کشورهای عضو اتحادیه اروپا عبور هواپیماهای بلاروس را از حریم‌ هوایی خود ممنوع کردند و از شرکت‌های هوایی این اتحادیه هم خواستند از حریم هوایی بلاروس عبور نکنند.

به گزارش عصرایران به نقل از بی بی سی، همزمان الکساندر لوکاشنکو، رئیس جمهور بلاروس، در سخنانی در پارلمان این کشور در واکنش به اعمال تحریم هایی از سوی غرب گفته است که "خطوط قرمز زیادی" شکسته شده است.

تحریم های اتحادیه اروپا بعد از آن صورت گرفت که دولت بلاروس یک هواپیمای مسافری عبوری از این کشور را با هشدار دروغ بمبگذاری مجبور به فرود کرد و سپس یک خبرنگار مخالف بلاروسی که در این پرواز حضور داشت را بازداشت کرد.

تحریم های اتحادیه اروپا علیه بلاروس به دلیل فرود اجباری هواپیما و بازداشت خبرنگار

به دنبال آغاز تحریم ها، شرکت‌های بزرگ هوایی اروپا تغییر مسیرهای پرواز و پرهیز از حریم هوایی بلاروس را آغاز کرده‌اند.

پس از جلسه اخیر رهبران ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا در بروکسل اعلام شد تحریم‌های بیشتری نیز برای مقام‌های بلاروس در نظر گرفته خواهند شد.

برج کنترل بلاروس یکشنبه گذشته به هواپیمای مسافربری شرکت رایان‌ایر که در مسیر یونان به لیتوانی از آسمان این کشور عبور می‌کرد اعلام کرد گزارشی در باره بمب‌گذاری در هواپیما دریافت کرده و از خلبان خواست تغییر مسیر دهد. رومن پروتاسویچ، ۲۶ ساله، روزنامه‌نگار منتقد دولت بلاروس در بین مسافران بود و پس از فرود هواپیما بازداشت شد.

کشورهای غربی دولت بلاروس را به "هواپیماربایی" متهم کرده‌اند.

روز دوشنبه مقام‌های بلاروس ویدئویی از آقای پروتاسویچ منتشر کردند که در آن گفت حالش خوب است و به ظاهر اتهام‌های دولت بلاروس را پذیرفت و "اعتراف" کرد.

مخالفان دولت بلاروس تهیه و انتشار این ویدئو را محکوم کردند و گفتند این ویدئو زیر فشار ضبط شده است.

جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا هم این اقدام دولت بلاروس را "حمله به مخالفت سیاسی و آزادی مطبوعات" دانست.

دیمیتری پروتاسویچ، پدر آقای پروتاسویچ، در تماسی ویدئویی به بی‌بی‌سی گفت "واقعاً نگران" رفتار حکومت با فرزندش است و بیم دارد پسرش شکنجه شود: "ما امیدواریم او بتواند این رفتار را به نحوی تحمل ‌کند اما حتی فکر اینکه فرزندمان ممکن است ضرب و شتم و شکنجه شود برایمان ترسناک است."

"ما واقعاً از خبر بازداشت پسرمان شوکه و ناراحت هستیم، نباید در قلب اروپای قرن بیست و یکم چنین اتفاقی برای اروپاییان بیفتد."

"امیدواریم جامعه بین‌المللی، از جمله اتحادیه اروپا، فشار شدید و بی‌سابقه‌ای بر بلاروس وارد کنند و امیدواریم این فشار موثر واقع شود و مسئولان حکومتی متوجه شوند چه اشتباه بزرگی مرتکب شده‌اند."

دولت بریتانیا مجوز فعالیت شرکت هواپیمایی بلاروس در این کشور را به حال تعلیق درآورده است. لیتوانی پیشتر عبور پروازهای ورودی و خروجی خود را از فضای هوایی بلاروس را ممنوع کرده بود.

در تحولی دیگر، پس از آنکه دیروز در مسابقات هاکی روی یخ در ریگا، پایتخت کشور لتونی، مخالفان دولت بلاروس پرچم سرخ و سفید خود را به جای پرچم دولتی به اهتزاز در آوردند، دولت بلاروس سفیر و سایر دیپلمات‌های لتونی را اخراج کرد.

لتونی نیز متقابلا دیپلمات‌های بلاروس را اخراج کرد.

بلاروس تنها کشور اروپایی است که هنوز حکم اعدام را به اجرا می‌گذارد و شاهدانِ بازداشت آقای پروتاسویچ گفتند او می‌ترسید اعدام شود.

