ماجرای نوزاد رها شده در حاشیه شهر اصفهان چیست؟

فعال اجتماعی ساکن منطقه حصه که برای نخستین بار عکس این نوزاد را در شبکه اجتماعی خود منتشر کرد، گفته بود این نوزاد متعلق به یکی از زنان کارتن خواب در مناطق حاشیه ای شهر اصفهان است که فعالان اجتماعی بارها معضلات آنها را به گوش مسئولان استان و شهر اصفهان رسانده اند.

عکس در فضای مجازی منتشر شده است

بی تفاوتی بیداد می کند

کوروش محمدی، رئیس انجمن آسیب شناسی ایران در گفت و گو با ایسنا، با تاکید براینکه در بحث آسیب های اجتماعی در مناطق حاشیه نشین شهر اصفهان بیشتر از اینکه در مسیر اصولی و رفع معضلات این مناطق حرکت کنیم، درگیر نگاه های فردی و سلیقه ای هستیم، اظهار کرد: دستگاه های متولی در مناطق حاشیه نشین به شدت دچار ناکارآمدی هستند و به شرایطی رسیده ایم که در بحث آسیب های اجتماعی مناطق حاشیه نشین یا اصلا متولی نداریم و یا متولی بسیار ضعیف و ناکارآمد است و همین موضوع مسائل و مشکلات را به سمتی برده که بی کفایتی و بی تفاوتی در این حوزه بیداد می کند.

وی با بیان اینکه از کسی گلایه نمی کنم، گلایه ام از خودم به عنوان یک شهروند است که برای این مناطق هیچ کار خاصی انجام نداده ام، افزود: پیدا شدن جنین رها شده در حاشیه شهر اصفهان فاجعه ای است که رسانه ای شده، درحالی که اتفاقات ناگواری در این مناطق می افتد که بسیاری از آنها اصلا به فضای رسانه ای راه پیدا نمی کند، اما این مورد زنگ خطری را برای همه دستگاه های مرتبط با این موضوع به صدا درآورد.

محمدی با اشاره به فقر، بیکاری، اعتیاد، کارتن خوابی و آسیب های اجتماعی بی شمار در مناطق حاشین نشین اصفهان، گفت: برای رسیدگی به این وضعیت ترجیح می دهیم جلساتی تشکیل دهیم و دستگاه های مختلف بیایند و حرف و حدیث های زیادی زده شود، اما برای عملیاتی کردن حرف ها هیچ اراده ای وجود ندارد در نتیجه امروز مناطق حاشیه ای با فجایع زیادی روبرو هستند، درحالی که قبلا هشدارهای زیادی درخصوص آسیب های مناطق حاشیه ای داده و اعلام شده بود صرفا با تقویت چند خیریه و سازمان مردم نهاد نمی توان مشکلات این مناطق را برطرف کرد.

رئیس کمیسیون اجتماعی و محیط زیست شورای اسلامی شهر اصفهان ورود به معضلات مناطق حاشیه نشین اصفهان و حل و فصل معضلات ساکنان این مناطق را وظیفه حاکمیت دانست و گفت: متاسفانه نگاهی که به این مناطق وجود دارد نگاه مقطعی و براساس شرایط روز و تصمیمات هیجانی است، هربار اتفاقی می افتد اقدامات سطحی در قالب یکسری جلسات بی اثر در دستگاه های متولی انجام می شود و بعد از آن همه چیز به فراموشی سپرده می شود.

مناطق حاشیه نشین به ورود و دخالت حاکمیتی نیاز دارند

محمدی با اشاره به اینکه امروز مناطق حاشیه ای درگیر بی توجهی و سوء مدیریت هستند، گفت: به متولی پاسخگو و ورود حاکمیتی به مناطق حاشیه نشین نیاز داریم و در این راستا باید مدیران نظارتی و ارشد استان ورود کرده و دستگاه های متولی را وادار به انجام وظایف خود در رابطه با مناطق حاشیه نشین کنند. اینها شهروندان ما هستند که حقوق آنها باید دیده شود، حقوق آنها فقط یارانه و صدقه و خیریه نیست، اتفاقا این توهین و هجمه ای علیه منزلت آنهاست، بلکه نیاز به حقوق برابر، شرایط شغلی و معیشتی دارند.

