عصر ایران ؛ نهال موسوی - در چند روز گذشته فيلم "قصر شيرين" ساخته رضا مير کريمي در جشنواره شانگهاي 3 جايزه اصلي جشنواره را به دست آورد: بهترين بازيگر مرد براي حامد بهداد، بهترين کارگرداني و بهترين فيلم.
حسين انتظامي (رييس سازمان سينمايي) در پيامي موفقيت فيلم قصرشيرين در جشنواره فيلم شانگهاي را به رضا ميرکريمي تبريک گفت:
«سينماي فاخر و نجيب ايران همواره با حضور موفق خود در عرصههاي بينالمللي نماينده شايسته فرهنگ و هنر اين مرز و بوم بوده است. اين حضور در جلوهگاه مشرق زمين که اشتراکات تاريخي و فرهنگي آن بخش مهمي از هويت جمعي ساکنان اين قاره کهن را شکل داده است، اهميت ويژهاي مييابد.
حلاوت و شيريني جوايز «قصر شيرين» در جشنواره بينالمللي فيلم شانگهاي که در زمره جشنوارههاي معتبر و برتر جهان محسوب مي شود با التفات به اين مهم دو چندان مي شود. اين موفقيت بزرگ را به کارگردان ارزشمند ميهنمان آقاي رضا ميرکريمي و گروه سازندگان فيلم تبريک عرض ميکنم و براي ايشان توفيق روزافزون آرزومندم.»
در کشور ما متاسفانه سالهاست يک نوع بدبيني به حضور فيلمهاي سينماي ايران در جشنوارههاي جهاني وجود دارد که آن هم به دلایل مختلف از جهتگيريهاي سياسي يا غرضورزيهاي جناحي، باندي و گاهي اوقات هم شخصي و ... ناشي ميشود.
همزمان با دهه 70 که به دوره طلايي حضور سينماي ايران در جشنوارههاي جهاني شناخته ميشود، همواره 2 گروه موافق و مخالف با اين اتفاقات جشنوارهاي در داخل کشور وجود داشته و دارد. گروه مخالف اين موفقيتها را به دلايل پشت پرده و عمدتا سياسي ميدانند و گروه موافق اين نمايش فيلمهاي ايراني را کمک به شناخت و ارتقا سينماي ايران در جهان و بالاتر رفتن کيفيت سينماي ايران ميدانستند.
اين اتفاق به جايي رسيد که مسعود فراستي اوائل دهه هشتاد در تلويزيون برنامهاي به نام «سينما جشنواره» توليد کرد و با دعوت از مهماناني به بحث و گفتگو درباره حضورهاي جشنوارهاي سينماي ايران ميپرداختند و طبق معمول مسعود فراستي تمام اين اتفاقات را به دلايل سياسي و تبليغ رويه سياه نمايي در سينماي ايران ميدانستند.
مدیران سینمایی هم همواره رفتارهای متفاوتی با این مقوله داشتهاند، تا جایی که وقتی عباس کیارستمی نخل طلای جشنواره کن را دریافت کرد خود در خاطراتش بیان کرده بود: وقتی نخل طلا گرفتم کسی به من تبریک نگفت. حتی زمانی که وارد فرودگاه شدم، پاسپورتم را که مهر کردند گفتند از در پشتی برو، عدهای جمع شدهاند و قصد دارند کتکت بزنند.
اما قبل از دریافت جایزه هم معاونت سینمایی وقت (عزت الله ضرغامی) با حضور این فیلم در جشنواره کن موافق نبوده است و خود گفته است: «معتقد بودم که این فیلم(طعم گیلاس) در مقایسه با بسیاری از فیلمهای خوبی که در جشنوارههای فیلم فجر 74 و 75 به نمایش درآمدند ، سطح پایینتری دارد، اما مسئولان "کن" دست روی فیلم "طعم گیلاس" گذاشتند!
آقای ولایتی (وزیر خارجه وقت) با من تماس گرفتند. در ابتدا دلایل من را شنیدند. بعد به من گفتند ما الآن در سطح بینالملل در شرایطی هستیم که اگر فیلمی از ایران در جشنوارهای جایزه ببرد و پرچم جمهوری اسلامی ایران به اهتزاز درآید، ازنظر سیاسی برای ما موقعیت خوبی میآورد.
درنهایت هم موافق نبودم که این فیلم بهعنوان نماینده سینمای ایران برود، اما چون به این نتیجه رسیدم که آنها فیلم دیگری از ما را قبول نمیکنند و همین باعث میشود که ما اصلاً در جشنواره حضور نداشته باشیم و با در نظر گرفتن فایدهی موردنظر آقای ولایتی ، بالاخره موافقت کردم.»
از طرف دیگر بعد از دریافت جایزه اسکار برای فیلم «جدایی نادر از سیمین» اصغر فرهادی، جواد شمقدری (رئیس سازمان سینمایی وقت) ادعاهای عجیبی مطرح کرد و این جایزه را نتیجه لابیگری خودشان دانستند:
«در رابطه با اسکار چندبار گفتهام زمانی که قرار بود مسئولیت سینمایی آن زمان را برعهده بگیرم از آقای احمدینژاد پرسیدم اگر بخواهید در یک جمله من را نصیحت کنید چه میگویید ایشان گفتند برو سینمای ایران را بینالمللی کن و من گفتم اولین گام این است که اسکار بگیریم و او گفت خوب اینکار را انجام بده و این اتفاق افتاد.
[...] در فرآیند اسکار فیلمی انتخاب شد، رفت و حمایت شد. برنامهریزی شد اما بعضیها منکر هستند و میگویند برنامهریزی شده نبود، تصادفی بود.
[...] ما طراحی کردیم و حتی لابیگری کردیم تا این اتفاق بیفتد و برای همه ایرانیان مهم بود که یک فیلم ایرانی اسکار بگیرد. فیلمساز برای ما مهم نبود بلکه مهم این بود که فیلم از سینمای ایران جایزه بگیرد.»
مدیران سینمایی همواره در پایان سال یا پایان دوره مدیریتشان به این حضورهای جشنوارهای و تعداد جوایز کسب شده سینمای ایران اشاره کرده و آن را بخشی از موفقیت زمان مدیریت خود میدانند!
فيلمها و جشنوارهها 2 رکن لازم و ملزوم يکديگرند و طبيعتا امروزه بعد از بیش از 120 سال از پیدایش سینما جشنوارهها هم یکی از ارکان سینما هستند و هر کسی آنرا انکار کند به مثابه انکار هنر-صنعت-رسانه سینماست.
این که حسین انتظامی موفقیت فیلم قصر شیرین را تبریک گفته است بسیار اقدام نیکویی است و امیدواریم که این رویه ادامه یابد.
امیدواریم این تبریک و حمایت فقط برای فیلمسازان خاصی نباشد، بلکه نگاهی جامع و فرا جناحی به تمام سینمای ایران داشته باشد و هر فیلمی که از سینمای ایران به جشنوارههای معتبر (نه هر جشنوارهای) راه یافت از آن استقبال و حمایت کنند.
امیدواریم...