سه مسافر دیگر این هواپیما نیز به مقصد نرسیدند و مایکل اُلری مدیر عامل رایان‌ایر آنان را مامور سازمان اطلاعات بلاروس می‌داند که در مینسک پیاده شده‌اند. این نظر مستقلا تأیید نشده است.

بلاروس گفته است از پرواز رایان‌ایر خواسته تغییر مسیر دهد چون شبه‌نظامیان حماس تهدید به انفجار بمب کرده بودند.

یک مقام ارشد وزارت ترابری بلاروس در نشستی خبری نامه‌ای را خواند که می‌گفت حماس فرستاده و در آن آمده بود: "اگر خواسته‌های ما را برآورده نکنید، بمبی بر فراز ویلنیوس منفجر خواهد شد".

حماس هرگونه ارتباطی را با این موضوع رد کرده است. کارشناسان نیز می‌گویند حماس سابقه یا امکانات عملیات خارج از اسرائیل و سرزمین‌های فلسطینی را ندارد.

آنگلا مرکل صدراعظم آلمان هم توضیح بلاروس را "به هیچ‌وجه" قابل قبول ندانسته است.

کشورهای مختلف نیز این اقدام را محکوم و از رواج هواپیماربایی به عنوان ابزار سیاست خارجی ابراز نگرانی کرده‌اند. این کشورها از دولت بلاروس خواسته‌اند هرچه سریع‌تر آقای پروتاسویچ را آزاد کند و تحقیقات کامل و مستقلی در این زمینه صورت بگیرد.

دهها مقام بلاروس، از جمله الکساندر لوکاشنکو، رئیس‌جمهور این کشور پیشتر مشمول تحریم‌های مختلف اتحادیه اروپا از جمله ممنوعیت سفر و مسدود شدن دارایی‌هایشان شده‌اند. این تحریم‌ها در واکنش به سرکوب مخالفان و معترضان اعمال شده‌اند.

به گفته رسانه‌های دولتی بلاروس، لوکاشنکو که از سال ۱۹۹۴ رئیس جمهور این کشور است برای امنیت مسافران شخصا دستور تغییر مسیر هواپیما را صادر کرده است.

رهبر ۶۶ ساله بلاروس از زمان پیروزی در انتخابات تابستان گذشته با مخالفان برخوردی شدید داشته و بسیاری از چهره‌های مخالف را دستگیر کرده‌ است. بسیاری هم از کشور گریخته‌اند.

روسیه که خود نیز مشمول تحریم‌های اتحادیه اروپاست از آقای لوکاشنکو حمایت می‌کند.

رومن پروتاسویچ کیست؟

آقای پروتاسویچ سردبیر سابق و یکی ار دو بنیان‌گذار "نختا" است، یک کانال تلگرامی با نزدیک به دو میلیون مشترک که خود را بزرگترین کانال تلگرامی بلاروس می‌داند.

او در سال ۲۰۱۹ بلاروس را ترک کرد و در تبعید در لیتوانی زندگی می‌کرد و از آنجا وقایع انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۰ را پوشش داد و به همین دلیل به "تروریسم و تحریک به شورش" متهم شد.

نختا در انتخاباتی که آقای لوکاشنکو برنده آن اعلام شد و مخالفان می‌گویند در آن تقلب شده، با عبور از سانسور شدید دولتی نقش مهمی در اطلاع‌رسانی و فراخواندن مردم به خیابان‌ها داشت.

آقای لوکاشنکو تقلب را رد می‌کند و اعتراض‌های گسترده و مستمر را توطئه خارجی می‌داند.

پس از تظاهرات اعتراضی گسترده در بلاروس و سرکوب رسانه‌های منتقد، نختا همچنان به انعکاس اخبار و نظرات مخالفان ادامه داد.

آقای پروتاسویچ اخیرا فعالیت خود را در یک کانال تلگرامی دیگر به نام بلامووا دنبال می‌کرد. او پس از دستگیری ایگور لوسیک، وبلاگ‌نویس منتقد و مسئول این کانال در ژوئن سال گذشته، سردبیری آن را به عهده گرفت.

بلاروس کجاست؟

بلاروس از شرق با روسیه، از جنوب با اوکراین، از شمال و غرب با لتونی، لیتوانی و لهستان، از کشورهای عضو اتحادیه اروپا و پیمان ناتو هم مرز است.

این کشور ۹.۵ میلیون نفری، مثل اوکراین، درگیر رقابت غرب و روسیه شده است.

