در 10 سال گذشته اوباما جای خود را به ترامپ داد. بریتانیا "برگزیت" و خروج از اتحادیه اروپا را انتخاب کرد و بسیاری از کشورهای دنیا که دهه دوم قرن بیست و یکم را با امید به برابری بیشتر آغاز کردند و با پوپولیسم ملی‌گرایانه آن را به پایان می‌رسانند. بهار عربی در بسیاری از کشورهای جهان غوغا به پا کرد. بسیاری از مردم مهاجرت کرده و به سمت اروپا رفتند تا بحرانی به نام "مهاجرت" را رقم بزنند. خشونت‌های "داعش" در این دهه شکل و شمایل جدیدی به خود گرفت.

خبرگزاری فرانسه در آخرین روزهای پایانی دهه دوم قرن 21 مهمترین رویدادها و اتفاقات ده سال گذشته جهان را مرور کرده است.

آمریکای تفکیک شده

احتمالا آمریکا در دهه دوم قرن 21 با دونالد ترامپ در "دفتر بیضی" شکلش آغاز می‌شود. آمریکا به دنبال استیضاح رئیس جمهور و وجود اختلاف نظر سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، شکاف بیشتری را نسبت به حال تحمل خواهد کرد.

پایان دوره ریاست اوباما و شروع دوره ترامپ در نوامبر 2016/ عکس آرشیوی خبرگزاری فرانسه

ترامپ اینک به اتهام سوء استفاده از قدرت خود برای تحقیق از رقیب سیاسی‌اش در کشور اوکراین زیر سوال است. اتهامی که او را تا مراحل تحقیق از استیضاح پیش برده است. او از هر فرصتی برای تبرئه خود در "سنا" بهره می‌برد. جایی که حزب جمهوری خواه وفادارش اکثریت را در اختیار دارد.

هفته گذشته کمیته قضایی مجلس نمایندگان آمریکا استیضاح دونالد ترامپ را به تصویب رساند و اتهامات مطرح شده علیه وی را نیز تایید کرد.

اینک ترامپ پس از "بیل کلینتون" و "اندرو جانسون" سومین رئیس‌ ایالات متحده است که با استیضاح مواجه می‌شود. "ریچارد نیکسون" نیز رئیس جمهوری است که قبل از رای‌گیری نمایندگان پارلمان استعفا داد.

در سال 2016 برای برخی تبدیل یک شخصیت نمایشی به فردی بانفوذ و واقعی که سکان بزرگترین اقتصاد جهان را در دست بگیرد، غیر ممکن به نظر می‌رسید.

ترامپ در سال 2016 با شکست هیلاری کلینتون دموکرات رئیس‌جهمور شد. در آن زمان جانشینی یک نیویورکی بلوند به جای اوبامای موفق و اولین رئیس جمهور سیاه‌پوست آمریکا به شدت آزار دهنده بود.

از طرفی در تاریخ آمریکا تفاوت دو رئیس‌جمهور هرگز به این حد نرسیده است.

ترامپ از سنت‌ها گریزان است و کاخ سفید را به شیوه خود اداره می‌کند/ عکس: خبرگزاری فرانسه

ترامپ به مبارزه با تغییرات آب و هوایی بدبین است. طرفدار تولید همه جانبه داخلی است و سیاست‌‌های سخت‌گیرانه‌ای درباره مهاجرت دارد. از سنت‌ها اجتناب کرده و کاخ سفید را به شیوه خود اداره می‌کند.

او در سخنرانی مراسم تحلیف خود در ساختمان "کاپیتول" -کاخ کنگره آمریکا- در 20 ژانویه 2017 گفت: از امروز به بعد یک چشم‌انداز جدید بر سرزمین ما حاکم خواهد شد. قرار است آمریکا دوباره شماره یک جهان باشد".

موفقیت پر رونق اقتصاد آمریکا در دهه دوم قرن بیست و یکم به شانس وی برای انتخاب مجدد ترامپ در سال 2020 کمک خواهد کرد.

ترامپ در سیاست خارجه با متحدان خود روابط سرسختانه‌ای دارد. توافق‌های بین‌المللی را دست می‌اندازد و هیچ تردیدی برای ارتقای روابط خود با مقامات مستبد کشورهایی مانند کره شمالی ندارد.

