در طول دو ماه گذشته مقالات متعددی توسط کارشناس های معروف در منابع معتبر آمریکایی در رابطه با احتمال شگفتی اکتبر امسال با حمله نظامی به ایران منتشر شده است.

عصرایران؛ حسین هوشمند*- در این مقاله قصد دارم یکی از سناریوهای خطرناک در رابطه با انتخابات آمریکا که به طور مستقیم به ایران مربوط می شود را توضیح دهم: سناریوی درگیری نظامی محدود با ایران.

لازم به توضیح است که در عالم سیاست نمی توان پیش بینی صددرصدی انجام داد، اما طبق برخی از شواهد، امکان وقوع ماجراجویی هایی از سوی دولت ترامپ علیه ایران وجود دارد که بر خود لازم دیدم قبل از وقوع احتمالی آنها، افکار عمومی را آگاه سازم.

چشم انداز انتخابات

آن طور که نظرسنجی ها در ظاهر و تحلیل اوضاع ایالت های رقابتی در باطن نشان می دهند، شانس پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات پایین است. مدیریت ضعیف بحران کرونا با 200 هزار کشته، اوضاع بد اقتصادی و بیکاری بالا و چالش های نژادی که موجب اعتراضات مردمی به ویژه در میان سیاهپوستان شده است، نکاتی هستند که چشم انداز پیروزی ترامپ در انتخابات را تیره کرده اند.

عدم تاثیر کنوانسیون ملی جمهوری خواهان بر افزایش محبوبیت ترامپ، عقب افتادن در زمینه جمع آوری کمک های مالی از بایدن، اوضاع بهتر بایدن در نظرسنجی ها در مقایسه با هیلاری کلینتون، برکناری مدیر کمپین انتخاباتی ترامپ، گزارش های رسانه ها مبنی بر نگرانی ترامپ از نتیجه انتخابات، هراس افکنی ترامپ درباره انتخابات پستی به دلیل آگاهی از تبعات افزایش مشارکت مردم که به ضررش خواهد بود، نکاتی هستند که موجب زیر سوال رفتن شانس ترامپ برای پیروزی می شود.

طبق گزارش های متعدد به نقل از مقامات سیاسی، ترامپ برای پیروزی در انتخابات حاضر است دست به هر کاری بزند و پیروزی برای وی تبدیل به یک موضوع حیثیتی شده است. در شرایط موجود اگر برای ترامپ ثابت شود که شانسی برای پیروزی در انتخابات ندارد حاضر خواهد شد دست به قمار بزند. مهمترین نکته در این رابطه اقدام در زمینه سیاست خارجی است که دست رئیس جمهور در آن باز است.

امنیتی شدن فضای آمریکا به نفع ترامپ خواهد بود. ترامپ این نکته را می داند و در فاز اول با تحریک طرفداران نژادپرست اش دست به افزایش خشونت ها در جریان تظاهرات ضدنژادپرستی زد. همانند کشته شدن دو نفر در کنوشا به دست یکی از طرفدارانش. در صورت شکست امنیتی سازی داخلی تیم ترامپ به دنبال امنیتی سازی خارجی خواهد رفت و فضا مهیای ماجراجویی خارجی خواهد شد. به طور مثال در انتخابات 2004، جمهوری خواهان با امنیتی کردن فضای انتخابات توانستند شرایط پیروزی جورج دبلیو بوش بر جان کری را فراهم کنند.

مهمترین پرونده ای که تیم ترامپ می تواند در زمینه سیاست خارجی در آن مانور دهند، ایران است. مسئله ای که در 3 سال گذشته اقدامات زیادی برای تصاعد بحران آن انجام داده اند.

