آلودگی هوا در محیط های بسته چند برابر بیشتر از محیط های باز است؟

بر خلاف تصورات رایج بیشتر مردم خطرات ناشی از آلاینده ها در مکانهای بسته بیشتر از محیط های باز می باشد بر اساس تحقیقات و مطالعات آژانس حفاظت از محیط زیست آمریکا (ی.پی.ای.) و هیئت مشاوره ء علمی آن در سالهای اخیر در زمینه تأثیر آلودگی هوا بر انسان می باشد و بیانگر این حقیقت است که میزان آلودگی هوا در مکانهای سرپوشیده می تواند 2-5 برابر یا حتی تا 100 برابر بیشتر ازمیزان مشابه در محیط خارج می باشد.

اهمیت این موضوع خطر آلودگی هوا در فضای بسته را به یکی از پنج عامل اصلی تهدید سلامت بشر مبدل ساخته است. عوامل افزایش آلودگی هوا را در چند دههء اخیر می توان با تراکم و نزدیکی بیش از حد ساختمانها، عدم تهویهء مناسب هوا به منظور جلوگیری از اصراف انرژی ، استفاده از مواد مصنوعی و شیمیائی در ساختمان ، مبلمان و وسایل شخصی همینطور استفاده از حشره کش ها، مواد شوینده، تمیز کننده و ضد عفونی کننده دانست. جلوگیری از گسترش مضرات ناشی از آلودگی هوا در منازل ، مدارس ، مهد کودکها و محل بازی کودکان بدون کمک تمامی افراد جامعه و همکاری بخش خصوصی و سازمانهای دولتی ذیربط امکان پذیر نمی باشد.

43% کودکان از سنین دو ماهگی تا یازده سالگی در خانه ای که در آن حد اقل یک فرد سیگاری است زندگی می کنند و ناخواسته آلاینده های زیادی را استنشاق می کنند دود ناشی از سوختن سیگار مخلوطی از 4000 نوع مادهء شیمیایی زیان آوربوده که مونو اکسید کربن، نیکوتین، فرمالدئید ، هیدروژن و سیانید هیدروژن از آن جمله هستند . این مواد از عوامل ایجاد سرطان و بیماری های دستگاه تنفسی انسان می باشند.

علائم برونشیت ، ذات الریه، عفونت دستگاه تنفسی، گوش درد (عفونت گوش) و آسم در کودکانی که در معرض دود قرار دارند بیشتر از دیگر کودکان دیده می شود. تعدد عفونت مستقیمآ به مقدار دود موجود در منزل بستگی دارد. کودکانی که هردو ی والدین آنها سیگاری هستند بیشتر از کودکانی که یکی از والدین آنها سیگاری هستند به عفونت های ریوی مبتلا می شوند.

کمترین علائم عفونت های ریوی در کودکانی مشاهده میشود که والدین آنها سیگاری نیستند. سیگار کشیدن مادران در دورهء حاملگی خطر سندرم مرگ ناگهانی کودک را افزایش می دهد. (ی.پی .ای) تخمین می زند که بین 150.000 تا 300.000 مورد عفونت ریه ، مثل برونشیت و ذات الریه ، که سالیانه در بین کودکان تا 18 ماه رخ می دهد به میزان دود سیگارموجود در محیط آنها بستگی دارد.

از میان آنها 7.500 الی 15.000 نفر راهی بیمارستانها می شوند. قرار گرفتن در معرض دود سیگار می تواند شرایط بد 200.000 تا 1.000.000 کودک آسمی را تشدید کند. محققان ی. پی . ای به این نتیجه دست یافته اند که دود سیگار مایع گوش میانی را افزایش می دهد، و یکی از عوامل ایجاد بیماری مضمن گوش میانی که در اکثر موارد به جراحی در بیمارستان ختم می شود دود سیگار است.

آلاینده های داخلی

عوامل آلرژی

عوامل آلرژی بخصوص درموارد بیولوژیکی مثل کرمهای موجود در حبوبات، انگل های خانگی ،سوسکها ، شورهء حیوانات خانگی ، هاگهای گیاهی، کپک ، تخم میکروبها و قارچها، باکتریها و ویروسها عوامل شناخته شده ای هستند که آسم را تشدید می کنند. آلرژی معمولا آسم، ذات الریه و سر ماخوردگی را تشدید می کند .آلرژی می تواند باعث التهاب در چشم ، بینی و گلو شده ، ایجاد تنگی نفس ، گیجی و تب بکند.