ترامپ آمریکا را از توافقنامه‌های بزرگ و معتبر جهانی مانند توافق هسته‌ای برجام، توافقنامه تغییرات آب و هوایی پاریس، تفاهم‌نامه تجاری آسیا-پاسیفیک، توافقنامه تجاری آمریکا -چین و قرارداد تجارت آزاد آمریکای شمالی (نفتا) خارج کرد. آمریکا همچنین عضویت خود را در یونسکو نیز تعلیق کرده است.

بهار عربی ناامید کننده

دهه دوم قرن 21 با امید به بهار عربی آغاز و این بهار با بازگشت مجدد قدرتمندان به برخی حکومت‌ها پایان یافت.

در 14 ژانویه سال 2011 دیکتاتور تونسی "زین العابدین بن علی" پس از اعتراضات مردمی گسترده از کشورش فرار کرد. اتفاقی که تا هفته قبل از آن غیر قابل تصور به نظر می‌رسید.

اعتراضات تونس با خودسوزی اعتراضی یک دستفروش آغاز شد و با فرار "بن علی" به پایان رسید. پس از آن بهار عربی به خاورمیانه و شمال آفریقا گسترش یافت.

یک تظاهر کننده تونسی در ژانویه 2011 در حال پرتاب گاز اشک‌آور به سوی نیروهای امنیتی- این اعتراضات سرمنشاء شکل‌گیری بهار عربی در جهان شد/ عکس: خبرگزاری فرانسه

"معمر قذافی" رهبر لیبی در همان سال در قیام مردمی و با حمایت نیروهای تحت پشتیبانی ناتو سرنگون شد. قذافی 40 سال قدرت را در لیبی در دست داشت.

در مصر، اعتراضات میدان "تحریر" قاهره پایان دوره حکومت 30 ساله "حسنی مبارک" را رقم زد اما این کشور سال پایانی دهه دوم سال 2000 میلادی را در چنگال آهنین رئیس جمهور "عبدالفتاح سی‌سی" به پابان رساند.

سرنوشت میلیون‌ها نفر از مردم سوریه نیز تغییر ‌کرد. سرکوب یک جنبش اعتراضی علیه خانواده اسد به جنگ داخلی بی‌رحمانه منجر شد.

در 8 سال درگیری سوریه که از سال 2011 آغاز شد، بیش از 370 هزار نفر کشته و میلیون‌ها نفر آوار شدند. پس از مدتی این درگیری جهانی شد.

غرب ائتلافی را برای شکست "خلافت داعش" تشکیل داد. "داعشی" که به عنوان یک گروهی افراطی از هرج و مرج‌ها برای تغییر قلمرو در سوریه و عراق به نفع خود بهره برد.

این گروه ویرانی به بار آورد و هزاران جنگجوی خارجی را از سراسر اروپا جذب کرد.

اروپای بی‌ثبات در دوره داعش

"ابوبکر بغدادی" رهبر داعش در ژوئن سال 2014 "خلافت" خود را اعلام کرد و حد فاصل مناطق "حلب" در شمال سوریه تا "دیاله" عراق را مقر حکومت خود خواند.

داعش "القاعده" را تحت‌الشعاع قرار داد و جریان جدیدی از خشونت را در اشکال مختلف و مدرن ایجاد کرد.

این سازمان طرفدارانش را به انجام اقدامات تروریستی تشویق کرد. به همین دلیل اقدامات این گروه با عملیات‌های برنامه‌ریزی شده مانند 11 سپتامبر متفاوت است.

ابوبکر بغدادی رهبر داعش در مسجد جامع شهر موصل . او در سال 2014 بخش‌هایی از عراق و سوریه را قلمرو تحت حاکمیت خود اعلام کرد/ عکس: آرشیو خبرگزاری فرانسه

در 13 نوامبر سال 2015 بیش از 130 نفر به دلیل بمب‌گذاری و تیراندازی گروه‌های داعش در کنسرت، رستوران، کافه و استادیوم ورزشی فرانسه کشته شدند.

در "بتکالان" سالن کنسرت افسانه‌ای پاریس نیز 90 نفر در حین تماشای نمایش یک گروه آمریکایی در تیراندازی مردند.

