شیادان فضای مجازی همواره دنبال فرصتی هستند تا به اهداف شوم خود برسند و در شرایطی که مردم و مسئولان درگیر مهار ویروس کرونا هستند آنها بیکار ننشسته و به دنبال پر کردن جیب خود به هر طریقی بوده و از همه ترفندها برای فریب کاربران استفاده میکنند.
این روزها بسیاری از کسب و کارها و شرایط زندگی مردم تحت تاثیر ویروس کرونا قرار گرفته و مسئولان در این شرایط بحرانی در کنار مهار این ویروس، اقدامات حمایتی را نیز در پیش گرفته تا مردم کمتر تحت تاثیر آلام و شرایط کرونا قرار گیرند.
این در حالیست که کارشناسان پلیس فتا نیز بارها هشدار داده اند که مردم در فضای مجازی به هر فرد و تبلیغی اعتماد نکرده و هر گونه خبر و مطلبی را از منابع اصلی اطلاع رسانی دریافت کنند زیرا کلاهبرداران همچنان برای شکار لحظه ها کمین کرده اند.
در محدودیتهای جدید کرونایی که از روز گذشته (اول آذر) شروع شده، مشاغل دو، سه و چهار در مناطق قرمز کرونا تعطیل هستند.
همچنین ادارهها باید با یک سوم کارکنان فعالیت کنند. محدودیت تردد از ساعت ۲۱ تا ۴ بامداد نیز اجرایی میشود. محدودیت خروج از استانهای قرمز با پلاک بومی نیز در حال اجراست. این در حالیست که حجت الاسلام والمسلمین حسن روحانی رئیس جمهوری در جلسات ستاد ملی مقابله با کرونا با اشاره به آغاز طرح جامع مقابله با کرونا از اول آذر ماه، به اجرای اقدامات حمایتی و جبرانی ناشی از کرونا تاکید کرد.
وی گفت: با توجه به اینکه دو هفته کسب و کار و فعالیتهای اقتصادی مردم تعطیل میشود، باید در حدی که توان و امکانات داریم، مردم را یاری و کمک کنیم به همین دلیل امروز مصوب شد برای حدود نزدیک ۳۰ میلیون نفر- 29.7 میلیون نفر - ماهانه تا پایان امسال هر ماه ۱۰۰ هزار تومان بلاعوض پرداخت کنیم.
رئیس جمهوری همچنین افزود: برای ۱۰ میلیون خانوار هم مقرر شد وام یک میلیون تومانی در اختیار آنها قرار گیرد. شبیه همان وامی که اوایل سال در اختیار مردم قرار گرفت و آن وام هم ۳۰ ماهه است و مردم بازپرداخت میکنند.
به گفته روحانی این طرح در شهرهایی که وضعیت قرمز، نارنجی و زرد دارند، اجرایی و عملیاتی خواهد.
این در حالیست که کلاهبرداران فضای مجازی نیز بیکار ننشسته و با رصد اخبار مرتبط با کرونا به کلاهبرداری های مجازی روی آورده و از بی اطلاعی و ساده لوحی افراد سوءاستفاده می کنند.
شیادان در هر مناسبتی به میدان آمده و از این اعیاد و مناسبت ها سوءاستفاده کرده اند و اکنون نیز با وجود ویروس کرونا با انواع و اقسام شگردها ظاهر شده اند و به گونه ای عمل می کنند که گویا تبلیغات کذب آنها صحت دارد.
تنها راه شناخت اخبار درست از نادرست در این شرایط کرونایی، کسب اطلاعات درست و دقیق از منابع خبری رسمی است و در صورت شک و تردد باید از صحت مطالب ارسالی مطمئن شد.
اکنون به گفته پلیس فتا برخی افراد در فضای مجازی به دروغ از ارائه بسته های حمایتی خبر داده اند.