ترکیبات ارگانیک بخار شونده (وی . او. سی.)

ترکیبات ارگانیک بخارشونده، مواد شیمیایی هستند که از اشیاء به صورت بخار آزاد می شوند، مثل مواد شوینده، چسب ها ، رنگ ها ، مایعات خشک شویی و مواد نگاه دارندهء چوب .( وی. او.سی .) می تواند از طریق این محصولات در هوا منتشر شده و در داخل محیط بسته باقی بماند بخصوص در آپارتمانها. ( ی.پی. ای.) در یکی از تحقیقات خود در مورد 6 گروه متفاوت در مناطق مختلف آمریکا به این نتیجه رسید که میزان( وی.او.سی.) در محیط های بسته (داخل) ده برابر بیرون (محیط های خارجی) می باشد. از علائم قرار داشتن در معرض ( وی . او. سی .) احساس تحریک شدگی و سوزش در چشم ، بینی و ریه ، کهیر، سردرد، تهوع و آسم می باشد. قرار گرفتن در معرض برخی از( وی. او. سی. ها) مانند بنزن وکلراید وینیل می تواند باعث سرطان شود.

فرمالدئید

فرمالدئید از( وی.او.سی .) های رایج می باشد، گازی است بدون رنگ با بوی شدید که در چوبهای فشرده (صفحات از پیش ساخته شده، صفحات فیبری و لایه های چوبی) ، رنگ های نقاشی، روکشهای پارچه ای، وسایل آرایش، مصنوعات ، مصالح ساختمانی و مواد جدا کننده (عایق) وجود دارد. فرمالدئید می تواند از محصولات فوق ویا از سوزاندن چوب، نفت، گاز طبیعی، اتومبیل ها وسیگار نیز در هوا منتشر شود. تحقیقات نشان میدهند که فرمالدئید در حیوانات آزمایشگاهی ایجاد سرطان می نماید و (ی.پی.ای.) معتقد است که می تواند عامل سرطان در انسانها نیز باشد. فرمالدئید بر روی اشخاص اثرات متفاوتی دارد می تواند ایجاد سوزش در چشم ها ، سینوس بینی ، سوزش و التهاب گلو، ریه و عامل شروع آسم باشد. کودکان و بزرگسالان واکنش های آشکاری ( مانند کهیرزدن) را درمقابل قرارگرفتن در معرض این گاز از خود نشان می دهند .

اکسید های نیتروژن

اکثر مردم فکر می کنند که اکسید های نیتروژن به عنوان آلاینده های هوای خارج هستند و از موتور ماشین ها و یا سوخت نیروگاه ها در هوا منتشر می شوند در حالیکه آنها در محیط های داخلی نیز یا فت می شوند. نشط گاز ، پیلوت های روشن کنند ه ء گاز، گاز یا گازوئیل جهت روشن کردن شوفاژ و دیگر وسائل گرما زا ، فعالیت های جوشکاری و همچنین دود سیگار اکسیدهای نیتروژن را در هوای داخل تشکیل می دهند. از آنجایی که این گازها از جمله محرک های قوی برای دستگاه تنفسی هستند می توانند آسم و دیگر بیماری های تنفسی را تشدید نمایند.

مونو اکسید کربن

مونو اکسید کربن یک گاز بی رنگ و بو می باشد که د ر اثر سوخت ناکامل انرژی ( سوخت فسیلی) منتشر می شود. این گاز در هوای داخل در اثر دود سیگار ، بسته بودن محیط و نزدیک بودن به گاراژ یا خیابان متراکم می شود. مونو اکسید کربن از طریق ریه وارد خون شده ، با هموگلوبین ترکیب می شود و اجازه نمی دهد که اکسیژن کافی به سلولها برسد. از علائم مونو اکسید کربن می توان آنفلوانزا، خستگی، سردرد، گیجی ، حالت تهوع ، ناراحتی روحی و تپش بالای قلب را نام برد. مسومیت بالای مو نو اکسید کربن می تواند به مرگ فوری منتهی شود. مسمومیت آن با میزان پائین برای خانمهای حامله می تواند عوارض جبران ناپذیری به جا گذارد.