شگفتی اکتبر

یکی از اصطلاحات رایج در ادبیات سیاسی آمریکا، شگفتی اکتبر (October Surprise) است. اکتبر ماه قبل از انتخابات است و همیشه اقدامات غیرمنتظره یا افشاگری هایی در آن انجام می شود که در انتخابات تاثیرگذار بوده اند. در انتخابات های 1972، 1980، 1992، 2000، 2004، 2008، 2012 و 2016 شاهد مثال های متعددی برای شگفتی اکتبر بوده ایم. از این رو باید در اکتبر امسال هم منتظر اقدامی غیر قابل پیش بینی باشیم.

در طول دو ماه گذشته مقالات متعددی توسط کارشناس های معروف در منابع معتبر آمریکایی در رابطه با احتمال شگفتی اکتبر امسال با حمله نظامی به ایران منتشر شده است. باب دریفوس در مقاله ای که در تام دیسپچ نوشت و بسیاری از رسانه های مخالف ترامپ آن را بازنشر کردند به توضیح حمله احتمالی ترامپ به ایران قبل از انتخابات پرداخته است.

پاتریک تروس، دیپلمات سابق آمریکایی در مقاله ای که در نشنال هرالد نوشت، سناریوی شگفتی اکتبر را که حمله به ایران است را نوشته است. به این صورت که مایک پامپئو و الیوت آبرامز پیش ترامپ می روند و پامپئو، ترامپ را متقاعد می کند که آمریکایی ها رئیس جمهور دوران جنگ را از کاخ سفید بیرون نمی کنند، همانند همان اتفاقی که برای بوش در 2004 افتاد. پامپئو در ادامه از آبرامز می خواهد که طرح خودش را برای ترامپ توضیح دهد.

جونا شپ هم در مقاله اش در نیویورک مگزین در رابطه با این که احتمالا حمله به ایران، شگفتیِ اکتبرِ ترامپ خواهد بود صحبت کرده است.

نشانه ها

ترامپ با ترور سردار سلیمانی که به تحریک پامپئو صورت گرفت جنگ سرد با ایران را تبدیل به جنگ گرم کرد. در نتیجه در چند ماه اخیر تنش های بین دو کشور به بالاترین حد خود رسیده است. در این چند ماه نشانه هایی مبنی بر افزایش تنش میان دو کشور دیده می شود: اقدام خرابکارانه در نطنز، نزدیک شدن جنگنده های آمریکایی به هواپیمای مسافربری ماهان، ادعای توقیف محموله بنزین صادراتی ایران به ونزوئلا، اقدام به فعال کردن مکانسیم ماشه و ادعای برگرداندن تحریم های سازمان ملل، ادعای قصد ترور سفیر آمریکا در آفریقای جنوبی توسط ایران، تهدید ایران توسط ترامپ به پاسخی هزار برابر شدیدتر و ورود ناو هواپیمابر نیمیتز به خلیج فارس.

این اقدامات تست کردن فضا توسط آمریکایی ها است. آمریکا با خروج از برجام و انجام این اقدامات تحریک آمیز به دنبال پاسخ ایران است. مقامات سیاسی و نظامی ایران با درایت در حال رصد اوضاع هستند و به همین دلیل پاسخ های لازم با رعایت همه جوانب داده شده است.

نگارنده این سطور در ماه آگوست که خبر توقیف محموله بنزین صادراتی ایران به ونزوئلا منتشر شد به این فکر افتاد که این اقدام تحریک آمیز (که البته بعداً معلوم شد ادعایی از سوی آمریکا بوده است) آمریکا، می تواند زمینه ساز شگفتی اکتبر باشد. در همان روز مقاله دریفوس هم منتشر شد.

در این دو ماه ذهن ام مشغول این سناریو بود، تا این که خبر ادعایی آمریکا مبنی بر قصد ترور سفیر آمریکا توسط ایران در سایت پولیتیکو منتشر شد. خبری که بر مبنای هر چه دروغ بزرگتر باشد، قابل باورتر خواهد بود، منتشر شد. چرا باید این خبر توسط منابع آگاه منتشر شود؟ این خبر به من ثابت کرد که آمریکا به دنبال طراحی یک سناریو خطرناک است.