رئیس انجمن آسیب شناسی ایران به آسیب های زیاد مناطق حاشیه نشین اشاره و اظهار کرد: این آسیب ها نیازمند توجه جدی و اصولی هستند، در این راستا توصیه می کنم مدیرانی که در تفکر و نگرش شان اقدام ویژه ای برای این مناطق نمی گنجد و تصور می کنند قوانین و مقررات دستشان را بسته کنار بکشند و اجازه دهند مدیری با تفکر و نگرشی بیاید که نسبت به شهروندان احساس مسئولیت کند.

وی با تصریح براینکه هر زمان چنین فجایعی رخ میدهد با جشنواره ای از بی مسئولیت ها و توجیهات روبرو می شویم که گفته می شود این مورد در قانون پیش بینی نشده، تاکید کرد: اگر ضعف قانون و مقررات داریم باید قوانین به روز و کارآمد تصویب شود و اگر ضعف اجرا داریم باید دستگاه های ارشد ورود کنند و مدیران ناکارآمد را کنار بگذارند. منابعی که در اختیار دستگاه ها است مربوط به مردم است و شهروندان حاشیه نشین هم بخشی از مردم هستند که باید از حقوق برابر با سایر شهروندان برخوردار باشند، بنابراین چه دستگاه های خدمات اجتماعی، چه سیاسی و چه مدیریت شهری باید در راستای توسعه عدالت اجتماعی با این شهروندان برخورد کنند.

نمی توانیم با نقشه راه ۴۰ سال گذشته پیش برویم

محمدی خاطرنشان کرد: نمی توانیم با همان نقشه راهی پیش برویم که در ۴۰ سال گذشته نتیجه ای نگرفته و روز به روز بر تعداد افراد آسیب دیده در مناطق حاشیه نشین افزوده می شود. وقتی خانمی از خانه طرد شده، بیکار است، کارتن خواب است، اعتیاد دارد و باردار هم هست بعید نیست جنازه بچه ای در بیابان رها شود و این فاجعه رقم بخورد. باید حتما به این مورد و موارد مشابه توجه شود، اما نباید فکر کنیم فقط همین یک مورد بوده است، بلکه معتقدم مناطق حاشیه نشین آبستن حوادث بدتر از این هست و باید به آن توجه شود.

وی با ابراز تاسف از اینکه شرایط به گونه ای پیش رفته که متاسفانه هیچ دستگاهی پاسخگو نیست، گفت: آنقدر با این مسائل سطحی برخورد شده و از قوانین تفسیر و استنباط های رفع تکلیف کننده برای دستگاه های متولی انجام شده که امروز هیچ دستگاهی خود را متولی نمی داند.

مناطق حاشیه نشین در کشور متولی ندارد

رئیس کمیسیون اجتماعی و محیط زیست شورای اسلامی شهر اصفهان ضعف شناسایی و تعیین متولی پاسخگو با تمام مسئولیت های قانونی و مدنی نسبت به آسیب های مناطق حاشیه نشین را راهکار حل این مسأله دانست و افزود: ما هیچ متولی برای مناطق حاشیه نشین در کشور نداریم و به همین دلیل این مناطق درحال گسترش است.

وی از تشکیل کمیته اضطراری رسیدگی به امور مناطق حاشیه ای شهر اصفهان در شورای اسلامی شهر خبر داد و گفت: بنا داریم با حضور فعالان اجتماعی مناطق حاشیه نشین و نه مسئولان، مسائل مناطق را مطرح و تصمیم گیری کنیم، چون تجربه نشان داده هرچقدر ما تصمیم گرفته ایم بی فایده بوده، اما مردم این مناطق باید تصمیم بگیرند و به ما بگویند چه کنیم.

