عمده کنسلی پرواز در ایران توسط شرکت‌های چارتر‌کننده انجام می‌شود. شرکت‌هایی که عمدتا در زمینه گردشگری فعال هستند و برخلاف مقررات سایر کشورهای جهان حق فروش بلیت ندارند اما در ایران به راحتی بلیت‌فروشی می‌کنند.

«٨‌هزار پرواز داخلی در ‌سال ٩٦ کنسل شد و میزان تاخیری پروازها از ٩٠٠‌هزار دقیقه هم فراتر رفت.» این آمار را بهرام پارسا، سخنگوی کمیسیون اصل نود اعلام کرده و گفته است: «آمار کنسلی پروازها طبق استعلام کمیسیون، آمار وحشتناکی است. جمع کنسلی ۲۲ ایرلاین در‌ سال۹۶ فقط در پروازهای داخلی تقریبا ۸هزار پرواز است و از سه‌هزار و ۲۹۱ کنسلی تا ۳۰۰ کنسلی در یک‌سال برای هر ایرلاین متغیر بوده است. این درحالی است که در پرتلاقی‌ترین خطوط هوایی دنیا همچین چیزی اتفاق نمی‌افتد.»

آرمان بیات، کارشناس ارشد صنعت هوایی درباره علت میزان بالای لغو پرواز در ایران، از یک تخلف بزرگ پرده برمی‌دارد و به «شهروند» می‌گوید: «عمده کنسلی پرواز در ایران توسط شرکت‌های چارتر‌کننده انجام می‌شود. شرکت‌هایی که عمدتا در زمینه گردشگری فعال هستند و برخلاف مقررات سایر کشورهای جهان حق فروش بلیت ندارند اما در ایران به راحتی بلیت‌فروشی می‌کنند.»

او توضیح می‌دهد: «این شرکت‌ها پروازهایشان را کنسل می‌کنند و در زمان پیک تقاضا، بلیت‌ها را دوباره گران‌تر می‌فروشند. این درحالی است که در سایر کشورهای جهان هرچه به زمان پرواز نزدیک می‌شویم، قیمت پروازها ارزان‌تر می‌شود اما در ایران این روال برعکس است و با نزدیک‌شدن به ساعت پرواز قیمت بلیت بالاتر می‌رود.» بیات تأکید می‌کند: «طبق استانداردهای بین‌المللی، تغییر ساعت و روز پرواز جزو حقوق شرکت‌های چارتری است اما این شرکت‌ها اجازه فروش بلیت را ندارند.»

بیات که معتقد است هزینه تأخیر و کنسلی پروازهای ایرانی به دلیل پایین‌بودن هزینه خدمات فرودگاهی و دستمزد خدمه پرواز کمتر از سایر کشورهاست، ادامه می‌دهد: «حقوق مسافرها در هنگام تأخیر و کنسلی به خوبی رعایت نمی‌شود و بعضا با رفتارهای زشتی از طرف ایرلاین‌ها با مسافران مواجه می‌شویم.» سخنگوی اصل نود مجلس هم در این‌باره می‌گوید: «درکشورهای دیگر ایرلاین به واسطه تأخیر و کنسلی پرواز جریمه و خسارتی به مسافران پرداخت می‌کند اما در کشور ما با وجود تأخیر و کنسلی سرسام‌آور عموما پاسخگویی مناسب به مسافران درخصوص جبران خسارت نمی‌شود. وقتی هم پرواز کنسل می‌شود، مسافر باید از چندجا تأییدیه بگیرد که این کار هم معطلی دارد و خیلی‌ها فرصت پیگیری‌ آن را ندارند.»

هر ایرلاین ٤٠٠ پروازش کنسل شد
حدود ٤٨‌درصد هواپیماها در‌ سال ٩٦ تأخیر بالای ٣٠دقیقه‌ای را تجربه کردند. البته اگر آمارهای کمیسیون اصل نود را ملاک قرار دهیم هر، ایرلاین در ‌سال مورد گزارش حدود ٤٠٠ پروازش کنسل شده است. بی‌سروسامانی قیمت‌های بلیت هواپیما حالا صدای اعتراض بهارستان‌نشین‌ها را هم درآورده است. پارسا در این‌باره گفت: «گاهی شاهدیم پرواز یک مسیر در یک روز با قیمت مختلفی عرضه می‌شود، درحالی ‌که خدمات ارایه‌ شده و حتی گاهی نوع هواپیما تفاوتی با یکدیگر ندارند. همچنین طبق استاندارد جهانی هرچه به زمان پرواز نزدیک می‌شویم، باید با کاهش قیمت بلیت مواجه باشیم؛ درحالی‌ که شرایط فعلی با استاندارد جهانی همخوانی ندارد.»

درصورت تأخیر ایرلاین‌ها چه جریمه‌ای باید پرداخت کنند
یکی از بحث‎های چالش‌‌برانگیز در زمان تأخیر، پرداختن به این نکته اساسی است که مسئولیت ایرلاین‌دارای تأخیر در قبال مسافران پرواز چیست و هزینه‎ای که از بابت دیرکرد از جیب مسافر پرداخت می‎شود، چطور قرار است با مساعدت‎های مسئولانه ایرلاین‎ بدعهد، پرداخت شود؟

بنابراین بخشنامه حقوق مسافران هوایی درصورت تأخیر بیش از یک‌ساعت و کمتر از دوساعت از مسافران پذیرایی نوع اول به عمل خواهد آمد و ارایه این پذیرایی مشروط به وجود زمان کافی جهت پذیرایی و عدم ایجاد تأخیر بیشتر در پرواز است. همچنین در تأخیر بیش از ٢ساعت و تا ٤ساعت انجام پذیرایی مناسب حداقل نوع اول با توجه به امکانات فرودگاهی، فراهم‌کردن امکان برقراری ارتباط تلفنی برای اطلاع‌رسانی، تغییر پرواز درصورت درخواست مسافر و امکان انجام آن، انجام اقدامات لازم جهت اعزام با سایر شرکت‌های هواپیمایی (درصورت درخواست مسافر) و درصورت وجود پرواز از همان مسیر و انتقال به مقصد نهایی از طریق مسیرهای جایگزین (به غیر از مسیر درج‌شده در بلیت) و پرداخت کامل وجه بلیت مسافر درصورت انصراف مسافر از ادامه پرواز ضروری است.