یکی از شهروندان تهرانی در این زمینه می گوید: چندی پیش از یک شماره ایرانسل برایم پیام آمد که با ارسال شماره حساب بانکی خود از بسته حمایتی برخوردار شوید و در صورت ارسال شماره حساب مبلغی به عنوان بسته حمایتی برای شما ارسال می شود.
وی ادامه داد: از ارسال شماره حسابم برای ارسال کننده این پیامک خودداری کردم اما به نظرم باید در این زمینه اطلاع رسانی بیشتری صورت گیرد تا مردم آگاه تر شوند از آن جایی که بسیاری از اقشار مردم در کسب و کارهای مختلف درگیر مبارزه با کرونا هستند و کسب و کار عده ای نیز به دلیل شیوع این ویروس تحت تاثیر قرار گرفته و از نظر معیشتی دچار مشکل می شوند باید اطلاع رسانی ها از طریق خبرگزاری ها، صدا و سیما و رادیو افزایش یابد تا این اطلاع رسانی به طریقی به گوش مردم برسد.
یکی دیگر از شهروندان تهرانی در این زمینه می گوید: چندی پیش برای یکی از اقوام ما پیامک بسته معیشتی و حمایتی دولت ارسال شد، وی با ساده لوحی تمام مراحلی که به او پیامک می شد را انجام داده و وقتی فهمید از وی کلاهبرداری شده است که بسیار دیر شده و حسابش خالی شد.
در شبکه های مجازی اینستاگرام و تلگرام تبلیغاتی مبنی به کمک معیشتی و حمایتی به مردم انعکاس می یابد هنوز بسیاری از افراد جامعه نمی دانند که مهم ترین منبع دریافت اخبار درست چه منابعی است و به راحتی به چنین تبلیغاتی اعتماد می کنند در صورتی که با کمی تامل می توان، فهمید که سلام گرگ به طمع نیست.
این شهروند ادامه می دهد: شبکههای اجتماعی خطرات خاص خود رادارند که ممکن است با رعایت نکردن نکات امنیتی برای کاربر دردسرساز شود این در حالی است که هنوز سطح سواد افراد در این زمینه افزایش نیافته است بلکه با ورود هر گونه تکنولوژی ابتدا باید سواد خود را افزایش دهیم.
وی تصریح می کند: البته نمی توان همه ایرادات را به مردم وارد کرد زیرا رسانه های دیداری و شنیداری کمتر به این موضوع اهمیت داده و به آن پرداخته اند. در حالی که باید سطح سواد فضای مجازی مردم از طریق رسانه ها افزایش یابد.
راه های مبارزه با کلاهبرداران فضای مجازی
کارشناسان فتا و فضای مجازی بر این باورند که راه های بسیاری وجود دارد که میتوان از شبکههای اجتماعی به صورت درست و هدفمند استفاده کرد.
یکی از ابتدایی ترین راه های پیشگیری از جرایم در فضای مجازی پنهان کردن اطلاعات شخصی است بر این اساس توصیه می شود اطلاعات شخصی خود را همانند شماره کارتهای اعتباری و گذرواژه در اختیار افراد غریبه و افرادی که به آنها اعتماد ندارید، قرار ندهید.
در واقع یکی از مهمترین مسائلی که از چالشهای امنیتی در این شبکهها به شمار میرود، نگهداری و امنیت اطلاعات و دادههای به اشتراک گذاشته شده توسط کاربران از دسترسیهای غیرمجاز و فشار ناخواسته است؛ اما در آنسوی سکه نمیتوان از آسیبهای ناشی از این فناوریهای نوین غافل ماند چرا که صرفنظر از کاربرد وسیع این ابزارها، آنچه امروزه کاربرد بسیاری دارد و بخش وسیعی از فعالیتهای روزمرهی افراد را پوشش میدهد، اینترنت و بهتبع آن فضای مجازی است.