فرانسه، بلژیک، انگلیس و دانمارک در طی یک دهه قربانی حملات تروریستی شدند. این اتفاقات تروریستی به نوار منطقه "ساحل" آفریقا و آسیا نیز کشیده شد. "ساحل" منطقه‌ای است با اقلیم و تنوع زیستی مشابه که میان صحرای بزرگ آفریقا و "ساوانای سودان" قرار گرفته‌ است.

مردم فرانسه برای کشته شدگان حوادت تروریستی سال 2015 فرانسه شمع روشن کردند/ عکس: خبرگزاری فرانسه

با این وجود آمریکا، متحدان "کُرد"ش و ملت‌های اروپایی سرزمین‌های تحت حاکمیت داعش را پس گرفتند. آمریکا در ماه قبل ائتلاف خود با کردها را به پایان رساند.

همان طور که ترامپ در 27 اکتبر سال جاری گفت؛ نیروهای ویژه آمریکا "بغدادی" را " مانند یک سگ" و در حمله‌ای برنامه‌ریزی شده کشتند.

تراژدی مهاجرت

درگیری‌های سوریه منجر به تولید خشونت و فاجعه بزرگ انسانی در آستانه درهای اروپا شد. میلیون‌ها نفر خانه‌های خود را در جست‌و‌جوی امنیت و زندگی بهتر ترک کردند.

آنها پس از راهپیمایی‌های طولانی و طی مسیرهای خطرناک به هر کشوری که پذیرای آنها باشد، می‌روند.

صدراعظم آلمان در ابتدا تصور می‌کرد که توان پذیرش پناهندگان را دارد.

او در 31 آگوست 2015 گفت: اگر اروپا در برابر پناهندگان ناکام بماند و اگر این پیوند نزدیک با حقوق بشر جهانی شکسته شود، اروپا دیگر اروپایی که ما آرزو داریم نیست.

صدها هزار سوری همچنان مهاجرت خود را در آلمان به پایان می‌رسانند.

دهه 2010 میلادی با بحران مهاجرت معروف شد- دختر جوان سوری در هنگام ورود به آلمان در سال 2015 - عکس: آرشیو خبرگزاری فرانسه

بسیاری از مهاجران نیز در شمال بندر "کاله" فرانسه منتظر فرصتی برای ورود به بریتانیا هستند.

بخشی از مهاجران نیز سفر دریایی خود را از شمال آفریقا با قایق‌های بادی و موتوری برای رسیدن به اروپا آغاز کردند. بسیاری از آنها زنده نماندند.

در آمریکا ترامپ نیز با مهاجران غیر قانونی که از طریق مکزیک وارد کشورش شدند، مبارزه می‌کند.

او برای مبارزه با مهاجران غیرقانونی، از کنگره میلیاردها دلار برای ساخت دیوار در مناطق مرزی درخواست کرد.

ظهور ترامپ باعث قدرت‌گیری راست‌های افراطی و گروه‌های پوپولیستی در دیگر نقاط جهان شد. بنابراین ما شاهد روی کار آمدن "ویکتور اوربان" در مجارستان، "ماتئو سالوینی" در ایتالیا و "جایر بولسونارو" در برزیل هستیم.

در فرانسه حزب راست به عنوان نیروی سیاسی باقی ماند اما در آلمان راستی‌‌ها قدرت گرفته و صداقت و خوش‌فکری مرکل را زیر سوال بردند.

اما اتفاق بزرگتر در بریتانیا رخ داد. در رفراندوم تاریخی 2016 رای دهندگان تصمیم به ترک اتحادیه اروپا گرفتند و تا چهره یک قاره را تغییر دهند.

به نظر می‌رسد نخست وزیر بریتانیا "بوریس جانسون" رهبری خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا را بر عهده بگیرد. اتفاقی که به لطف عدم حمایت ترامپ از اتحادیه اروپا امکان‌پذیر نشان می‌دهد. ترامپ اولین رهبر آمریکایی است که از اتحادیه اروپا حمایت نکرد.

"بوریس جانسون" در دهه 2010 عزم خود را برای خروج از احادیه اروپا جزم کرده است/ عکس: آرشیو خبرگزاری فرانسه

شهروندان عمل می‌کنند

در سال 2019، "گرتا تونبرگ" یک نوجوان سوئدی با بازنویسی و تکرار قوانین، وجدان عمومی مردم در مورد مبارزه با تغییرات آب و هوایی را بیدار کرد.

