دانشگاه چمران: وزارت نفت مانع ورود آب به هورالعظیم نشد

از ابتدای وقوع سیلاب در خوزستان، همه دریچه‌های موجود میان حوضچه‌های هورالعظیم باز شد و آبگیری تالاب از همان روزهای نخست انجام شده است.

رئیس دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز گفت: در بازدیدی که اعضای هیات علمی این دانشگاه از تالاب هورالعظیم داشتند، مشخص شد به دلیل هدایت آب به سمت این تالاب، تاسیسات نفتی به زیر آب رفته و وزارت نفت هیچ نقش منفی در جریان جلوگیری از ورود آب به هورالعظیم نداشتعه است.

به گزارش ایرنا، با وجود آنکه وزارت نفت از زمان وقوع سیل در خوزستان موضوع جلوگیری از ورود آب به هورالعظیم برای حفاظت از تاسیسات نفتی را تکذیب و تاکید کرده که حفظ جان مردم از همه چیز مهم‌تر است اما تردیدها همچنان ادامه داشت و به همین دلیل جمعی از استادان و اعضای هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز راهی هورالعظیم شدند تا شاهد آنچه روی داده، باشند.

**تاسیسات نفتی در تالاب خشک ایجاد شد
بر اساس گزارش ایسنا، «مهدی قمشی»، رئیس دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران در جریان این بازدید گفت: در شرایط موجود چند مشکل وجود دارد که نخستین مشکل این است که بیش از 10 سال پیش و در دولت پیشین، تأسیسات نفتی در هورالعظیم شکل گرفته است و همین موضوع موجب شده که هورالعظیم از شکل طبیعی خود خارج شود. در آن زمان، این بخش از تالاب خشک بوده است و تأسیسات نفتی، در زمین‌های خشک شروع به فعالیت کردند و خود را با شرایط هورالعظیم خشک تطابق دادند.

وی افزود: سندی را مشاهده کردیم که نشان می‌دهد در همان زمان، موافقت‌نامه‌ای میان سازمان آب و برق خوزستان، اداره‌کل حفاظت محیط زیست و شرکت نفت مبادله شده مبنی بر اینکه هورالعظیم به پنج مخزن تقسیم شده و ارتفاع آب در این مخازن در نامه قید شده است؛ بر اساس آن نامه، در مخازن یک و دو حداکثر ارتفاع آب، 5 متر و در مخازن سه، چهار و پنج، حداکثر ارتفاع، 3.5 متر از سطح دریا قید شده است و بنابراین شرکت‌های نفتی نیز تأسیسات خود را با این ارتفاع تنظیم کرده‌اند.

قمشی در خصوص تبادل آب بین مخازن، تصریح کرد: مسأله‌ای که وجود دارد این است که ظرفیت تبادلی این مخازن با سال آبی نرمال مطابقت دارد و مطابق آورد نرمال کرخه است و این در حالی است که امسال در شرایط سیلابی قرار داریم.

**جریان آب معکوس شد
قمشی گفت: مشکل دیگر اینکه هورالعظیم در بخش کشور عراق اکنون پر شده و علی‌رغم اینکه در روزهای گذشته جهت جریان به سمت عراق بوده، اکنون جهت جریان آب عکس شده و این موضوع مشکل مضاعفی را ایجاد کرده است. البته برای جلوگیری از بازگشت آب، دریچه‌ها در این قسمت مسدود شده است.

وی افزود: اکنون سطح آب در مخازن 1 و 2 حدود 4.5 متر است و هنوز نیم متر ظرفیت دارند. اگر ارتفاع 4.5 متر برای هر پنج مخزن را در نظر بگیریم، حدود 600 میلیون مترمکعب ظرفیت خالی در بخش ایرانی هورالعظیم وجود دارد. البته با این میزان آبگیری، مابقی تأسیسات نفتی نیز به زیر آب می‌روند. در حال حاضر یک میلیارد و 400 میلیون مترمکعب آب در هورالعظیم وجود دارد.

قمشی گفت: اگر بنا بود آب در مخازن سوم، چهارم و پنجم جاری نمی‌شد و نفت، جلوی پیشروی آب را گرفته بود، قطعاً در شهرهای سوسنگرد، حمیدیه و بستان با مشکل مواجه می‌شدیم و این شهرها به زیر آب می‌رفتند، این در حالی است که آب در همه مخازن در حال جاری شدن است و می‌توان گفت وزارت نفت هیچ نقش منفی در این جریان نداشته است.

**همه دریچه های هورالعظیم باز است
«شهرام اردیان»، سرپرست مدیریت هماهنگی عملیات تولید شرکت نفت و گاز اروندان در این بازدید ضمن تشریح شرایط موجود در هورالعظیم، گفت: از ابتدای وقوع سیلاب در خوزستان، همه دریچه‌های موجود میان حوضچه‌های هورالعظیم باز شد و آبگیری تالاب از همان روزهای نخست انجام شده است. این آبگیری به حدی بوده که برخی از تأسیسات نفتی به زیر آب رفته‌اند و میزان آب در نقاط مختلف، از 10 سانتی‌متر تا نیم متر بالا آمده است.

وی افزود: قطعاً بالا آمدن آب در محدوده تأسیسات و میدان‌های نفتی، خسارت‌های بسیاری به همراه خواهد داشت، ولی با توجه به تاکید وزیر نفت، حفظ جان و مال مردم در اولویت قرار گرفته است و به همین دلیل نه تنها همه دریچه‌ها باز است، بلکه در برخی نقاط میان حوضچه‌ها، کانال‌های بزرگی نیز حفر شده تا آب با سرعت بیشتری به حوضچه‌های 4 و 5 منتقل شود. همچنین یک جاده میان حوضچه 4 و 5 نیز تخریب شد تا این دو حوضچه، یکی شوند.

«عبدالله طواف»، معاون پشتیبانی منطقه‌ای شرکت مهندسی و توسعه نفت نیز در جریان این بازدید با اشاره به شرایط موجود در هورالعظیم، گفت: در حال حاضر آب با سرعت از طریق کانال‌ها و دریچه‌های موجود میان مخازن، در حال ورود به هورالعظیم است و در 4 حوضچه نخست شاهد ارتفاع گرفتن آب هستیم و دریچه‌های حوضچه پنجم نیز باز است، ولی هنوز آب ناشی از سیلاب به این حوضچه نرسیده است. بخش زیادی از تأسیسات نفتی منطقه و خطوط نیز به زیر آب رفته است.