روزنامه شرق نوشت: نسبت اصلاحطلبان با حسن روحانی از ابتدای دولت یازدهم پرتلاطم بود و گرچه همه چنین تلقی میکردند که به علت حمایت نیروهای اصلاحطلب از روحانی، اصلاحطلبان بیقیدوشرط همراه با دولتاند اما بلافاصله پس از شروع کار روحانی در سال 92 و در موضوع تعیین کابینه، همسونبودن مطلق دولت با جبهه اصلاحات رخ نمود؛ موضوعی که البته چندان عجیب هم نبود زیرا از پیش مشخص بود که یک نیروی اصولگرا که ریشه در جامعه روحانیت مبارز داشت، نمیتوانست همراهی راستین برای اصلاحطلبان باشد.
تفاوت دیدگاه اصلاحطلبان با روحانی زمانی بیشتر آشکار شد که اولا به دلیل مشکلات اقتصادی اعتراضهای عمومی بالا گرفت و ثانیا از نظر سیاسی نیز محمود واعظی، رئیسدفتر رئیسجمهور در اظهاراتی عجیب مدعی شد که روحانی سبد رأی خود را داشت و حمایت اصلاحطلبان در پیروزی او تأثیر چندانی نداشت. همین سخنان زمینه جدایی بیشتر بدنه اصلی اصلاحطلبان از دولت را ایجاد کرد؛ از سوی دیگر اصلاحطلبان از پیروزی لیست ائتلافی «امید» هم نتیجه دلخواه خود را نگرفتند زیرا تعداد زیادی از افرادی که اصلاحطلب نبودند و صرفا به واسطه اعتبار اصلاحطلبان رأی آورده بودند، بعد از ورود به مجلس به جبهه اصلاحات پشت کردند، یا به مستقلین و شخص علی لاریجانی نزدیک شدند یا حتی به اصولگرایان گرایش پیدا کردند؛ تا حدی که برخی از ایشان در انتخابات هیئترئیسه مجلس به محمدرضا عارف، رئیس فراکسیون امید رأی ندادند تا همانجا آشکار شود که اصلاحطلبان از ائتلاف در انتخابات مجلس هم به نتیجه مدنظر دست نیافتهاند. همه این علل باعث شد که اکنون و در آستانه انتخابات ریاستجمهوری سیزدهم بخش اصلی اصلاحطلبان به این نتیجه برسند که دیگر نباید با تکیه بر سیاست ائتلافی وارد میدان شوند؛ موضوعی که گویا به عنوان یکی از بحثهای اصلی مجمع اجماعساز اصلاحطلبان که قرار است سازوکار انتخاباتی جبهه اصلاحات را تعیین کند، مطرح است.
علت حمایت اصلاحطلبان از روحانی در سال 92
اخیرا محمدعلی ابطحی در گفتوگو با سایت «فردا» درباره علت حمایت اصلاحطلبان از روحانی و نیز ضرورت حمایت جبهه اصلاحات از یک نامزد کاملا اصلاحطلب گفته است: «ما در سال 92 مجبور بودیم از بین گزینههای موجود از یک نفر حمایت کنیم اما میدانستیم که هیچ وقت آقای روحانی تابلوی اصلاحطلبی نداشته و حتی مدعی اصلاحطلببودن نبوده است. با دانستن چنین شرایطی از بین کسانی که حضور داشتند، او را انتخاب کردیم. بعد از انتخابات هم شخصیتهایی مانند آقای خاتمی و دیگران درباره تعیین وزرا بحثهایی داشتند که آقای روحانی نپذیرفت و در نهایت دیدیم که رئیسدفتر او گفت که اصلاحطلبان نقشی در پیروزی آقای روحانی نداشتند. ما به همان میزانی که اصولگرایان مسئولیت دولت آقای احمدینژاد را میپذیرند، مسئولیت دولت روحانی را میپذیریم اما فراموش نکنیم که قرار نبود روحانی این باشد که اکنون میبینیم؛ بنابراین با توجه به این تجربه بعید است اصلاحطلبان برای بار دیگر سیاست ائتلافی را بپذیرند».
تصمیم روحانی برای بعد از ریاستجمهوری
او به زعم خود تصمیم روحانی برای دوران بعد از ریاستجمهوریاش را اینگونه دانست: «یادم میآید بعد از آنکه آقای خاتمی در دور دوم ریاستجمهوری رأی آورد، یکی از بزرگان قم به من پیغام داد که به قم بیا. من هم رفتم. او گفت به آقای خاتمی بگو حالا که دیگر نیاز به رأی مردم نداری، دیگر شعارهای آزادیخواهی، جامعه مدنی و... را مطرح نکن. من جا خوردم که به هر حال ما به مردم تعهد دادهایم اما واقعیت سیاسی این است که چنین نگاهی وجود دارد و آقای روحانی هم احتمالا با تجربه سه رئیسجمهور پیش از خود چشمش ترسیده است و میخواهد بعد از دولت هم کارهای باشد».
