براساس قانون جدید عربستان سعودی زنان مسلمان از این پس میتوانند به صورت گروهی و بدون محارم (مرد) به حج بروند. در گذشته هر زن کمتر از 45 سال در سراسر جهان برای شرکت در مراسم حج به همراهمی یکی از مردان محرم خود نیاز داشت. اما امسال و در میان شیوع کرونا قوانین تغییر کرده و زنان به تنهایی قادر به شرکت در حج هستند.
خبرگزاری فرانسه در گزارشی از حال و هوای زنانی میگوید که در سال جاری فرصت حج بدون قیمان مرد را پیدا کردهاند.
"بشری شاه علی"، زن 35 ساله پاکستانی ساکن جده قبل شروع از مراسم حج امسال دریافت که براساس قوانین جدید میتواند بدون قیم مرد به زیارت مکه برود و رویای کودکی خود را به واقعیت تبدیل سازد.
وزارت حج عربستان در قانونی جدید وصوت رسمی به زنان تمامی گروههای سنی اجازه داده تا به صورت گروهی و بدون محارم خود به حج رفته و زیارت کنند.
این تصمیم بخشی از اصلاحات اجتماعی است که از سوی محمد بن سلمان رهبر کنونی و ولیعهد عربستان اجرایی میشود. وی تلاش دارد در اصلاحات خود تصویر تلخ و ناخوشایند عربستان و وابستگی آن به اقتصاد نفت را از بین ببرد.
با وجود آنکه از زمان به روی کار آمدن بن سلمان منتقدان حکومت به ویژه فعالان حقوق زنان به شدت سرکوب شدهاند اما زنان عربستان سعودی اجازه رانندگی و سفر به خارج بدون سرپرستان مرد را پیدا کردهاند.
"بشری شاه" قبل از ترک خانهاش در شهر بزرگ جده در غرب عربستان سعودی به خبرگزاری فرانسه گفت: مثل رویایی میماند که به حقیقت تبدیل شده است. رویای کودکی من این بود که به حج بروم.
زیارت با همسر و فرزندان حواس "بشری شاه "را پرت میکند و مانع از "تمرکز کامل او بر آداب و رسوم" مراسم حج میشود.
بشری شاه زن پاکستانی قبل از سفر حج با همسرش وداع میکند. او و برخی زنان دیگر برای اولین بار فرصت سفر حج بدون قیم مردرا پیدا کردند/ عکس: خبرگزاری فرانسه
شاه یکی از 60 هزار زائری است که در سال جاری برای شرکت در مراسم حج انتخاب شده است.
میزان زائران حج برای دومین سال متوالی و به دلیل شیوع کرونا به شدن کاهش یافته و حضور زائران خارجی به شدت محدود شده است.
در سال جاری بیشتر شهروندان و ساکنان عربستان سعودی و با قرعه کشی در مراسم حج حضور یافتند. مقامات عربستان می گویند 40 درصد زائران امسال زن هستند.
هدیه ای از بهشت
بشری شاه گفت: بسیاری از زنان نیز با من می آیند. افتخار می کنم که حالا مستقل شدهایم و نیازی به سرپرست نداریم.
"علی مرتضی" همسر 38 ساله بشری شاه در این باره گفت پس از تصمیم دولت و ممنوع شدن سفر کودکان در حج سال جاری همسرش را "شدیدا تشویق" کرده تا تنهایی به این سفر برود.
یک زائر در حج سال جاری (2021) روی کوه "جبل الرحمه" در شمال شرقی منطقه عرفات دعا می کند. عربستان سعودی برای دومین سال متمادی ورود زائران خارجی به مراسم حج را محدود کرده است/ عکس: رویترز
او در جده میماند تا از فرزندانشان مراقبت کند.
علی مرتضی گفت: تصمیم گرفتیم یکی از ما به این سفر برود. شاید او سال دیگر باردار باشد یا باز هم اجازه حضور بچه ها در حج صادر نشود.
یک زائر در حج سال جاری (2021) روی کوه "جبل الرحمه" در شمال شرقی منطقه عرفات دعا می کند. عربستان سعودی برای دومین سال متمادی ورود زائران خارجی به مراسم حج را محدود کرده است/ عکس: رویترز
گروهی از زنان در عربستان می گویند برخی از آژانس های مسافرتی هنوز تمایلی به پذیرش مسافران زن بدون همراهی مردان محرم در مراسم حج امسال را نداشتهاند.
برخی از این آژانس ها نیز به نشانه مقاومت در برابر تغییرات اجتماعی گیج کننده و مقاومت در برابر اصلاحات عربستان محافظه کار با اعلام علنی پذیرفتن زنان بدون همراه مرد را رد میکنند.
براساس قانون قبلی عربستان هر زن زیر 45 سال در هر کجای دنیا برای شرکت در مراسم حج به همراهی یکی از سرپرستان محرم (مرد) خود نیاز داشت و این قانون مانع ورود بسیاری از زنان سراسر جهان به مراسم حج می شد.
همراهی سرپرست مرد برای "مره شاکر" زن مصری ساکن ریاض پایتخت عربستان نیز یک مسئله جدی بود.
حجاج در دومین سال شیوع کرونا با حفظ فاصله اجتماعی در مسجد "نمره" در صحرای عرفات نماز می خوانند/ عکس: رویترز
این زن 42 ساله که برای یک سازمان اجتماعی- مدنی کار میکند، در این باره گفت: "حج بدون سرپرستی [مردان] معجره است".
او که مادر سه فرزند است این بار با سه دوستش به حج رفت. مره قبل از شیوع همهگیری چندین بار تلاش کرد تا به زیارت کعبه برود اما مجوز حضور در حج را نیافت.
وی افزود: "بی نهایت شادم. خدا با تمام سختیها و موانع مرا خوانده است".
برای "صدف غفور" پزشک بریتانیایی- پاکستانی سفر بدون قیم مرد "تنها گزینه موجود" بود.
زائران در حج سال جاری (2021) روی کوه "جبل الرحمه" در شمال شرقی منطقه عرفات دعا می کند. عربستان سعودی برای دومین سال متمادی ورود زائران خارجی به مراسم حج را محدود کرده است/ عکس: رویترز
این زن 40 ساله با اشاره به سه پسر نوجوانش گفت: امکان تنها گذاشتن بچه ها وجود نداشت.
همسر غفور تصمیم گرفت بماند و صدف را با همسایه راهی مکه کرد.
وی افزود: سفر تنهایی تصمیم آسانی نیست اما ما به این فرصت به عنوان خیر و رحمت نگاه کردیم.