به موازات پیشگیریها و محدودیتهای اجتماعی که به درستی برای کاهش شیوع بیماری کووید ۱۹ صورت میگیرد، دغـدغه کرونا و بهداشت روان نیز ذهن همه ما را به خود مشغول کرده است.
حسین میرزایی جامعه شناس، یکشنبه پنجم اردیبهشت با درج یادداشتی در روزنامه ایران نوشت: بیماری کووید ۱۹ هزینههای جانی و مالی زیادی را برای جامعه ما به همراه داشته؛ اما این هزینهها، تنها عوارض این بیماری نیست بلکه شاید بیشترین تأثیر خود را بر سلامت روان افراد گذاشته باشد. رصد اخبار کرونایی، بخصوص خبرهای مربوط به فراگیری شیوع، ابتلا و مرگ ناشی از این بیماری، فوت آشنایان و نزدیکان، فشار مالی، قرنطینه خانگی از جمله عوامل ایجاد اختلالات روحی، روانی و افسردگی است.
همه میدانیم که افراد با سابقه بیماریهای زمینهای (از بیماریهای جسمی گرفته تا روانی) بیشتر در معرض خطر قرار دارند که این، خود بر اضطراب اجتماعی میافزاید. بسیاری از افراد، رفتارهای وسواسگونه پیدا کردهاند، در مراودههای کنترل شده، نیز غیرطبیعی رفتار میکنند، دیگران را بالقوه عامل انتقال میدانند و.... تشدید علائم کج رفتاری کودکان به دلیل عدم تخلیه مناسب انرژی، مشکلات و تنشهای زوجین به دلیل مسائل مالی و افزایش حضور فرزندان و همسر در خانه، انزوای اجتماعی به همراه احساس تنهایی و افت مهارتهای ارتباطی در نوجوانان، نادیده گرفته شدن نیازهای عاطفی سالمندان، خشونت و پرخاشگری بیش از حد در بین اعضای خانواده، اثرات سوء ناشی از استفاده بیش از حد بازیهای رایانهای و شبکههای اجتماعی و...، از مهمترین عوارض و تبعات دوران کرونا در خانوادهها است.
این درست است که ترس و اضطراب ناشی از کرونا به مقدار طبیعی جامعه را به سمت احتیاط و هوشیاری سوق میدهد اما افزایش آن باعث آسیب به روح و روان مردم میشود. وقتی یک بیماری فراگیر اجتماعی جامعه را دربر میگیرد، نباید فقط بعد بهداشتی آن در نظر گرفته شود. این پدیده چند بعدی است، ابعاد اجتماعی، اقتصادی و روانی خاص خودش را دارد.
در ستاد ملی مقابله با کرونا، در کنار تصمیمات واضحی مانند قرنطینه عمومی و اعمال محدودیتها که به نظر سادهترین راههای مواجهه با این بیماری محسوب میشوند، لازم است تصمیمات دیگری نیز برای کاهش آسیبهای اجتماعی، اقتصادی و روانی جامعه نیز گرفته شود. این امر محقق نمیشود مگر آنکه در ترکیب ستاد ملی مقابله با کرونا بازنگری شود. بدین منظور در کنار سیاسیون و متخصصان بهداشت و سلامت، باید از متخصصان دیگر مانند جامعهشناسها، روانشناسها، مردمشناسها و اقتصاددانان هم استفاده شود تا تصمیمات به صورت جامعتر گرفته شود.