رادون

رادون گاز شناخته شده ای است که برای انسان سرطان زاست، رادون گازرادیو اکتیو است که بدون بو ، رنگ و مزه می باشد. از زوال طبیعی اورانیوم بوجود می آید و از درون خاک حرکت میکند و وارد محیط های داخلی و ساختمانها می شود. رادون پس از تخریب تبدیل به ذرات رادیو اکتیو شده واز طریق استنشاق وارد ریه می شود.

زمانی که این ذرات تخریب می شوند به صورت ذرات کوچکتری در ریه پخش می شوند و می توانند به بافت ریه آسیب رسانده و در طول حیات سرطان ریه ایجاد نمایند. بعد از سیگار کشیدن رادون دومین عامل مرگ از طریق سرطان ریه می باشد. خطر ابتلا به سرطان ریه به سه عامل بستگی دارد : مقدار رادون ، مدت زمانی که شخص در معرض آن قرار دارد و سیگاری بودن یا نبودن. خطر مرگ از سرطان ریه از طریق رادون برای سیگاری ها خیلی بیشتر از کسانی است که سیگار نمی کشند.

سرب

قرار گرفتن در معرض گرد و غبار آلوده به سرب آسانترین راه برای مسمومیت سرب می باشد. سرب شدیدآ مسموم کننده است و قرار گرفتن در معرض آن بسیا ر خطرناک می باشد بخصوص برای بچه های کوچکتر از شش سال. بیشترین خطر وجود سرب در منازل در رنگ ها ، غبار آلوده به سرب و خاک مسموم می باشد. دیگر مشکلات خطر سرب در منازل لوله کشی های قدیمی ، وسائل و اسباب بازی های رنگ شده، مبلمان قدیمی که قبل از سال 1978 ساخته شده باشند که ممکن است با رنگهایی که سرب در آنها موجود است ساخته شده باشند.

از دیگرمصنوعاتی که می تواند سرب در هوا منتشر کند می توان سرامیک ، ظروف سفالین و کریستال های سربی رانام برد که می توانند غذا و مایعات موجود در خود را نیز مسمو م کنند. سرب با تداخل با برخی از عملکردهای بنیانی بدن ایجاد مسمومیت می کند. قرار داشتن در معرض کم سرب می تواند روی کودکان اثرات سوء بگذارد. مقدار کم سرب می تواند بر سیستم اعصاب و کلیه آسیب برساند و همچنین باعث پائین آمدن سطح یادگیری ، بی توجهی ، عدم تمرکز و پائین آمدن سطح هوش میگردد. میزان بالای سرب اثرات ویران کننده ای در کودکان دارد که از جمله ء آنها حملات ناگهانی ، بی هوشی و در برخی مواقع مرگ می باشد.

آفت زداها

تحقیقات اخیرنشان میدهد که در 75 % منازل آمریکا حد اقل از یک نوع آفت زدا استفاده می شود . محصولاتی که بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند حشره کش ها و مواد ضد عفونی کننده هستند. تحقیقات دیگری نشان داده است که 80 % مردم در داخل منازل از طریق آفت زدا ها دچار مسمومیت شده اند . تعداد بالایی آفت زدا در هوای یک خانه می تواند و جود داشته باشد که منابع آنها در خانه ها یا خاک و گرد و غبارآلوده که در هوا حرکت می کنند و از بیرون به داخل می آیند هستند ،یا آفت زداهای موجود در انباری منازل، کف خانه و وسائل موجود در منازل که پس از جذب آفت زدا ها طی نظافت سپس آنها را آزاد می کنند.

آفت زداهایی که برای کنترل حشرات، موریانه ها ، جانوران جونده (بید) ، کپکها ، میکروب ها ( مواد ضد عفونی کننده ) بکار برده می شود. این آفت زداها معمولا به صورت اسپری، مایع ، چسب ، پودر ، کریستال و ... فروخته می شوند. در سال 1990 سازمان مرکزی کنترل مسمومیت آمریکا اعلام داشت که 79.000 کودک در اثر آفت زداهای خانگی مسموم شده اند. قرار گرفتن در معرض آفت زداهای سیکلودین عمومآ به دلیل استفادهء نادرست از آنهاست و علائم متفاوتی را نشان می دهد که از جمله ء آنها می توان سردرد، گیجی، درد عضلانی ، ضعف ، حس خارش و حالت تهوع را نام بر د.( ی. پی. ای .) بر این باور است که سیکلودین ممکن است در دراز مدت به کبد و سیستم مرکزی اعصاب آسیب برساند و همچنین خطر سرطان را بالا ببرد.

