یادگار بی‌نظیر معماری ایران (فیلم)

کیفیت پایین:

کیفیت خوب:

عصر ایران؛ محسن ظهوری ـ اواخر سلطنت «شاه سلطان حسین» بود که این مدرسه افتتاح شد؛ آخرین بنای باشکوه دوره صفوی؛ دوره درخشانی در تاریخ معماری ایران. در این قسمت از «ایران به روایت آثار» داستان این بنای زیبا و باشکوه را ببینید.

«ایران به روایت آثار» مجموعه‌ گزارشی ویدئویی است که هر هفته شنبه‌ها و سه‌شنبه‌ها در عصر ایران منتشر می‌شود. قسمت بیست‌وپنجم این مجموعه را می‌توانید روز شنبه ۲۹ شهریورماه ببینید.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

در قسمت قبل منتشر شد:

ایران به روایت آثار؛ قسمت بیست و سوم: درفش شهداد

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

وقتی «محمود هوتکی» مشهور به محمود افغان شورش اهالی قندهار علیه صفویان را به ثمر رساند و دروازه اصفهان، پایتخت آن را گشود، تدریس علوم دینی در مدرسه سلطانی رونق گرفته بود. سلطان حسین، علاقه زیادی به فقها داشت و فقیه نامی آن زمان «محمدباقر مجلسی» هم پشتیبانش بود. دربار صفوی تا پیش از سلطنت او، همیشه درگیر نزاع بین فقها و صوفیان بود، اما این نزاع در دوره او اوج گرفت. ساخت مجموعه بناهای مدرسه سلطانی که امروز آن را به‌نام مدرسه چهارباغ می‌شناسیم، در زمان اوج این کشمکش‌ها شروع شد تا تفسیر، فقه و اصول در آن تدریس شود. مجموعه‌ای که هزینه بخش‌هایی از آن را مادر شاه تقبل کرد و به همین دلیل در طول سالیان به آن مسجد مادر شاه هم گفته‌اند. مدرسه‌ای بیش از هر چیز معماری‌اش آن را مشهور کرده؛ معماری کم‌نظیری از تقارن و تناسب و زیبایی.

«گیوم اولیویه» سفیر فرانسه در دوره قاجار پس از دیدن مدرسه چهارباغ در کتابش نوشته: «مسجدی بس بزرگ که با سلیقه خوب ساخته‌اند. معماری این بنا در کمال حسن و سادگی است. گنبدی عالی و از خارج مذهّب دارد و درهای آن با نقره ها و منبت کاری‌کاری زیبا آراسته شده.»

این گفته‌های درباره مدرسه‌ای است با سردری باشکوه مزین به کاشی‌های ریز و ظریف با ۱۷ طاق‌نمای دو طبقه آجری در اطرافش و گنبدی که از دور هم نمایان است؛ گنبدی با کاشی‌کاری زیبا و نفیس که از زیباترین گنبدهای ایران است و در دوره رضاشاه زیرنظر «آنده گدار» مرمت و بازسازی شد.

مدرسه چهارباغ اصفهان، یکی از بهترین نمونه‌های معماری ایران در سبک صفوی است؛ بنایی که کاشی‌کاری، زرگری، طلاکاری، طراحی، قلمزنی و خوشنویسی در آن به اوج زیبایی رسیده. این بنا هنوز هم طبق وقف‌نامه‌‌اش مدرسه‌ای دینی است و در اختیار طلبه‌هایی که در آن درس می‌خوانند. مدرسه‌ای به نام «امام صادق» که امکان بازدید از داخل آن برای عموم وجود ندارد. اما می‌دانیم که گرداگرد میانسرای مدرسه رده‌ای از حجره‌ها جای دارند که آخرین آن متعلق به شاه‌سلطان‌حسین بوده. بنایی چهار ایوانی که حجره‌های صحن‌های آن رو به باغی پر درخت قرار دارد. بنایی با گچبری‌ها و کاشی‌کاری‌ها و تزئینات مختلف که زیبایی خاصی به آن داده. منبر ۱۲ پله مدرسه که یکپارچه از سنگ مرمر شاخته شده، یکی از بهترین نمونه‌های هنر حجاری و سنگتراشی است.

مدرسه چهارباغ یکی از مهم‌ترین بناهای تاریخی است و یادگاری از اوج هنر معماری در روزگاران دور این سرزمین. پس از آن هنر معماری ایرانی گرچه در روزگاران قاجار ادامه یافت، اما هرگز به این اوج نرسید. بی‌دلیل نیست که «اوژن فلاندن» خاورشناس فرانسوی درباره آن این‌طور گفته:

«اینجا از آخرین شاهکارهای به یادمانده دوران صفوی است. شکوه و افتخار ایران با این ساختمان پایان یافته است.»

تماشاخانه

هیجان و جنون یکی از پرفرازونشیب‌ترین روزهای خرید / بلک فرایدی یا جمعه سیاه چطور به وجود آمد؟ (فیلم)

شکوه فرش ایرانی دوره صفوی را در اروپا ببینید (فیلم)

فیلم های دیگر