میلیون‌ها نفر خود را به جای "گرتا تونبرگ" 16 ساله گذاشتند و خود را قربانی رشد اقتصادی و راحت‌طلبی دیدند.

این نوجوان در ماه سپتامبر سال جاری در سازمان ملل رهبران جهان را به دلیل اهمال‌کاری برای گرم شدن کره زمین به چالش کشید.

نوجوان سوئدی و فعال محیط زیست/ عکس: خبرگزاری فرانسه

در دهه‌ای که با یک اتفاق ناخوشایند اتمی و با زمین‌لرزه و سونامی ژاپن آغاز شد، جهان تمرکز بیشتری روی شدت گرم شدن و تاثیرات بیماری‌های حاصل از آن داشته است.

در این راستا، جهان در سال 2015 به توافق برجسته پاریس برای بهبود شرایط آب و هوایی رسید اما تعهدات برای کاهش گازهای گلخانه‌ای کافی نبود و آمریکا در حال عقب‌نشینی تدریجی از این برنامه است.

در حالیکه حفاظت از محیط زیست برای بسیاری از کشورها در دهه دوم قرن 21 مهم بود، بسیاری از گروه‌ها و کشورها نیز به روابط بین زن و مرد در جهان پرداختند.

جنبش "#می‌تو" پس از طرح چندین موضوع آزار جنسی علیه "هاروی واینستین" تهیه کننده هالیوود مانند ویروس منتشر شد. این حرکت زنان به مقابله با سوء استفاده‌کنندگان خود ترغیب شدند و اعتبار بسیاری از مردان قدرتمند در این مسیر از بین رفت.

"هاروی واینستین" تهیه کننده هالیوود- ادعای تعدادی از هنرپیشه‌های زن هالیوود علیه این تهیه کننده آغاز کننده جنبش "#می‌تو" شد/ عکس: آرشیو خبرگزاری فرانسه

مسئله هویت و جنسیت نیز در این دهه با قدرت و باز تعریف مرد، زن یا هیچ یک دوباره مطرح شد. برخی از مردم نیز واژه هر دو را برای هویت خود برگزیدند.

بشر ارتباطی

انتشار اخبار مربوط به جنگ کودکان برای کره زمین، شهادت زنان علیه مردان، مردم دموکراسی‌خواه و داعشی‌های طرفدار ترور، حکایت از رشد بیش از حد رسانه‌های اجتماعی و اعتماد روزافزون مردم به آنها در دهه 2010 دارد.

گستردگی بیش از حد رسانه‌های اجتماعی و اعتماد مردم به رسانه‌های اجتماعی در دهه 2010 افزایش یافت/ عکس: خبرگزاری فرانسه

2.4 میلیارد آیدی به عنوان کاربران عادی و ماهانه فیس‌بوک عدد بسیار بزرگی است که این شبکه را به بزرگترین شبکه اجتماعی جهان تبدیل می‌کند. در سال 2011 این آمار حدود 500 میلیون برآورد شد.

فناوری به شکلی اساسی زندگی ما را تغییر داده است.

دوست‌یابی، قرار، اخبار، سیاست، موسیقی، بانک‌داری و خرید این روزها در فضای مجازی انجام می‌شود و ما بیشتر از هز چیزی به صفحات مجازی خیره می‌شویم.

فیس‌بوک تنها نام شناخته شده فناوری در شرکت‌های آمریکایی این دهه نیست. گوگل، توئیتر، آمازون، اپل و واتس‌اپ نیز از دیگر برندهایی بودند که در این دوره زندگی ما را تغییر دارند.

آنها میلیون‌ها دلار درآمد دارند و نقش خود را در مشاجرات بازی کرده‌اند.

این شرکت‌ها به اطلاعات شخصی ما دسترسی دارند و تهدیدی قابل توجه برای حفظ حریم خصوصی محسوب می‌شوند.

با این وجود فیس‌بوک یکی از بزرگترین سلاح‌ها برای دخالت روسیه در انتخابات 2016 آمریکا شناخته شد.