کاهش میزان آلودگی هوای منزل

عبارت آلودگی هوا که به گوش‌مان می‌خورد، ناگهان به یاد خیابان‌های پرسروصدا و شلوغ شهرمان می‌افتیم که در آن خودروها به سرعت در حال گاز دادن و تولید دود هستند اما کمتر به آلودگی هوای خانه‌مان فکر می‌کنیم، در حالی که در شرایط عادی آلودگی هوای داخل ساختمان به مراتب بیشتر از خارج ساختمان است .

آلودگی هوای شهر یا خانه، خطرهای بسیاری برای حیات انسان دارد و موجب عوارض زیادی می‌شود که از آن جمله می‌توان به خستگی مفرط، تنگی‌نفس، آسم، سردرد، سوزش چشم، گلودرد، گرفتگی بینی، درد قفسه‌سینه در بیماران قلبی، مشکلات بینایی، گیجی، تهوع و حساسیت‌های دیگر اشاره کرد.

میزان آلودگی در خانه

کارشناسان محیط‌زیست می‌گویند میزان آلودگی هوای داخل اتاق به طور میانگین دو تا پنج برابر هوای بیرون است. هنگامی که در محیط آلوده، کار یا زندگی می‌کنیم، دستگاه‌ دفاعی بدن‌مان هرگز قادر به استراحت کردن نیست و در نتیجه کارایی آن تحلیل می‌رود. پژوهش‌های علمی نشان داده‌اند که رابطه مستقیمی میان آلودگی هوا و حمله‌های قلبی وجود دارد.

برخی افراد تصور می‌کنند که در شهر یا منطقه‌ای با هوای پاک زندگی می‌کنند و این کار موجب جدی نگرفتن خطرهای آلودگی هوا می‌شود. بنابراین فراموش نکنیم در هر منطقه یا شهری که زندگی می‌کنیم، آلودگی هوا همواره وجود دارد و کمترین مقدار آن نیز بسیار خطرناک است. این آلودگی‌ها گاهی در شهرهای خوش آب و هوا نیز ممکن است وجود داشته باشد.

چگونه هوای خانه را پاک سازی کنیم؟

افراد زمان زیادی از شبانه روز را در خانه وفضای بسته می گذرانند تاثیر این آلودگی حتی گاهی می تواند زیان آور تر وخطرناکتر از آلودگی فضای بیرون باشد کودکان وسالمندان وبیماران که در برابر آلودگی هوا آسیب پذیرتر هستند بیشتر از دیگران در خانه هستند به همین دلیل لازم است به آلودگی هوا ی خانه وراههای کاهش آن بیشتر توجه شود

گیاهان هوای خانه را تمیز می کنند.

وجود گل وگیاه در خانه در کاهش آلودگی هوای خانه موثر است گیاهان دی اکسید کربن را به اکسیژن تبدیل کرده وهوارا تصفیه می کنند وقادرند آلاینده های مضر را از بین ببرندبا وجود گیاهان هوا تمیزتر شده ورطوبت هوا بطور طبیعی حفظ می شود بررسی ها نشان می دهد علایمی مانند سردرد،استرس،خواب آلودگی وسرماخوردگی در صورت وجود گل وگیاه در خانه کاهش پیدا می کند گیاهانی مانند پیچک،فیکوس،شیپوری،زنبق،سرخس،گل داوودی ونخل مرداب در از بین بردن آلاینده های شیمیایی موجود در هوای خانه مانند رنگ،محلولهای شوینده ودود سیگار موثرترند در واقع این گیاهان آپارتمانی فیلترهای طبیعی تصفیه هوا هستند.

