در حالی که دریافت کُپی مدارک هویتی از سوی دستگاه‌های اجرایی در برخی از استان‌ها ممنوع شده و یکی از مصداق‌های دولت الکترونیک، حذف کاغذبازی‌ها از فرآیند اداری است، همچنان یکی از الزامات ثبت‌نام در انتخابات ریاست جمهوری، ارائه کپی کارت ملی داوطلبان است.

به گزارش ایسنا، راه‌اندازی دولت الکترونیکی سازوکاری است برای اینکه جایگزین پاسخگویی حضوری به درخواست‌ های مردم باشد تا گرفتن مجوزها سریع و آسان شود. به ادعای وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، با ایجاد مرکز ملی تبادل اطلاعات، تمام دستگاه‌های دولتی از طریق مسیری امن و مستقل از اینترنت به هم متصل شدند تا تبادل اطلاعات و داده‌های مورد نیاز افراد را با دقت و سرعت انجام شود. با اتصال همه دستگاه‌ها به این مرکز و به دلیل وجود اطلاعات مردم در این سامانه، دیگر نیازی به ارائه انبوهی از کپی اسناد، مدارک، شناسنامه، کارت ملی، عکس و سایر مدارک کاغذی نیست.

حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی ایران، سال ۱۳۹۸ با تاکید بر اینکه مردم باید از ارزان‌ترین و کوتاه‌ترین مسیر، خدمات الکترونیکی دریافت کنند و آنان را نباید در راهروهای ادارات و سازمان‌ها سرگردان کرد، گفته بود: تمام تلاش ما از ابتدای دولت یازدهم، ایجاد و تقویت دولت الکترونیک و حذف کاغذ از سیستم اداری بوده تا به این ترتیب مردم هنگام مراجعه به اداره و یا سازمانی، صرفا با ارائه همان کارت ملی هوشمند خود، دیگر مجبور نباشد برای یک کار ساده ده‌ها برگ کپی از مدارکشان ارائه کنند. کارت ملی را هوشمند کردیم اما متاسفانه شاهدیم همچنان مردم برای مراجعه به برخی ادارات، ناچارند چندین برگ کپی مدارک همراه خود ببرند.

روحانی با بیان اینکه کارت ملی هوشمند درست شده که دیگر کپی مدارک از مردم نخواهند و با یک شماره کارت ملی همه اطلاعات مورد نیاز، قابل دسترس باشد، گفته بود: می‌خواهیم کار مردم، وقتی در اداره‌ای وارد می‌شوند، پیشخوان و میز خدمت فقط با یک کارت انجام گیرد. هیچ چیز دیگری نیاز نباشد. همه کار را باید با آن کارت انجام دهد، اگر مجوز روزنامه هم می‌خواهد بگیرد، با آن کارت باید انجام بگیرد. بیمه، مالیات و یا اعتراض کند، با همان کارت. هیچ چیز دیگری نیاز نباشد. آن چیزی که ما از دولت الکترونیک انتظار داریم، یک کارت است برای همه کار.

همچنین سال گذشته در برخی از استان‌های کشور، پیرو بخشنامه‌ای از سوی سازمان اداری و استخدامی، طرح احراز اصالت هویت برخط اجرا و اخذ کپی مدارک هویتی توسط دستگاه‌های اجرایی ممنوع شد. به موجب این بخشنامه، دستگاه‌های اجرایی موظف شدند جهت نحوه استعلام‌های برخط و رفع موانع حقوقی و قانونی احتمالی با سازمان ثبت احوال به تفاهم برسند، به‌ نحوی که دریافت کپی مدارک هویتی در فرآیندهای ارایه خدمات به شهروندان به صورت کامل حذف شود.

حال با وجود گذشت دو سال از این اظهارات و حتی ممنوعیت دریافت کُپی مدارک هویتی از سوی دستگاه‌های اجرایی، هنوز هم در برخی از ادارات، یکی از مدارک مورد نیاز برای انجام کارهای اداری، کپی کارت ملی است، کارت ملی که هوشمند شده تا از کاغذبازی‌ها جلوگیری کند، ‌نمونه‌اش ثبت‌نام برای انتخابات ریاست جمهوری که کپی شناسنامه و کارت ملی را از مدارک مورد نیاز جهت ثبت‌نام اعلام کرده است.

رضا باقری اصل -دبیر شورای اجرایی فناوری اطلاعات- درباره این موضوع در توییتر نوشت: تمام سرویس‌های الکترونیکی مورد نیاز برای هرنوع ثبت‌نام الکترونیکی در مرکز ملی تبادل اطلاعات‬ فراهم است. هویت، مدرک تحصیلی،گواهی عدم سوء پیشینه، بدهی مالیاتی، بیمه تامین اجتماعی،‏ اما آیین کشورداری را باید در کپی دوروی کارت هوشمند ملی جستجو کرد.

مهدی یوسف‌زاده -پژوهشگر حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات- نیز با انتقاد از این روند در توییتر نوشت: برای ثبت‌نام ریاست جمهوری، کپی پشت و رو از ‫کارت‌ملی هوشمند‬ نیاز است. وقتی در کشوری کارت ملی به اصطلاح هوشمند صادر شده چه نیازی به کپی آن است؟

وقتی همه اطلاعات هویتی فرد از طریق شماره ملی قابل فراخوانی هست چه نیازی به کپی شناسنامه است؟ بانک‌ها هنوز برای بیشتر خدمات بانکی علاوه بر کارت ملی از شهروندان درخواست شناسنامه می‌کنند. وقتی کارت ملی هوشمند صادر می‌کنیم چه نیازی به فراخوانی و ثبت‌نام و پرداخت هزینه برای صدور مجدد کارت نظام وظیفه داریم؟ واقعا کاربرد این کارت ملی هوشمند که دریافتش را اجبار کردیم کجاست؟