اکبر مختاری*
شهر "مینیاپولیس" در ایالت "مینه سوتا" آمریکا این روزها در صدر اخبار سیاسی آمریکا و جهان است.
باری دیگر در سرزمینی که الگوی لیبرال دموکراسی جهان شناخته میشود شورشی بزرگ رخ داده است؛ شورشی که نه اولین بار و نه آخرین بار خواهد بود.
شورشهای ضدنژادپرستی در آمریکا پس از اعلام فرمان برابری سفیدپوستان و سیاهپوستان در سال 1963 تاکنون کم نبوده است.
با وجود اعلام فرمان برابری سیاهان و سفیدپوستان در زمان ریاست جمهوری "لیندون جانسون"، زیرپوست جامعه آمریکا همچنان ذهنیت نژادپرستانه باقی مانده است.
سیاهان که از دوران نافرمانی مدنی برای دستیابی به حقوق برابر باسفید پوستان تا رسیدن یک سیاهپوست بعنوان رییس جمهوری آمریکا راه پرمشقت و سختی را پیمودند همچنان هر ازگاهی با رفتارهای تند وخشن پلیس آمریکا روبرو میشوند.
آتش زدن خودروی پلیس از سوی معترضان در شهر بوستون/ EPA
از سال 1967 تاکنون آمریکا چند شورش درونی بزرگ را پشت سرگذاشته است.
در سال 1967 در شهر"دیترویت" در ایالت "میشیگان" شورش وسیعی توسط سیاهپوستان رخ داد که حدود 3 روز طول کشید و سبب کشته شدن بیش از 40 نفر شد.
2 سال پس از آن در نیویورک شورشی توسط دگرباشان علیه پلیس رخ داد.
در سال 1992 در "لسآنجلس" نیز شورش بزرگ دیگری با ویژگی ضدنژادپرستی رخ داد.
اعتراضات در واشنگتن دی سی
اما هیچ یک از شورشهای پیشین از نظر گستردگی جمعیتی و دربرگیرندگی ایالتی و شهری به اندازه شورش ضدنژاد پرستی این روزهای آمریکای ترامپ نیست.
شورشی که با مرگ "جورج فلوید" در شهر مینیاپلیس ایالت مینهسوتا توسط پلیس رخ داد تاکنون 75 شهر آمریکا را درگیر خود ساخته است.
اگرچه آمار کشته تاکنون بسیار کم و در حد انگشت شمار بوده است اما فراگیری جمعیتی آن بیسابقه است؛ فراگیری که تا نزدیکیهای کاخ سفید خود را رسانده است.
بواقع دلیل این فراگیری چیست و چرا در این زمان این فوران و قلیان حساسیتهای نژادی بروز کرده است؟
برای پاسخ باید به نحوه برخورد قویترین مقام سیاسی آمریکا با تعارضات نژادی درون جامعه آمریکا پرداخت.
دونالد ترامپ از همان شروع کمپین انتخاباتی خود در سال 2015 یکی از شکافهایی را که هدفمند فعال نمود تاکید بر خطر مهاجرین برای جامعه آمریکا بود.
روند مهاجرهراسی ابتدا شامل مهاجران مکزیکی تبار شد سپس شامل فرمان ممنوعیت ورود کشورهای اکثرا مسلمان آفریقایی - آسیایی شد.
این شعارها و اعمال به جریانات ضدمهاجر و نژادپرست در جامعه آمریکا جان تازهای بخشید.
در سال 2017 در "شارلوتزویل" ایالت "ویرجینیا" در تعارض و درگیری نژادپرستان سفیدبرترپندار با مخالفان، ترامپ با محکوم کردن هردو گروه و بیان اینکه دلیل برخورد خشن نژادپرستان با مخالفان، رفتار بد مخالفان نژادپرستی هم بوده سبب چنان مخالفتهایی در فضای سیاسی آمریکا شد که حتی صدای جمهوریخواهان هم در نقد سخنان ترامپ درآمد و این سبب عذرخواهی دیرهنگام ترامپ شد.
پیاده روی نمادین ترامپ از کاخ سفید به سمت کلیسای سنت جان در نزدیکی کاخ سفید/آسوشیتدپرس
سخنانی که سبب گشت رهبر گروه نژادپرست "کوکلاس کلانها" به تمجید از ترامپ بپردازد.
در دو سال گذشته باز سخنان غیرمستقیم نژادگرایانه از دونالد ترامپ شنیده شد تاجایی که او یکبار اشاره کرد که ما باید کاری کنیم که از کشورهایی چون نروژ به کشور ما مهاجرت کنند نه اینکه از کشورهای که مستراحند؛ و اشاره غیرمستقیم او به هاییتی و ال سالوادور و برخی کشورهای آفریقایی بود.
در سخنان مهم دیگر در سال 2019 به چهار زن تحولخواه کنگره با تبار سومالیایی و فلسطینی و لاتین تبار تاخت و با مسخره کردن لهجه آنها مدعی شد که آنها نباید با رای مردم آمریکا به کنگره راه مییافتند و مردم باید در دوره دیگر کنگره به آنها رای ندهند.
همه اینها در کنار ادبیات غیرمحترمانه اولیه ترامپ به شلوغیهای ابتدایی پس از مرگ "جورج فلوید" فضا را برای تنش بیشتر آماده ساخت.
مرور آمار مرگ ومیر کرونا نیز نشان میدهد که بیش از 60 درصد جانباختگان ایالتهای درگیر کرونا از سیاهپوستان آمریکا بودهاند؛ در حالی که سیاه پوستان کمتر از 15 درصد کل جمعیت آمریکا هستند؛ و این خود نشان از ضعف بیشتر سیاهپوستان در دسترسی به امکانات بهداشتی و درمانی و اقتصادی دارد که خود میتواند تاییدکننده هرچه بیشتر جایگاه فعلی آنها در ایالات متحده باشد.
درنهایت همانطور که هر "تزی" منجر به پدید آمدن "سنتز" خود می شود، ریاست جمهوری ترامپ نیز که برای سفیدپوستان نژادپرست انرژی بخش بوده است؛ درمقابل احساس تنفر و تبعیض و رنج بیشتر را در میان سیاهپوستان سبب گشته است؛ همانی که امروز دود آتشش خود را تا نزدیکی درهای کاخ سفید رسانده است و میرود که در ماه نوامبر امسال (آیان 99) حتی ساکن فعلی کاخ سفید را نیز تغییر دهد.
*مدرس علوم سیاسی
___________________
بیشتر بخوانید:
پیاده روی نمایشی ترامپ از کاخ سفید تا کلیسا (+عکس)
آیا دوره "پسا کرونا" ترامپ را زمین خواهد زد؟
فشار زانوی پلیس آمریکا مرد سیاه پوست را کُشت/4 مامور پلیس اخراج شدند (+عکس)