون دوز (۳۳ درصد از کل سفارش) را دریافت کرده و حتی مکزیک که ۲۴ میلیون دوز سفارش ثبت کرده بود هم تا کنون بیش از ۲٫۴ میلیون از آن را دریافت کرده است.

بر اساس گزارش سفارت جمهوری اسلامی ایران در روسیه، ابتدا در بهمن ماه سال گذشته قراردادی برای دریافت ۲ میلیون دوز واکسن با طرف روس امضا شده بود و سپس بر اساس قرارداد جدید، مقرر شد از خرداد تا آذرماه امسال، ۶۰ میلیون دوز به طریقی که در قرارداد مشخص شده، تامین گردد.

این در حالی است که بر اساس گزارش خبرگزاری اسپوتنیک روسیه، آخرین محموله واکسن روسی به میزان ۱۰۰ هزار دوز در روز ۹ تیر وارد تهران شد تا جمع واکسن تحویل شده به ایران را به بیش از یک میلیون دوز برساند. به این ترتیب، هنوز حتی قرارداد تحویل ۲ میلیون دوز مربوط به بهمن ماه سال گذشته هم تکمیل نشده چه برسد به قرار تحویل ۶۰ میلیون دوز که می‌بایست از خردادماه امسال کلید می خورد.

در همین حال، چند روز پیش که ژاپن محموله جدید واکسن های اهدایی استرازنکا را به ایران رساند، رسانه های داخلی به نقل سفارت ژاپن نوشتند که این کشور تاکنون ۲٫۹ میلیون دوز از این واکسن را به صورت رایگان به ایران اهدا کرده و حتی هزینه حمل و نقل آنها را هم متقبل شده است. به این ترتیب، ژاپن بدون هیچ قرارداد یا مسئولیتی در قبال ایران، عملا بیش از دو برابر بیشتر از روسیه به کشورمان واکسن رسانده است.

بررسی راشا بیوند نشان داده که صندوق سرمایه‌گذاری مستقیم روسیه برنامه داشته تا پایان ۲۰۲۱، حدود ۸۹۶ میلیون دوز واکسن اسپوتنیک برای صادرات تهیه کند اما ظاهرا در تولید این محصول به مشکل جدی برخورده چراکه تاکنون، تنها حدود ۱۷ میلیون دوز را توانسته بر اساس قراردادهایش با کشورها، تامین کند؛ یعنی ۱٫۸ درصد از میزان برنامه ریزی شده! کریل دمیتریف، رئیس صندوق سرمایه‌گذاری مستقیم روسیه هم در ماه مارس گفته بود که این کشور می تواند تا پایان ۲۰۲۱، واکسن مورد نیاز برای ۷۰۰ میلیون نفر خارج از روسیه را تامین کند.

کشورهای زیادی هم در ماه های اخیر شروع به انتقاد از مسکو کرده اند. برای مثال گواتمالا که نیمی از پول قرارداد ۱۶ میلیون دوز واکسن (۷۹ میلیون دلار) را هم به روسیه پرداخت کرده، خواهان بازگشت پولش شده چراکه تاکنون تنها ۱۵۰ هزار دوز یعنی کمتر از دو درصد از سفارشش را دریافت کرده است.

حتی آرژانتین که بیشتر از همه هم دریافت کرده صدای اعتراضش در آمده چراکه بیش از ۱٫۵ ماه هیچ محموله ای دریافت نکرده است. بولیوی هم برای دریافت ۵٫۲ میلیون دوز اسپوتنیک وی قرارداد امضا کرده بود اما تاکنون فقط ۷۴۶ هزار دوز دریافت کرده و همین کمبود واکسن باعث شد اخیرا مردم دو شهر در این کشور دست به اعتراضات گسترده بزنند.

با این حال، صندوق سرمایه گذاری مستقیم روسیه و همچنین کرملین در توضیحات مجزا به یک موضوع در واکنش به اعتراض دیگر کشورها اشاره کرده اند: هیچ مشکلی در روند تولید واکسن نیست و به تعهدات خود رسیدگی می کنیم، فقط برای ما در حال حاضر تامین نیاز داخل اولویت دارد.

این در حالی است که واکسیناسیون در داخل روسیه، به دلیل بی رغبتی مردم بسیار کندتر از پیش بینی ها پیش میرود. برای مثال در روسیه با وجود همه تلاش های دولت، تا به امروز ۲۷ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر از جمعیت ۱۴۶ میلیون نفری، به طور کامل واکسینه شده اند و تا رسیدن به ۷۰ درصد واکسیناسیون عمومی برای ایجاد ایمنی، ظاهرا راه درازی در پیش است.

تولید مشترک واکسن اسپوتنیک چطور پیش می‌رود؟

موضوع دیگر تولید مشترک واکسن اسپوتنیک وی است. زیرساخت های روسیه توان تولید این حجم از واکسن برای صادرات را ندارند و به همین دلیل نیکلای بسپالوف، از مدیران کمپانی تحقیقاتی RNC-pharma در مصاحبه با شبکه ار.ب.کا این کشور گفته است که روسیه بخش عمده‌ای از آنها را از طریق تولید مشترک با دیگر کشورها تامین می کند. تاکنون روسیه با ۱۵ کشور برای تولید واکسن اسپوتنیک به توافق رسیده که عمده ترین آنها هند است. همچنین در گزارش راشا بیوند اشاره شده که ایران هم قرار است به هاب منطقه ای در تولید این واکسن تبدیل شود.

در برخی از کشورها مثل قزاقستان تولید محدود این واکسن آغاز شده اما در ایران هنوز در مرحله تست نهایی قرار دارد. رئیس کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی گفته که شرکت اکتورکو در البرز ، توانایی تولید ۹۰۰ هزار دوز اسپوتنیک وی و ۳.۵ میلیون اسپوتنیک لایت در هر ماه را داراست. اما مشخص نیست تولید آن از چه زمانی آغاز خواهد شد. مراسم رونمایی از این خط تولید در ابتدای تیرماه برگزار شده بود.

اینکه روسیه چقدر از محل فروش واکسن کرونا درآمد خواهد داشت مشخص نیست چراکه این اطلاعات را منتشر نمی کند اما حداقل بر اساس قراردادی که کشور اسلوواکی منتشر کرده، دو دوز واکسن صادراتی (برای واکسیناسیون ۱ نفر) ۲۰ دلار برای کشورهای دیگر آب میخورد.

گزارش: قدرت شفیعی

بیشتر بخوانید:

شانزدهمین محموله واکسن کرونا وارد کشور شد

واکسن جدید روسیه علیه ویروس کرونا

ورود محموله جدید واکسن روسی به ايران

اثربخشی ۹۴.۳ درصدی واکسن روسی کرونا

ورود واکسن «اسپوتنیک وی» تولید داخل به چرخه واکسیناسیون تا دو ماه آینده

تماشاخانه

تبحر شگفت انگیز روباه قرمز در طبیعتی سخت / جدال بر سر یک ماهی (فیلم)

بحران آب در شمال شرقی سوریه: اتهامات سنگین علیه ترکیه / بی‌برقی و بی‌آبی برای یک میلیون سوری (فیلم)

فیلم های دیگر