چرا آمریکا با وجود مخالفت اعضای شورای امنیت سازمان ملل این قدر پافشاری بر آغاز مکانیسم ماشه داشت؟ چرا آمریکا با وجود مخالفت تروئیکای اروپایی معتقد است که قطعنامه 2231 ملغی شده است و قطعنامه 1929 بازگشته است؟ چرا بعد از آغاز ادعایی مکانیسم ماشه توسط آمریکا، پامپئو به همراه وزرای دفاع، خزانه داری، بازرگانی، مشاور امنیت ملی و نماینده آمریکا در سازمان ملل، برخلاف گذشته که یک بیانیه توسط وزارت خارجه صادر می شد، در یک کنفرانس خبری، تحریم های جدید علیه افراد و شرکت های ایرانی را اعلام کرد؟

ابهامات و سوالات

احتمالا ابهامات و سوالاتی در ذهن خوانندگان مطرح شود. در این جا به این ابهامات پاسخ می دهم.

1- در سال انتخابات و نزدیک به انتخابات جنگ نخواهد شد: در پاسخ باید گفت زمانی که منافع دولت حاکم در آمریکا ایجاب کند، جنگ هم صورت خواهد گرفت و هیچ گونه منع قانونی در این رابطه در آمریکا وجود ندارد.

2- این که ایران، افغانستان یا عراق نیست که آمریکا بتواند حمله نظامی انجام دهد: درست است که توان نظامی ایران قابل مقایسه با دو کشور مذکور نیست، اما ترامپ به دنبال حمله نظامی گسترده و پیاده سازی نیروها نیست. وی به دنبال حملات محدود به اهداف نظامی و زیرساخت های اقتصادی ایران است.

3- این که ترامپ طبق وعده هایی که در انتخابات داده به دنبال پایان دادن جنگ های خاورمیانه است و اخیراً هم به دنبال کاهش نیروهای نظامی در افغانستان و عراق است و بارها گفته که تریلیون ها دلار در خاورمیانه هزینه کرده ایم و هیچ چیزی به دست نیاورده ایم. پس چطور به ایران حمله خواهد کرد؟

این بسیار اشتباه است اگر فکر کنیم ترامپ با وجود مشاوران و وزیر خارجه ای که دارد، با رابطه نزدیکی که با اوانجلیست ها دارد، با رابطه نزدیکی که با اسرائیل و عربستان و امارات دارد، ضد جنگ است. هر چه ترامپ در رابطه با مخالفت با جنگ های خاورمیانه گفته از روی عوام فریبی بوده است، چون اکثریت مردم مخالف این دو جنگ هستند وی از این فرصت استفاده می کند.

چگونه می توان مدعی بود ترامپ با افزایش بی سابقه تنش ها با ایران، فردی صلح طلب محسوب می شود؟ ترامپ هفته گذشته در حالی مدعی خروج نیروهای نظامی آمریکا از سوریه شد که در همان روز تجهیزات ارتش آمریکا در حال انتقال از عراق به سوریه بودند. ترامپ فقط ادای ضد جنگ بودن را در جلوی دوربین ها در می آورد.

4- اگر ترامپ قصد حمله به ایران را داشت چرا پس از سرنگونی گلوبال هاوک و حمله به عین الاسد این کار را انجام نداد؟ سوال بسیار خوبی است. نکته مهم در اینجا زمان بندی است. این دو حادثه در سال قبل اتفاق افتاده بود و نه در ماه های منتهی به انتخابات. اگر این حوادث در یک ماه مانده به انتخابات اتفاق افتاده بود، پاسخ ترامپ متفاوت بود.

