.png "عصر ایران")
۱۵ آبان ۱۴۰۳
به روز شده در: ۱۵ آبان ۱۴۰۳ - ۱۸:۰۰
پیشگیری از مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن (فیلم) در اوصاف «بی‌شرفان»
در بیشرفی ثانویه مرز بین فرد و بیشرفی مشخص نیست. بیشرفی میشود فرد و فرد میشود بیشرفی. در اینجا فرد بی‌شرفی‌اش را با افتخار اعلام هم می‌کند. برای اینان، بیشرفی نه یک روش بلکه منش میشود.
فردین علیخواه
مدرس جامعه شناسی در دانشگاه گیلان
گئورگ زیمل، جامعه شناس آلمانی- که در اوایل قرن بیستم چشم از جهان فروبست- از جمله جامعه شناسانی بود که به ساخت تیپ اجتماعی بسیار علاقه داشت. او در آثارش از تیپ خسیس، ولخرج، غریبه، ماجراجو و فقیر نوشت. در این نوشته کوتاه با تأثیر از میراث زیمل، تیپ اجتماعی « بیشرف» معرفی خواهد شد.
تیپِ اجتماعی بیشرف در همه عرصه‌های جامعه، از بالا تا پایین، قابل شناسایی است و محدود به حرفه خاصی نیست. «بیشرفی» در کردار مهم‌ترین ویژگی این تیپ است. در سیاست، در اقتصاد، در فرهنگ و در اجتماع می توان مصداق‌های بیشرفی را یافت.
در عرصه اقتصاد، «آدم بیشرف» همواره خودش را آدمی زرنگ و فرصت‌ساز می داند. او بی‌شعور نیست بلکه همه شعورش را در جهت تحکیم منافع فردی بکار می‌گیرد. اگر جامعه گرفتار ویروس کرونا میشود او تلفن را برمی‌دارد و با جاهای مختلف تماس می‌گیرد و در یک روز تعداد زیادی ماسک و مواد ضدعفونی‌کننده را به انبارها منتقل می‌کند و بعد با فروش آنها میلیون‌ها تومان به جیب می‌زند.
او به فرصت‌سازی اقتصادی در پس هر بلا یا مصیبتی می‌اندیشد. با بروز هر مصیبت، او از خوشحالی در پوستش نمی‌گنجد چون فکر می‌کند نردبانی برای صعود یافته است. به همین دلیل به هنگام رانندگی به شکل تحسین‌آمیزی در آینۀ ماشین، خودش را تماشا می‌کند و به خاطر شکار فرصت‌ها با چشمک زدن در آینه به خودش می‌گوید « مخلصیم قربان» و خرکیف میشود.
سلبریتی‌هایی که در اوج هراس مردم برای مواجهه با کرونا به تبلیغ تجاری کالاهای در‌انبار‌مانده می‌پردازند، استادِ داوری که حتی یک سطر از پایان‌نامه دانشجو را نخوانده ولی در جلسه دفاع یک ساعت درباره ضعف‌های پایان‌نامه پرحرفی می‌کند، مأموری که علیرغم تأکید فرمانده‌اش بر عدم برخورد فیزیکی با دانشجویان معترض، به دلیل ناکامی های شخصی‌اش در ادامه تحصیل، دانشجویان را کتک می‌زند، فردی که دو سال است در مقابل داروخانه‌ها می‌ایستد و با نشان دادن نسخه و جلب ترحم مردمِ آشفته‌حال از آنان اخّاذی می کند، مقامی که صحبت‌هایش را در جلسات با خواندن سوره‌ای آغاز می‌کند و بعد در حالی که دندانش را خلال می‌کند به دوستانش می‌گوید راه پیشرفت در جمهوری اسلامی همین است، مدّاحی که پس از مجلس ترحیم و پس از شمارش ولع‌آمیز اسکناس‌های داخل پاکت، آنرا به سمت پدر متوفی پرتاب می‌کند، پزشکی که در راهروهای بیمارستان بریدۀ یک کاغذ مندرس حاوی شماره کارت را به خانواده بیمار می‌دهد و به آنان می‌گوید که کاری با بیمه و بیمارستان ندارد و تا پیامک واریز بیست‌و‌هشت میلیون تومان را دریافت نکند عمل را آغاز نخواهد کرد، مسئولی که مستقیم به دوربین نگاه می‌کند و لبخندزنان به مردم دروغ می‌گوید، جوانی که چند سال است در مراسم درگذشتگان در بهشت زهرا حاضر میشود و روزی چند کارتن ساندیس جمع می‌کند و به دکه‌های همانجا می‌فروشد نمونه‌هایی از تیپ بی‌شرف‌اند.
