عصر ایران؛ مهرنوش خالقی _ کودکان سیستان و بلوچستان فرزندان غریبی هستند که تازگیها فیلم مظلومیت و تشنگی آنها زیاد دست به دست میشود. برای آب و تشنگی و یا برای گرفتن یک شناسنامه ساده که برای بسیاری از شهروندان دیگر کار بسیار آسانی است.
کودکانی که حضور و وجودشان اصلا به رسمیت شناخته نمیشود. اغلب حتی گواهی تولدی هم وجود ندارد، زیرا در خانه و به دور از حتی یک خانهی بهداشت و ماما به دنیا میآیند و شاید از بدو تولد با یک یا چند نوع بیماری دست و پنجه نرم میکنند.
از نداشتن آب و بهداشت وشناسنامه که بگذریم، خطرات جانی دیگر یعنی تمساح گاندو و کرونا هم سربرمیآورند. تمساحهای گاندو که در فصل جفتگیری بسیار خشن و تحریکپذیر میشوند و به همین علت به افرادی که به محل زندگیشان نزدیک میشوند، حمله میکنند و اغلب قربانیان خود را از بین کودکان انتخاب میکنند. از چیز غریبی حرف نمیزنیم، مدتهاست همه میدانیم چه بر سر کودکان سیستان و بلوچستان آمده است. اما بیایید نگاهی قانونی داشته باشیم. یعنی از منظر قانون حمایت از کودکان و نوجوانان! آیا میدانستیم که با این اوصاف، این کودکان به لحاظ قانونی باید مورد حمایت قرار گیرند؟
قانون حمایت از کودکان و نوجوانان کشور، که شامل ۵۱ ماده و پانزده تبصره بود، در اردیبهشت ۹۹ به تصویب رسید و براساس ماده۳ این قانون، اگر کودکی به خاطر مواردی مانند نداشتن شناسنامه، بازماندن از تحصيل، هرگونه وضعیت زیانبار ناشی از فقر شدید، آوارگی، پناهندگی، مهاجرت یا بیتابعیتی؛ در معرض آسیب جسمي، رواني، اجتماعي، اخلاقی، امنیتی يا آموزشی قرار گیرند، این وضع برای او مخاطره آمیز محسوب شده و باید مورد حمایت و مداخله قانونی قرار گیرند.
در این قانون، وزارت کشور مکلف به شناسایی کودکان ایرانی یا غیرایرانی بدون شناسنامه است و باید آنها را به نهادهای حمایتی، آموزشی، درمانی یا قضایی معرفی کند و سه ماه پیش از آغاز سال تحصیلی اسامی این کودکان را به آموزش و پرورش اعلام كند. آموزش و پرورش هم در بندهای بعدی این قانون، مکلف به ثبتنام و پوشش تحصیلی کامل این بچههاست. در این قانون، وزارت بهداشت مکلف به پوشش کامل بیمه سلامت برای تمام کودکان ساکن ایران، حتی آنانیکه شناسنامه ندارند، شناخته میشود. با این حساب به نظر میرسد قانونگذار، در اجرا و نظارت بر حجم بسیار بالایی از این قانون، کوتاهی چشمگیری کرده است و وضعیت زندگی این کودکان در این استان پهناور نیازمند مدیریت و درایتی بنیادین است.