به جای حل مشکلات مناطق حاشیه نشین عکس سلفی گرفتیم

محمدی با بیان اینکه ما مناطق حاشیه نشین را ندیده ایم و فقط به عنوان ابزار از آنها استفاده کرده ایم و بیشتر عکس سلفی گرفته ایم تا اینکه بخواهیم مشکلاتش مردم این مناطق را حل کنیم، گفت: امروز باید کار را به مردم ساکن این مناطق بسپریم، چون ده ها و صدها مجوز خیریه صادر کردیم تا مشکل این مناطق را حل کنند، درحالی که هیچ سنخیتی با این مناطق ندارند، ولی یک مجموعه در دل این مناطق را تقویت نکردیم تا فعالان این مناطق یک بار مشکلات را طرح و حل کنند و به همین خاطر منابع زیادی هدر دادیم.

وی با بیان اینکه امروز تصمیم داریم با حضور فعالان مناطق حاشیه ای کمیته ای تشکیل داده و تصمیمات این کمیته را لازم الاجرا کنیم، تاکید کرد: مدیریت شهری یک قدم شروع کرد و دستگاه های دیگر هم باید به میدان بیایند، چون همه امور در اختیار مدیریت شهری نیست ولی در کنار دستگاه هایی که وظیفه دارند برای حل معضلات مناطق حاشیه نشین تلاش می کنیم.

رئیس انجمن آسیب شناسی ایران با تاکید براینکه دیدگاه فعالان ساکن مناطقه حاشیه ای شهر به مراتب عمیق تر و دردمندانه تر از نگاه های ما و منطبق بر واقعیات مناطق است، گفت: باید فضا را در اختیار آنها قرار داد تا تصمیم گیری کنند و ما هم از این تصمیمات حمایت کنیم. مدیریت شهری مکلف به کمک به رفع دغدغه های این کمیته که عین دغدغه های این مناطق است خواهد بود.

منتشرکننده تصویر هیچ تماسی را پاسخ نداده است

مجتبی ناجی، معاون امور اجتماعی اداره کل بهزیستی استان اصفهان در گفت و گو با ایسنا، اظهار کرد: از زمانی که مطلع شدیم این پیام در شبکه های اجتماعی در حال دست به دست شدن است، از طریق مراجع مربوطه برای شناسایی هویت منشأ این پیام پیگیری و اقدام کردیم و سپس تلاش کردیم با فرد منتشر کننده تصویر ارتباط برقرار کنیم تا راجع به صحت و سقم این تصویر بررسی به عمل آید، اما تاکنون هیچ تماسی را پاسخ نداده است و حتی پاسخ پیامک ها را هم نداده است.

وی با بیان اینکه اگر منشأ خبر حسن نیت داشت حتما با دستگاه های حمایتی همچون بهزیستی برای بررسی ابعاد این موضوع همکاری می کرد، افزود: این موضوع از ابعاد مختلف بررسی شده و حتی از دستگاه های اجرایی دیگر پیگیری کرده ایم که آیا چنین موردی گزارش شده یا خیر؟ ولی تاکنون چیزی پیدا نکرده ایم و فردی که منشأ خبر بوده هم هیچ توضیح تکمیلی ارائه نکرده است.

ناجی ادامه داد: خبری که در فضای مجازی منتشر شده گویا و کامل نیست تا بتوان صحت آن را پیگیری کرد، بنابراین مکاتبه ای با پلیس فتا داریم برای اطمینان از این خبر ولی تاکنون مولفه هایی که ابعاد این خبر را تایید کند و شواهد کافی نیست.