بین «بیشرفی اولیه» و «بیشرفی ثانویه» باید تمایز قائل شد. هر فرد معمولی ممکن است به ناچار یا به هر دلیلی در اوقاتی از زندگی‌اش بیشرف شود. در اینجا «بیشرفی» می‌آید و می‌رود. در بیشرفی اولیه فرد هنوز می‌تواند بیشرفی خود را تشخیص دهد. او می‌داند که بیشرفی ناپسند است و هنگام نگاه کردن به خودش در آینۀ روشویی، از بی‌شرف‌بودن شرمگین میشود و خودش را سرزنش می کند. ولی در بیشرفی ثانویه، «بیشرفی» بخشی از شخصیت فرد میشود. بیشرفی می‌آید و نمی‌رود و مانند چرکِ روی یقه پیراهن، می‌ماند. در بیشرفی ثانویه مرز بین فرد و بیشرفی مشخص نیست. بیشرفی میشود فرد و فرد میشود بیشرفی. در اینجا فرد بی‌شرفی‌اش را با افتخار اعلام هم می‌کند. برای اینان، بیشرفی نه یک روش بلکه منش میشود.
جامعه ایران شکاف‌های اجتماعی فراوانی دارد که شکاف قومیتی، شکاف مذهبی، شکاف طبقاتی، شکاف جنسیتی، شکاف نسلی از آن جمله‌اند. ولی به باور من مهم‌ترین شکاف جامعه ایرانی در این روزهای سخت، ابَرشکاف «شرافتمند / بیشرف» است. منظور آنکه در همه شکاف‌های اجتماعی یادشده می‌توان آدم بیشرف یافت. این روزها همانطور که ثروتمندان بیشرف داریم فقرایی داریم که شدیدا بی‌شرفند و برای مثال با زخمی کردن دست کودکانِ گریان و هراسان طلای آنان را می دزدند.
به دلیل بحران‌های اقتصادی و اجتماعی گسترده، وسوسه‌های گوناگونی به سراغ مان می آید. وسوسه‌هایی که تحقق آنها با پایمال کردن منافع جمعی به نفع منافع فردی میسر است. در نتیجه شرافتمند ماندن در این روزها آزمونی سخت برای هر ایرانی است. تصور جامعه‌ای که در آن بیشرفی ثانویه پاندمی شود تصوری ترسناک است. روزی که دیگر نه شاهد اقلیت بیشرف، بلکه شاهد جامعه‌ای بیشرف باشیم.
لینک کوتاه: کپی لینک
اتحادیه کسب و کارهای مجازی در آستانه انحلال؛ آینده کسب و کارهای آنلاین در هاله‌ای از ابهام طارمی در ترکیب ثابت اینتر مقابل آرسنال جایزه ادبی ۱۰ یورویی که نویسنده را ثروتمند می‌کند تاج: بازگشت میزبانی تیم‌های ایرانی به پروازهای بین‌المللی گره خورده است جانشین فرمانده کل سپاه: مردم منتظر پاسخ به جنایت صهیونیست‌ها باشند لاوروف: آمریکا آماده قطع روابط با روسیه نیست دیدار عراقچی با نخست وزیر پاکستان اختلاف بر سر عزل مدیران مبارزه با پولشویی؛ بانک مرکزی و مرکز اطلاعات مالی در مقابل هم تصادف مرگبار چهار تریلی در محور سیرجان - بندرعباس؛ یک کشته و چهار مصدوم سید محمدرضا طاهری از شاگردان شهریار درگذشت صدیقی: عملیات وعده صادق 3 قطعا انجام میشود حمله موشکی سنگین به پایگاه آمریکایی‌ها در سوریه؛ ناکامی سامانه‌های دفاعی آمریکا مشاوران ترامپ: نسبت به تعداد آرای خاموش تردید داریم و منتظر نتیجه‌ایم ضرغامی: دیروز اطلاعات مهمی درباره هوش مصنوعی دریافت کردم/ مسئله ما هنوز فیلترینگ است! عمو حسن برنامه گل یا پوچ بازیگر شد
رسانه شما به عوان یکی از سردمداران دو قطبی سازی در جبهه اصلاحات(جبهه دو قطبی ساز) تا حالا انقدر علمی به این مسئله نپرداخته بود.
انصافا شما از هر الکترودی بهترید ولی امیدوارم مخاطبانتون انقدر قدرت تحلیل داشته باشه که متوجه بشه شما تصویر جامعه رو نشون نمیدید، با پر رنگ و کم رنگ کردن، تصویر سازی میکنید.