در قضیه گلوبال هاوک، آن گونه که جان بولتون در کتاب اش می نویسد، آمریکا در حال آماده شدن برای پاسخ به اقدام ایران بود اما در لحظات آخر ترامپ منصرف شد. آن گونه که رسانه ها گفتند یکی از دلایل اصلی منصرف شدن ترامپ عدم کشته شدن نیروهای آمریکایی در جریان این حادثه و مشاوره تاکر کارلسون، مجری و تحلیلگر مشهور فاکس نیوز که رابطه خوبی با ترامپ دارد بود. کارلسون به ترامپ گفته بود حمله به ایران اثر منفی بر شانس انتخاباتی اش خواهد گذاشت. اما آن زمان فاصله زیادی با انتخابات وجود داشت و همین طور هیچ آمریکایی کشته نشد.

در حمله به عین الاسد هم روایت رسمی آمریکایی این بود که هیچ سربازی کشته نشده است. به همین دلیل نیازی به پاسخ دادن به ایران نبود. نکته این است که این حادثه هم با انتخابات فاصله زیادی داشت و در صورت درگیر شدن دو کشور در آن مقطع معلوم نبود چه تبعاتی برای ترامپ به وجود بیاورد.

5- افکار عمومی آمریکا از وقوع جنگ استقبال نمی کند: در پاسخ باید گفت سناریوسازی که توسط دولت ترامپ صورت خواهد گرفت، افکار عمومی را راضی به حمله می کند.

سناریوها

در اینجا به سناریوهای احتمالی که توسط دولت ترامپ می تواند دنبال شود، اشاره می کنم. در تمام این سناریوها آمریکا مدعی اقدامی از سوی ایران می شود و در پاسخ به آن حملات محدود را انجام می دهد.

1- حمله ای به نیروهای نظامی، سفارتخانه ها و پایگاه های آمریکا در منطقه، مشابه گلوبال هاوک و عین الاسد می شود و دولت ترامپ آن را به گردن ایران می اندازد.

2- حمله یا تروری در سطح جهان علیه آمریکا اتفاق می افتد و آمریکا آن را به ایران نسبت می دهد. مشابه ادعایی که درباره سفیر آمریکا در آفریقای جنوبی شد. البته با رسانه ای شدن این سناریو، احتمال وقوع آن کم است.

3- آمریکا با استناد به قطعنامه 1929 به دنبال توقیف کشتی های ایرانی در سراسر جهان خواهد بود. یکی از این اهداف می تواند کشتی های اعزامی ایران به ونزوئلا باشد. علاوه بر این با توجه به پایان یافتن تحریم تسلیحاتی ایران در اواخر اکتبر و شکست آمریکا در تمدید آن، این کشور به دنبال سناریوی کشف کشتی های حامل تسلیحات ایران است. این اقدامات موجب واکنش ایران خواهد شد و آمریکا براساس واکنش ایران عمل خواهد کرد.

4- خطرناک ترین سناریو: حمله ای تروریستی در داخل خاک آمریکا صورت می گیرد و تعدادی از مردم کشته می شوند، همانند حملات 11 سپتامبر، بمب گذاری اکلاهما سیتی در 1995و یا تیراندازی های مرگباری که روزانه در آمریکا رخ می دهد. آمریکا این اقدام را به ایران نسبت می دهد. با توجه به عدم شناخت مردم آمریکا از ایران و تصویر منفی ای که از ایران در میان مردم آمریکا توسط رسانه ها ساخته شده است و ضعف رسانه ای ایران در این کشور، رسانه های آمریکایی به خوبی می توانند افکار عمومی را در این راستا جهت دهند و مسبب حمله را ایران جلوه دهند.

در این سناریو است که دولت ترامپ می تواند افکار عمومی آمریکا را متقاعد به برخورد نظامی با ایران، کند.

زمان وقوع سناریوی حمله ادعایی می تواند قبل از آخرین مناظره ترامپ و بایدن در 22 اکتبر (1 آبان) که 12 روز قبل از انتخابات است، باشد. در این صورت ترامپ مناظره را در دست خواهد گرفت و جوی در کشور ایجاد می کند تا همگان منتظر پاسخ احتمالی وی باشند.

