اگر نماینده‌ای با بنده تماس بگیرد و درباره یک طرح یا لایحه نظر کارشناسی بخواهد، بنده نیز آنچه به ذهنم می‌رسد، بیان می‌کنم؛ اما این مسئله به‌هیچ‌عنوان به منزله نظر شورای نگهبان نیست.

سخنگوی شورای نگهبان گفت: ممکن است شورای نگهبان نیز در بررسی صلاحیت‌ها دچار خطا و اشتباه شود؛ ولی به‌هرحال آنچه در همه انتخابات‌ها در سراسر دنیا مرسوم است، این است که پیش از مرحله اخذ آرای مردمی، مراحلی نیز برای ارزیابی صلاحیت نامزدها تعریف شده است.

عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان، در گفت‌وگویی با اشاره به نحوه برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری با وجود ویروس کرونا گفت: «طبیعتا ستاد ملی مبارزه با کرونا دستورالعمل‌هایی را در این حوزه در نظر دارد که باید مدنظر مجریان انتخابات نیز قرار گیرد. آنچه تا الان روشن شده، این است که حتی‌المقدور از برخورد مردم رأی‌دهنده با سطوحی که مربوط به دستگاه‌های انتخابات است، خودداری شود».

او ادامه داد: «اما اینکه در جهات دیگر انتخابات چه تصمیماتی گرفته شود تا آنجا که مربوط به حوزه اجرای انتخابات باشد، شورای نگهبان و وزارت کشور نهایت همکاری را با یکدیگر خواهند داشت؛ اما درباره برخی پیشنهادها ازجمله افزایش روزهای برگزاری انتخابات مواردی است که نیازمند قانون است و اگر قرار باشد در این حوزه تصمیمی اتخاذ شود، حتما باید قانون اصلاح شود. البته براساس آخرین بررسی‌هایی که انجام شده، به نظر نمی‌رسد که نیاز چندانی به افزایش روزهای رأی‌گیری داشته باشیم».

کدخدایی درباره امکان‌داشتن یا امکان‌نداشتن آرای پستی هم خاطرنشان کرد: «البته گاهی اوقات پیشنهادهایی ازجمله آرای پستی و مکاتبه‌ای که در برخی کشورها مورد استفاده قرار می‌گیرد، نیز مطرح می‌شود که درباره این پیشنهاد نیز ازآنجاکه قانون چنین مکانیسمی را برای اخذ رأی تعریف نکرده، این مورد نیز نیازمند اصلاح قانون است. اگرچه همان‌طور که عرض کردم، به نظر نمی‌رسد که نیازی به تغییرات در فرم برگزاری انتخابات باشد».

کدخدایی درباره اصلاح قانون انتخابات هم گفت: «مسئله‌ای که بارها مورد تأکید بنده نیز قرار گرفته، این است که رایزنی‌ها و مشورت‌های کارشناسی که اعضا و کارشناسان شورا با نمایندگان مجلس انجام می‌دهند، هیچ‌یک به منزله نظر شورای نگهبان نیست. حتی در بررسی طرح‌های دوفوریتی که دو نفر از اعضای شورا در صحن مجلس حاضر هستند و ممکن است آن دو عضو نظر و پیشنهادهایی درباره طرح مورد بررسی بدهند، به‌هیچ‌وجه نظر آنها به منزله نظر نهایی شورای نگهبان نیست؛ اما اگر نماینده‌ای با بنده تماس بگیرد و درباره یک طرح یا لایحه نظر کارشناسی بخواهد، بنده نیز آنچه به ذهنم می‌رسد، بیان می‌کنم؛ اما این مسئله به‌هیچ‌عنوان به منزله نظر شورای نگهبان نیست».

او افزود: «اقدام مجلس برای اصلاح نواقص موجود در قانون فعلی انتخابات را به فال نیک می‌گیریم؛ چراکه بارها اعلام کرده‌ایم که سیستم انتخاباتی فعلی در برخی حوزه‌ها با شرایط امروز کشور همخوانی نداشته و نیازمند اصلاح است. به‌هرحال فارغ از اینکه قانون اساسی، شورای نگهبان را مکلف به بررسی صلاحیت کاندیداهای ریاست‌جمهوری از منظر رجل سیاسی و مذهبی کرده، آیا خود مجلس نباید درباره شایستگی‌های افراد برای نمایندگی مجلس مصادیقی را تعیین کند؟ آیا هر شخصی با یک مدرک تحصیلی و سابقه کاری حداقلی می‌تواند صلاحیت حضور در مجلس را داشته باشد؟ ما الان مشکل‌مان در این‌گونه مسائل است و هیچ‌گاه به مسئله شایستگی‌ها پرداخته نشده و همین موضوع موجب می‌شود تا ۱۶ هزار نفر در انتخابات مجلس ثبت‌نام کنند».

سخنگوی شورای نگهبان درباره نحوه بررسی صلاحیت‌های نامزدهای انتخاباتی اظهار کرد: «در انتخابات مجلس، نهادهای چهارگانه همه اطلاعات ثبت‌شده از نامزدها را برای بررسی صلاحیت در اختیار شورای نگهبان قرار می‌دهند. در اینجا سؤالی که مطرح می‌شود، این است که آیا اگر شورای نگهبان از وظیفه ذاتی خود منع شود، مردم بدون دراختیارداشتن اطلاعات از پرونده نامزدها، می‌توانند انتخاب درستی داشته باشند؛ بنابراین سخن دوستانی که از آزادی مطلق مردم برای تعیین کاندیداها می‌گویند، به نظر نوعی نقض غرض است. درباره کاندیداهای ریاست‌جمهوری نیز همین رویه برقرار است و باید مرجعی صلاحیت کاندیداها را از منظر ویژگی‌های رجل سیاسی و مذهبی بررسی کند.

البته اینکه این گزاره مطرح می‌شود که به طور مثال شورای نگهبان درباره فلان کاندیدا اشتباه کرده، بله، ممکن است شورای نگهبان نیز در بررسی صلاحیت‌ها دچار خطا و اشتباه شود؛ ولی به‌هرحال آنچه در همه انتخابات‌ها در سراسر دنیا مرسوم است، این است که پیش از مرحله اخذ آرای مردمی، مراحلی نیز برای ارزیابی صلاحیت نامزدها تعریف شده است».

کدخدایی همچنین درباره این سخن که دولت هیچ اطلاعی از روند تصویب طرح هسته‌ای نداشته است، تصریح کرد: «البته این ربطی به شورای نگهبان نداشت؛ ولی چون یک مسئله فرعی بود و مطرح شده بود، ما نیز تحقیقی کردیم و براساس گزارشی که مجلس به ما داد، نمایندگان وزارت امور خارجه و سازمان انرژی اتمی در دو جلسه که با حضور طراحان طرح هسته‌ای برگزار شده بود، حضور داشتند. مضاف بر اینکه در روز تصویب طرح نیز قاعدتا معاون پارلمانی دولت و معاون پارلمانی سازمان انرژی اتمی حضور داشتند؛ بنابراین به نظر نمی‌رسد که این مسئله واقعیت داشته باشد».