دانشگاه فردوسی مشهد: ایران از پرخطرترین نواحی کره زمین به لحاظ وقوع مخاطرات طبیعی است

عضو هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: ایران، از نظر موقعیت تکتونیکی، اقلیمی و همچنین شرایط مورفولوژیکی در پهنه‌ای از پرخطرترین نواحی کره‌زمین واقع شده که از نظر فراوانی و وقوع مخاطرات، جایگاه ویژه‌ای دارد.

به گزارش ایسنا، دکتر مرتضی اکبری در نشست منطقه‌ای باشگاه دانشجویان حامی محیط زیست و منابع طبیعی که در دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، اظهار کرد: پس از وقوع هر فاجعه و مخاطره‌ای، خسارات جبران‌ناپذیری بر مردم و دولت وارد می‌شود و بخشی از این خسارات به واسطه عدم آگاهی از واقعه و نیز عدم آگاهی در مقابله با حادثه است.

وی افزود: از ۴۳ نوع مخاطره اتفاق افتاده در جهان که بعضی از آن‌ها غیر ارادی هستند و بعضی دیگر ارادی و توسط انسان اتفاق می‌افتند، ۳۸ مخاطره در ایران رخ می‌دهد که خسارات مالی و جانی به همراه دارد.

عضو هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد تصریح کرد: در دنیایی که همه فرآیندها سریع، آنی و پیچیده اتفاق می‌افتند، پیش‌بینی کردن، کار دشواری است و نیز برنامه‌ریزی انعطاف‌ناپذیر بر پایه پیش‌بینی، الزاماً به خطا می‌رود.

وی عنوان کرد: نتایج گزارش‌های بین‌المللی نشان می‌دهد که سیل به عنوان مخاطره‌ای که غیر ارادی است و بیشتر جنبه طبیعی دارد، ۲۶ درصد وقایع را شامل می‌شود و اولین نوع مخاطره و یا واقعه است که در دنیا اتفاق می‌افتد.

اکبری خاطرنشان کرد: بیش‌ترین مرگ و میر در ایران، مربوط به واقعه زلزله در منجیل و بم کرمان بوده است و بر اساس تقسیم‌بندی‌های انجام شده، در زمینه وقایع و مخاطرات طبیعی که در ایران رخ داده است، سیل مقام سوم را دارد.

وی با بیان اینکه طبق آمارهای به دست آمده، تغییر کاربری، عدم مدیریت و تخریب مراتع و پوشش گیاهی از جمله عوامل اصلی وقایع سیل اخیر بوده است، بیان کرد: دو نگاه مدیریتی در این رابطه وجود دارد؛ اول اینکه اگر قبل از واقعه، مدیریت صورت گیرد به آن مدیریت ریسک گفته می‌شود که از جنس احتمال خطر است و اگر بعد از واقعه اتفاق بیفتد مدیریت بحران نامیده می‌شود و هر کدام از این موارد استراتژی مربوط به خود را دارند.

عضو هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد اضافه کرد: متأسفانه در ایران مبنای مدیریتی، بحران است که این امر هزینه‌های زیادی را در بر می‌گیرد و هزینه‌هایی که در مدیریت بحران پرداخت می‌شود به دلیل عدم مدیریت ریسک مانند سیستم‌های هشدار، سیستم‌های آگاهی‌دادن و سیستم‌های اجرایی است و اگر این موارد انجام می‌شد، هزینه‌هایی که اکنون انجام می‌شود و از طریق رسانه‌های مختلف به گوش می‌رسد کمتر صرف می‌شد.

اکبری اظهار کرد: اگر از سیستم‌های پیش‌آگاهی در منابع طبیعی استفاده کنیم می‌توانیم در مدیریت بسیار کارآمدتر عمل کنیم. باید متذکر شد که بسیاری از تالاب‌ها در سیل اخیر پرآب شدند که این یک هشدار است و میزان رسوباتی که در تالاب‌ها جمع شده است می‌تواند عامل بحران در آینده باشد و اکنون باید به این امر توجه کنیم تا در سال‌های آینده دچار بحران نشویم.