تسهیلات صندوق توسعه ملی در دو بخش ارزی و ریالی تقسیم می‌شود و استفاده‌کنندگان از آن بخش خصوصی، تعاونی و بنگاه‌های اقتصادی متعلق به مؤسسات عمومی غیردولتی هستند.

در دوران فعالیت صندوق توسعه ملی حدود ۴۵ هزار میلیارد تومان از ذخایر ارزی به ریال تبدیل شده و از کانال سپرده‌گذاری در بانک‌ها برای استفاده در بخش‌های مختلف در دستور کار قرار گرفته است.

به گزارش ایسنا، منابع ذخیره شده در صندوق توسعه ملی از زمان تأسیس آن (ابتدای دهه ۹۰) از محل درصدی از درآمدهای نفتی است که سالانه به آن واریز می‌شود تا به عنوان محلی برای ذخیره بخشی از درآمدهای ارزی باشد و بخشی از منابع آن برای بکارگیری در بخش‌های تعیین شده در اساسنامه صندوق به صورت تسهیلات مورد استفاده قرار گیرد.

این در حالی است که از ابتدای تأسیس صندوق بخشی از منابع طبق تکالیف قانونی به تسهیلات ریالی اختصاص پیدا کرده است که تا انتهای سال ۱۳۹۳ از طریق انعقاد قرارداد عاملیت ریالی با بانک‌های عامل پرداخت شده و از سال ۱۳۹۴ در اجرای حکم قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت، صندوق توسعه ملی نسبت به سپرده‌گذاری ریالی در بانک‌های دولتی و خصوصی جهت اعطای تسهیلات ریالی به طرح‌های اقتصادی اقدام کرده است. به عبارتی صندوق صرفاً توزیع سپرده‌های ریالی را انجام می‌دهد و نقشی در تخصیص موردی تسهیلات به طرح‌ها و فعالیت‌ها نداشته و این مسئولیت بر عهده بانک‌های سپرده‌پذیر است.

جریان سپرده‌گذاری منابع ارزی از سال ۱۳۹۴

بر این اساس در سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۳ از محل قراردادهای عاملیت ریالی مبلغ ۱۱ هزار و ۸۸۳ میلیارد تومان به طرح‌ها و پروژه‌های معرفی شده از طرف بانک‌های عامل اختصاص و به حساب بانک واریز شده است که عملکرد آن نشان می‌دهد تا پایان آذر ماه پارسال ۸۶۷۱ میلیارد تومان بابت اصل تسهیلات دریافتی به صندوق بازپرداخت شده و ۳,۲۱۲ میلیارد تومان نزد بانک‌ها به عنوان اصل تسهیلات جاری باقی مانده است.

همچنین از ابتدای سال ۱۳۹۴ صندوق نسبت به سپرده‌گذاری در بانک‌های دولتی و خصوصی جهت اعطای تسهیلات ریالی به طرح‌های اقتصادی اقدام کرده که میزان سپرده‌گذاری‌های انجام شده در این رابطه در بانک‌های دولتی و خصوصی در ۹ ماهه اول امسال به ۶,۷۰۰ میلیارد تومان می‌رسد.

بر این اساس مجموع سپرده‌گذاری‌های انجام شده از ابتدای سال ۱۳۹۴ تا پایان آذرماه پارسال به ۲۸ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان رسیده است. از این رقم ۱۹۴ فقره قرارداد در مجموع به مبلغ ۱۵ هزار میلیارد تومان جهت تخصیص تسهیلات به متقاضیان دارای اعتبار بوده است.

در پایان آذرماه از مجموع ۲۸ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان سپرده‌گذاری شده نزد بانک‌ها حدود ۱۷ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان از اصل منابع نزد بانک‌ها بوده و باقی آن به صندوق برگردانده شده است که تمام این منابع برگشتی و سودهای مربوطه مجدداً طی قراردادهای سپرده‌گذاری جدید جهت اختصاص به متقاضیان واجد شرایط در اختیار بانک‌ها قرار گرفته است.

عملکرد صندوق توسعه ملی نشان می‌دهد که در ۹ ماهه اول امسال از محل قراردادهای فعال مبلغی بالغ بر ۴,۶۰۰ میلیارد تومان به متقاضیان اختصاص یافته که با احتساب مبالغ قبلی در جمع حدود ۱۵ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان از ابتدای سال ۹۴ تا پایان آذرماه اختصاص پیدا کرده است که قسمتی از اصل این تسهیلات به صورت کامل به صندوق برگشته و قسمتی به عنوان تسهیلات جاری در اختیار متقاضیان قرار دارد.

روند پرداخت تسهیلات برای اشتغال

اما بخش دیگر تسهیلات ریالی پرداخت شده از صندوق در راستای اجرای قانون حمایت از توسعه و ایجاد اشتغال پایدار در مناطق روستایی و عشایری با استفاده از منابع صندوق توسعه ملی می‌شود که بر اساس آن معادل ریالی یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار از منابع صندوق به صورت قرض‌الحسنه نزد بانک کشاورزی، پست بانک، توسعه تعاون، صندوق کارآفرینی امید و صندوق حمایت از توسعه سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی سپرده‌گذاری شده تا از این منابع برای اعطای تسهیلات به اشخاص حقیقی و حقوقی غیردولتی برای ایجاد اشتغال در روستاها و شهرهای زیر ۱۰ هزار نفر واقع در مناطق مرزی و عشایری شود.

در این رابطه در ۹ ماهه اول امسال صندوق نسبت به سپرده‌گذاری ۲,۹۴۰ میلیارد تومان در بانک‌ها یا صندوق‌های منتخب در قانون اقدام کرده که با احتساب مبالغ سپرده‌گذاری شده در سال پیش در مجموع ۴,۴۴۰ میلیارد تومان معادل ۹۶۰ میلیون دلار سپرده‌گذاری کرده‌اند.

در مجموع میزان کل سپرده‌گذاری ریالی انجام شده توسط صندوق در بانک‌های دولتی و خصوصی از ابتدای سال ۱۳۹۴ تا انتهای آذر ماه به ۳۳ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان می‌رسد که در پایان آذرماه مانده اصل این سپرده‌ها نزد بانک‌ها مبلغی حدود ۲۲ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان است. اگر حدود ۱۱ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان ابتدای اساس صندوق تا پایان سال ۱۳۹۳ را نیز به این رقم اضافه کنیم حدود ۴۵ هزار میلیارد تومان از منابع صندوق به ریال تبدیل شده است.