همان گونه که گفته شد ترامپ به دنبال حمله نظامی گسترده نیست و همان طور که قبلا هم در رابطه با 52 هدف گفته بود به نقاط نظامی و زیرساخت های اقتصادی حمله خواهد کرد. برای فهم اهداف احتمالی مد نظر وی می توان به سخنان اطرافیانش اشاره کرد.

شلدن ادلسن، میلیاردر صهیونیست که بزرگترین حامی مالی ترامپ در انتخابات 2016 بود و در انتخابات امسال هم تاکنون 50 میلیون دلار به کمپین ترامپ کمک کرده است و ترامپ انتقال سفارت آمریکا در اسرائیل از تل آویو به قدس را به خاطر درخواست وی انجام داد، در سال 2013 در مخالفت با توافق هسته ای با ایران گفته بود باید یک بمب هسته ای در بیابان ایران انداخته شود تا ایران فعالیت هسته ای را تعطیل کند.

نفر دیگر، سناتور لیندسی گراهام، رئیس کمیته قضایی سنا و دوست نزدیک ترامپ که همبازی گلف وی است، سال گذشته در رابطه با نقاط احتمالی حمله گفته بود آمریکا باید پالایشگاه های نفت ایران را نابود کند.

یکی از پالس هایی که ترامپ اخیراً داده است، وعده به توافق رسیدن با ایران ظرف یک هفته پس از انتخابات است. طبق این سناریو، منطق پشت این حرف ترامپ این است که با حمله به نقاط مهم ایران قبل از انتخابات، ایران به زعم وی به زانو خواهد افتاد و بعد از انتخابات در کوتاه ترین زمان ممکن از روی ناچاری دست به توافق با ترامپ می زند.

در صورتی که اتفاقی قبل از انتخابات رخ ندهد، بازه زمانی حساس دیگر فاصله 78 روزه بین روز انتخابات و روز تحلیف رئیس جمهور جدید است. در صورت شکست ترامپ، این احتمال وجود دارد که وی به دنبال تحویل زمین سوخته به بایدن باشد و با پیاده کردن چنین سناریویی، رابطه دولت وی با ایران را قبل از استقرار در کاخ سفید نابود کند.

البته در صورت پیروزی ترامپ، پیش بینی می شود سناریوهای از این قبیل که در راستای افزایش فشار به ایران هستند، با شدت بیشتری ادامه پیدا کنند.

باید در فاصله 38 روزه تا انتخابات به دقت شرایط را زیر نظر داشت و اجازه ندهیم تا دولت ترامپ از ایران در جهت منافع انتخاباتی اش سوء استفاده کند.

نظرسنجی

بایدن همچنان پیشتاز نظرسنجی ها است. براساس میانگین نظرسنجی RCP، بایدن با 6.7 درصد اختلاف جلوتر از ترامپ است. این میزان در مقایسه با هفته گذشته 0.5 درصد افزایش یافته است.

براساس پیش بینی نیت سیلور، شانس بایدن برای پیروزی در انتخابات 76 درصد است. در مقایسه با هفته پیش شانس بایدن 1 درصد کاهش یافته است.

روزشمار

38 روز تا انتخابات

116 روز تا مراسم تحلیف دولت جدید

* کارشناس آمریکا

____________________________
بیشتر بخوانید؛

*الگوی انتخاباتی ترامپ چه کسی است؟

*چرا شانس بایدن برای پیروزی در انتخابات بیشتر از ترامپ است؟

*سازوکار انتخابات آمریکا؛ از رای مردم تا رای الکترال

*ویژگی‌های یک معاون خوب برای رئیس جمهور آمریکا چیست؟

*چه کسی معاون جو بایدن می شود؟