دوراهی ائتلاف-اصلاحطلبی
ابطحی همچنین اعلام کرد که اصلاحطلبان یا از یک نامزد کاملا اصلاحطلب حمایت میکنند یا اگر چنین نشد، اصلا هیچ گزینهای را معرفی نمیکنند: «ممکن است نامزدی ارائه نکنیم اما با نامزد ائتلافی وارد انتخابات نمیشویم و اگر از یک نامزد اصلاحطلب حمایت کنیم مسئولیت او را بهطور کامل میپذیریم».
این عضو مجمع روحانیون مبارز درباره احتمال حمایت اصلاحطلبان از فردی مانند علی لاریجانی هم گفته است: «تصورم این است که اصلاحطلبان از آقای لاریجانی حمایت نمیکنند و بحثی هم در محافل اصلاحطلبی بر سر آقای لاریجانی مطرح نیست. وقتی میگوییم صرفا باید از یک نامزد اصلاحطلب حمایت کرد، یعنی حتما آقای لاریجانی در این بین قرار نمیگیرد زیرا او با هر شاخصهای یک نامزد ائتلافی و نه اصلاحطلب محسوب میشود».
این سخن ابطحی البته نظر تمام اصلاحطلبان نیست و هنوز هستند احزاب و افرادی که باور دارند در شرایط لزوم همچنان میشود با روشی مشابه آنچه در سالهای 92، 94 و 96 اتفاق افتاد، وارد انتخابات شد؛ چنانکه هنوز موضع رسمی حزب کارگزاران سازندگی اعلام نشده است؛ حزبی که گرچه سخنگویش گفته تمایل کارگزاران به حمایت از یک نامزد اصلاحطلب است اما هنوز برخی اعضایش سیاست ائتلافی را شکستخورده نمیدانند یا محمدرضا خباز که همین دیروز در گفتوگو با سایت «مثلثآنلاین» در واکنش به سخنان ابطحی گفت: «نظر آقای ابطحی بهعنوان یکی از نامزدهای اصلاحطلب محترم است و اتفاقا بسیاری از اصلاحطلبان هم در مقطع کنونی همین نظر را دارند اما من با نظر ایشان مخالفم... واقعیت این است که نمیشود با صندوق رأی قهر کرد و به قول قدیمیها کاچی بهتر از هیچی است. اکنون من باور دارم دو راه پیشروی اصلاحطلبان هست؛ یا با نامزد اصلاحطلب بیایند که این راه حتما بهتر است و اگر نشد بازهم به سمت یک نیروی معتدل غیراصلاحطلب بروند. من همچنان نظرم همین است و با آقای ابطحی مخالفم که اگر بر یک نامزد اصلاحطلب به جمعبندی نرسیدیم باید از نامزدی حمایت نکنیم زیرا انتهای این راه قهر با صندوق انتخابات و رأیندادن است. نباید نگاه ما صفر و صدی باشد. حمایت از نامزد غیراصلاحطلب تیر آخر اصلاحطلبان است و نباید این راه را از اساس انکار کرد».
نامزد نشدن خاتمیها
ابطحی در بخش دیگری از سخنان خود درباره احتمال نامزدشدن محمد خاتمی و محمدرضا خاتمی هم اعلام کرد: «خیلی از دوستان از احزاب مختلف از آقای خاتمی درخواست کردهاند که نامزد شود اما آقای خاتمی حتی نمیخواهند چنین درخواستی را بشنود و اساسا نمیخواهند چنین موضوعی مطرح شود. درباره آقای محمدرضا خاتمی هم درخواستهایی مطرح میشود اما او نیز کلا نمیخواهد نامش به میان آید».
ادعا بودن سخنان فائزه هاشمی
یکی از بحثهای دیگری که در چند وقت اخیر در میان اصلاحطلبان وجود دارد، جایگاه سیدمحمد خاتمی در جبهه اصلاحات است؛ موضوعی که حتی دستخوش انتقاد برخی اصلاحطلبان و مشخصا نیروهای کارگزاران به خاتمی شده؛ به نحوی که روزی غلامحسین کرباسچی خاتمی را از نظر تشکیلاتی رهبر اصلاحات نمیداند و روز دیگر فائزه هاشمی بر او انتقادهایی وارد میکند که ابطحی در واکنش به او گفته است: «من باور دارم که اصلاحطلبی به معنای احزاب اصلاحطلبی نیست، بلکه یک جریان فکری است که از مشروطه تا کنون وجود داشته و این موضوع را که آقای خاتمی تحت تأثیر حزب اتحاد ملت است، رد میکنم. از طرفی من در جلسه نیروهای کارگزاران با آقای خاتمی نبودهام اما اگر واقعا آقای خاتمی استدلالی ضعیف میآوردند، دوستان استدلالهای خود را دقیق مطرح میکردند. این که نمیشود به صورت کلی بگوییم استدلال طرف مقابل ضعیف است. این سخن فقط یک ادعاست، مضافا آنکه آقای خاتمی از منقطی حرفزدن از بقیه کم نمیآورد».
کذب بودن دیدار احمدینژاد و خاتمی
او همچنین شایعه دیدار احمدینژاد و خاتمی را رد کرد و گفت: «شایعه دیدار خاتمی و احمدینژاد را تکذیب میکنم. من شب گذشته(دوشنبه) با آقای خاتمی صحبت کردم و اطمینان میدهم چنین دیداری وجود نداشته است».