شرایط و زیرساخت‌های جلوگیری از این رخدادها در اصفهان وجود دارد

وی با اعتقاد براینکه به نظر می رسد شرایط و زیرساخت های لازم برای اینکه چنین رخدادهایی صورت نگیرد حداقل در شهر اصفهان فراهم است، تصریح کرد: سامان سرای خورشید برای زنان بی خانمان وجود دارد که زنان بی خانمان و آسیب دیده می توانند به صورت خودمعرف یا از طریق دستگاه های قضایی پذیرش شوند و شیرخوارگاه نیز ظرفیت پذیرش نوزادانی را دارد که حضانت موثر از جانب والدین ندارند، بنابراین اگر مردم با موارد این چنینی مواجه می شوند باید قبل از هر چیز با ۱۲۳ تماس بگیرند و گزارش از آسیب های اجتماعی بدهند تا مداخلات موثر و به موقع در هر ساعتی از شبانه روز صورت گیرد.

معاون امور اجتماعی بهزیستی اصفهان خاطرنشان کرد: در این تصویر نوزادی در مکانی خارج از محدوده شهری رها شده اما حیات و بقا آن معلوم نیست، بنابراین کسی که عکس را گرفته احتمالا بیش از هر کسی باخبر است تا پیگیری های بعدی از مراجع مربوطه انجام شود.

وی با اشاره به اینکه رئیس کمیسیون اجتماعی و محیط زیست شورای اسلامی شهر اصفهان هفته گذشته اعلام کرد برای پذیرش، اسکان و توانمندسازی زنان بی خانمان هیچ محدودیتی از نظر فضا و امکانات وجود ندارد، تصریح کرد: همه دستگاه ها ازجمله  شهرداری، شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر، استانداری در رأس همه حمایت می کنند تا اگر مشکلی در این زمینه وجود دارد مرتفع شود.

همه نهادهای مردمی و خیریه ها پای کار هستند

ناجی خاطرنشان کرد: کسی که این آسیب را تجربه می کند ممکن است از نظر ثبات روانی و شخصیتی به گونه ای نباشد که خودش بتواند از نهادهای حمایتی خدمات مددکاری، درمانی و بهداشتی دریافت کند، به همین خاطر بر روی مسئولیت اجتماعی مانور می دهیم، کسانی که چنین آسیبی را مشاهد می کنند اعم از سازمان های مردم نهاد یا مردم باید اطلاع و ارجاع دهند تا بتوانند از خدماتی که وجود دارد استفاده کنند. به غیر از دستگاه های اجرایی، نهادهای مردمی و خیریه هایی در اصفهان داریم که اگر بدانند زنی برای وضع حمل  به حمایت نیاز دارد مطمئن باشید همه پای کار هستند و حمایت لازم را انجام می دهند.

معاون امور اجتماعی اداره کل بهزیستی استان به پایگاه خدمات اجتماعی ایجاد شده در مناطق حاشیه نشین اصفهان برای رصد و شنایی موارد این چنینی برای ارجاع آن به نهادهای مسئول اشاره و تصریح کرد: همه دستگاه های اجرایی و نهادهای مردمی کمک می کنند و این طور نیست که افراد نیازمند رها شده باشند. مطمئن باشید در مناطق حاشیه ای خدمات بهتر از مناطق مرکزی شهر در دسترس نیازمندان واقعی قرار می گیرد.

وی بار دیگر با تاکید براینکه شک و شبهه زیادی در مورد  عکس منتشر شده وجود دارد، اظهار کرد: این موضوع را از منابع دیگری که می توانستیم بررسی و پیگیری کردیم و تاکنون صحت نداشته، تنها مرجعی که می تواند ثابت کند صحت داشته کسی است که عکس را گرفته و منتشر کرده که تاکنون پاسخگو نبوده است، درحالی که اگر واقعا حسن نیت برای ساماندهی آسیب های اجتماعی دارد دلیلی ندارد که پاسخگو نباشد اما اگرثابت شود خبر کذب بوده مورد پیگیرد قرار می گیرد چون اذهان مردم را تشویش کرده است.