در واقع گیاهان آپارتمانی قادرند 87 درصد سموم هوارا طی 24 ساعت از بین ببرند.برای تمیز نگه داشتن هوای خانه ای با مساحت 167 متر مربع تعداد 15تا 18 گیاه آپارتمانی با اندازه ای حدود 15 تا 20 سانتی متر توصیه می شود انواع مختلف سموم از جمله آمونیاک،فرمالدئید،منواکسید کربن،بنزن وتری کلرواتیلن را از بین ببرند.همچنین گیاهان آپارتمانی سطح ازن در فضای بسته را کاهش می دهند

کلرواتیلن در تمیز کننده ها،عطرها،مبلمان ووسایل خانه وجود دارد با استفاده از رنگ ها وجلادهنده ها وجود دارد

4 روش برای پاکسازی 4 جای خانه:

اتاق خواب:

وسایل ولوازم موجود در اتاق خواب طوری است که گردو غبار را به خود جذب می کند گردو غبار هم آلرژی وآسم را تشدید می کند لازم است ملافه ها ورختخواب ها بطور مرتب شسته ولواز اتاق (مبلمان وفرش) گردگیری وجارو شود

اتاق نشیمن:

اتاق نشیمن می تواند محل تجمع آلاینده های موجود در خانه باشد به همین دلیل باید تهویه مناسب داشته وهوا در آن جریان داشته باشد وبطور منظم گردگیری وجارو شود.دود سیگار حملات آسم را تشدید کرده ودر کودکان مشکلات تنفسی ایجاد می کند در خانه سیگار نکشید وبه دیگران هم اجازه ندهید در فضای بسته خانه سیگار بکشند برای خوش بو کردن هوا از اسپری های خوش بو کننده که حاوی مواد شیمیایی حساسیت زا هستند استفاده نکنید.اگر در خانه شومینه دارید مراقب منواکسید کربن باشید از باز بودن راه خروج هوا ومسدود نبودن دودکش مطمئن شوید به تهویه هوای خانه توجه کنید وروزی چند بار پنجره ها را باز کنید تا هوای در خانه جریان داشته باشد.

حمام:

حمام مرطوب ترین محل در خانه است وتهویه مناسب در آن برای از بین بردن رطوبت وخشک نگه داشتنسطوح مهم است رطوبت موجب رشد قارچ ها شده وآلرژی ،آسم ومشکلات تنفسی را تشدید می کند. تهویه مناسب وخشک نگه داشتن سطوح از رشد وانتشار قارچ ها پیشگیری می کند.

آشپزخانه:

حشره کش ها که برای از بین بردن حشرات وجوندگان استفاده می شودمی تواند چشم،بینی وگلو را تحریک کند وبه کلیه ها وسیستم اعصاب مرکزی آسیب رسانده وخطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد برای کنترل حشرات وجوندگان ،مواد غذائی را بیرون نگذارید واگر مجبور به استفاده از حشره کش شدید هنگام استفاده وپس از آن پنجره ها را باز کرده وتماس تان را محدود کنید در صورت امکان از راه های غیر شیمیایی برای مبارزه استفاده کنید.

در صورت استفاده ونگهداری ترکیبات آلی فرار وآزاد ،محصولات سفید کننده وضدعفونی کننده که معمولا در زیر سینک ظرف شوئی نگهداری می شوند بهتر است آنها را مطابق دستورالعمل روی بسته بندی استفاده کنید ودور از دسترس کودکان قرار دهید.هنگام خرید محصولاتی بدون ترکیبات آلی فرار را انتخاب کنید .برا یپیشگیری از انتشار منواکسید کربن در آشپزخانه مطمئن شوید که اجاق گاز تهویه مناسب دارد سیستم هود آشپزخانه باید به طور مناسب نصی ،استفاده وتعمیر شود.

منبع: سایت بهداشت محیط ایران 

مهاجرپذیرترین مقاصد جهان (+ اینفوگرافی)

بیشتر بخوانید:

تهویه هوا خطر کرونا را کم می‌کند

ضد عفونی کامل خانه با گیاهان دارویی

تهران در قفس آلودگی و دود/ ۲۹ دی ماه روز تلخ هوای ناپاک

غذاهایی برای تقویت روحیه

روش تایلندی ها برای مقابله با آلودگی هوا

مردم این کشور محکوم به مرگ زودرس‌اند (عکس)

گم شدن برج‌های جاکارتا در آلودگی (عکس)

تماشاخانه

قهوه ترک یا اسپرسو کدام برنده واقعی هستند؟ دو سبک، دو تجربه (فیلم)

آنچه از بم برجای ماند / ۲۱ سال بعد، هنوز برخی زخم‌ها باز هستند (فیلم)

فیلم های دیگر