معمولاً در شبکههای اجتماعی، جزئیترین اطلاعات کاربران نیز قابل دریافت و انتشار است. علاقهمندیها، میزان تحصیلات، ارتباطات خانوادگی، ارتباطات دوستانه، شغل و محل زندگی مورد سؤال قرار میگیرد. برخی از وبسایتهای شبکههای اجتماعی حتی رنگ مو، رنگ چشم و نداده قد کابل را نیز میپرسند به همین دلیل عضویت در شبکههای اجتماعی همواره برای عدهی زیادی با نگرانی و اضطراب همراه بوده است و در مواردی نیز منجر به مشکلاتی هم شده است.
برخی خدمات شبکههای اجتماعی مثل اپلیکیشن ها در دل خود، کرمهای رایانهای را انتشار میدهند؛ بنابراین در فضای شبکههای اجتماعی، به هر خدمتی که از سوی کاربران دیگر به شما پیشنهاد میشود، اعتماد نکنید زیرا فضای شبکههای اجتماعی مملو از کاربرانی است که با هویتهای جعلی و برای مقاصد خاص مثل کلاهبرداری، اشاعه فحشاء و سایر اقدامات غیرقانونی و مجرمانه نسبت به ارتباطگیری با کاربران اقدام میکنند از اینرو از پذیرفتن افرادی که با هویت، تصاویر و طرح مطالب اغواکننده سعی در ارتباطگیری و افزودن شما به لیست دوستان یا علاقهمندان صفحهی خود را دارند، اجتناب کنید.
کارشناسان فضای اجتماعی نسبت به تنظیم حوزه حریم خصوصی تاکید بسیاری دارند چرا که با استفاده از این ابزارها میتوانید با خیال راحتتر نسبت به اشتراکگذاری اطلاعات با دوستان اقدام کنید و دسترسی دیگران را محدود نمایید؛ و همچنین با استفاده از تنظیمات حریم خصوصی بهمنظور اطلاع از اینکه چه کسانی اطلاعات شخصی شما را مشاهده می کنید، میتوان استفاده کرد.
هر پیامی بسته معیشتی نیست
محمدعلی رجبی رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرایم سایبری پلیس فتا ناجا گفت: هر پیامی مبنی بر نیاز افراد به ثبت اطلاعات بانکی آنها در درگاههای مشکوک برای دریافت کمک هزینههای تعطیلات کرونا از طریق شبکههای اجتماعی، به طور حتم یک پیام کلاهبردارانه یا فریبکارانه است.
وی افزود: هنوز هیچ تصمیمی برای پرداخت بسته حمایتی برای شهروندان یا فعالان اقتصادی از سوی مسئولان تعریف نشده و مجرمان سایبری با طرح شایعاتی، شهروندان و فعالان اقتصادی را تشویق میکنند تا با افشای اطلاعات شخصی خود، به ظاهر برای دریافت کمکهای دولتی اقدام کنند و برای این منظور پیامهایی جعلی را در شبکههای اجتماعی برای آن ها ارسال میکنند.
رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرایم سایبری پلیس فتا ناجا ادامه داد: هدف منتشر کنندگان شایعات پرداخت بسته حمایتی از سوی دولت به شهروندان، سرقت اطلاعات بانکی و هویتی افراد است.
سرهنگ رجبی تاکید کرد: شهروندان به هیچ عنوان فریب شایعات منتشر شده در شبکههای اجتماعی را نخورند و به سایتها و درگاههای پیشنهاد شده در کانالها و گروههای شبکههای اجتماعی برای ثبت نام دریافت بسته حمایتی و یا ثبت اطلاعات بانکی اقدام نکنند.
رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرایم سایبری پلیس فتا ناجا گفت: در صورتی که هرگونه کمک و حمایت اقتصادی به تصویب برسد قطعا از طریق رسانه ملی اطلاع رسانی میشود و هرگونه پیام در این خصوص در شبکههای اجتماعی یا ارسال پیامک به شهروندان قطعا فریب است.