الکساندر لوکاشنکو، رئیس جمهوری بلاروس که "آخرین دیکتاتور اروپا" لقب گرفته از ۲۷ سال پیش قدرت را در دست دارد اما دولت او با مخالفت گسترده‌ای مواجه است.

معترضان خواستار رهبری جدید و دموکراتیک و اصلاحات سیاسی و اقتصادی هستند. مخالفان و دولت‌های غربی می‌گویند آقای لوکاشنکو در انتخابات ۹ اوت سال گذشته تقلب کرده است. دولت بلاروس این انتخابات را یک پیروزی بزرگ می‌داند.

اعلام نتیجه انتخابات اعتراضات گسترده خیابانی را در پی داشت که به شدت سرکوب شد و دولت رهبران مخالف را زندانی یا ناگزیر به زندگی در تبعید کرد.

رئیس جمهور بلاروس دفاع کرد

الکساندر لوکاشنکو، رئیس جمهور بلاروس، در سخنانی در پارلمان این کشور در واکنش به اعمال تحریم هایی از سوی غرب گفته است که "خطوط قرمز زیادی" شکسته شده است.

او از اقدام خود برای انحراف اجباری مسیر پرواز خطوط هوایی رایان‌ایر که در جریان آن یک روزنامه نگار منتقد بازداشت شد دفاع کرد. این پرواز روز یکشنبه از یونان به لیتوانی می رفت که مجبور به فرود اجباری در مینسک شد.

این اولین اظهارات علنی آقای لوکاشنکو از زمان حادثه روز یکشنبه که با خشم کشورهای غربی روبرو شد است.

او در این سخنرانی همچنین منتقدان خود را به تلاش برای "خفه کردن" کشور متهم کرد. بلاروس بعد از انتخابات ماه اوت ریاست جمهوری، دستخوش اعتراضات گسترده و تلاطم شدید سیاسی بوده است. مخالفان، آقای لوکاشنکو را به تقلب در انتخابات متهم می‌کنند و خواستار کناره گیری او از قدرت و انجام اصلاحات در کشور هستند.

رهبران اروپایی بلاروس را به هواپیماربایی متهم کرده اند اما رئیس جمهور این کشور پافشاری می کند که دستور او برای فرود اجباری هواپیما براساس قانون بوده است.

آقای لوکاشنکو پافشاری کرد که تهدید بمبگذاری واقعی بوده و تغییر مسیر هواپیمای رایان‌ایر در نزدیکی یک نیروگاه اتمی صورت گرفته است.

او گفت "باید از مردم محافظت می کردم، من به فکر امنیت کشور بودم" و افزود که گزارش ها درباره پرواز یک جنگنده برای واداشتن هواپیما به فرود "یک دروغ محض است."

او که برای ۲۷ سال حاکم این جمهوری سابق اتحاد جماهیر شوروی بوده جامعه جهانی را به مداخله در امور داخلی کشورش متهم کرد.

لوکاشنکو قول داد به هرگونه تحریمی علیه بلاروس با شدت پاسخ دهد و گفت دولت های غربی از کشور او به عنوان زمینی "آزمایشی" برای دسترسی به روسیه - از متحدان بلاروس - استفاده می کنند.

او گفت: "جستجو برای یافتن نقاط ضعف تازه در جریان است. و این فقط متوجه ما نیست. ما یک میدان تیر، یک زمین آزمایشی، برای آنها پیش از رژه به سوی شرق هستیم."

روسیه از دولت بلاروس حمایت کرده است.

رهبران اتحادیه اروپا تحریم ها علیه بلاروس را تشدید کرده اند و کلیه ۲۷ عضو اتحادیه به علاوه بریتانیا خطوط هوایی خود را از عبور از آسمان بلاروس منع کرده اند.

شماری از خطوط هوایی شامل ایر فرانس، کی ال ام، فین ایر، خطوط هوایی سنگاپور، ایربالتیک و اسکاندیناوی اس ای اس هم پروازها از آسمان این کشور را معلق کرده اند.

این اقدام بر درآمد بلاروس تاثیر می گذارد چون خطوط هوایی سالانه میلیون ها دلار برای عبور از آسمان این کشور می پردازند.

در ماه های اخیرا تعدادی از چهره‌های معترض بلاروس در ارتباط با آنچه "تقلب انتخاباتی" می دانند بازداشت شده و برخی مانند سوتلانا تیخانوفسکایا، رقیب انتخاباتی آقای لوکاشنکو، در تبعید به سر می‌برند.

پلیس بلاروس در جریان اعتراضات گسترده خیابانی به برخورد خشن با معترضان متهم شده است