در دهه های ابتدایی قرن گذشته روش های تدریس و آموزش زبان انگلیسی در کلاس ها بر پایه نظریه رفتارگرایی و ایجاد حالت صحیح برای یادگیری و همچنین نظریه های ساختار محور در زبان شناسی منتج به وجود آمدن روش های گردید که باور داشت تکرار مداوم کلمات ، عبارات و ساختار ها تنها راه یادگیری یک زبان خارجی می باشد.
این روش بیش از ۵۰ سال متد قالب آموزشی در سراسر جهان بود و میلیونها زبان آموز در طی آن سالها در کلاسهای درس زبان های خارجی مجبور به تکرار و حتی به خاطر سپردن کلمات و جملات ساختارها بودند چون این روش ها حافظه را تنها وسیله یادگیری می پنداشتند. صد البته این روشها در زمان خود به توفیق های زیادی هم نائل شدند که بیشتر در کلاسهای ابتدایی و پایه یادگیری زبان هویدا بود.
امروزه ما میدانیم که یادگیری زبان خارجی چنین نیست و فرآیندی پیچیده تر و خلاقانه تر می باشد و یادگیری یک زبان نمیتواند منحصر به حفظ کردن ساختارهای آن زبان باشد و حافظه زبان آموزان تنها مغز آنها نیست که میتواند در این امر مهم آنها را یاری نمایند
بنابراین امروزه شیوهای که غالباً و یا تماماً بر این پایه استوار شده باشد در کلاس های آموزش زبان طرفداران چندانی نخواهد داشت.
اما تمرین و تکرار در آموزش زبان و کلاسهای درس تکنیکی است که اگر به خوبی از آن استفاده شود بسیار مفید خواهد بود.
این کار در بین مدرسین زبان اصطلاحا Drilling نامیده می شود که به معنای گوش فرا دادن به یک مدل ( از طرف مدرس و یا یک متن ضبط شده) و تکرار چند باره پس از آن مدل و یا تمرین جایگزینی قسمت های مختلف جملات با تکرار فراوان و یا حتی تمرین چند باره یک محاوره در وضعیتی معین است و از آنجا که تمرینی کاملا کنترل شده می باشد امروزه چندان مورد پسند مدرسین زبان نمی باشد.
حتی در دوره TTC(تربیت مدرس) به مدرسین توصیه می شود که اینگونه تمرینات را انجام ندهند و یا هیچ نوع آموزشی به مدرسین برای انواع تمرین های متناسب داده نمی شود.
گرچه دیدگاه های گذشته در یادگیری زبان دوم، آن را امری ناخودآگاه و روندی کاملا اتوماتیک که تنها حافظه را دخیل در یادگیری می دانست، باعث به وجود آمدن عکس العملی در بین مدرسین گردید که دیگر حافظه را به هیچ انگارند ، دیدگاه های مدرن آموزشی به کارگیری کلیه قابلیت های مغز را از قبیل ، ادراک، فهم، توانایی مواجهه با مسائل، تحلیل و حافظه را همگی در کنار هم برای یادگیری پیشنهاد میدهد.
بنابراین حافظه و تمرین برای به خاطر سپردن ، دیگر به عنوان تنها ابزار یادگیری به کار گرفته نمیشود ولی کماکان با استفاده از روش های اصولی و تمرین های به جا می توانند کاملاً راهگشا باشند.
به نظر میرسد این بحث کاملا فنی میباشد و چندان به درد فراگیران زبان های خارجی و یا خانوادههای آنها نخورد.اما از آنجا که خانوادهها و فراگیران زبان های خارجی وقت و هزینه زیادی در این راه متحمل می شوند بد نیست که آنها نیز کمی با این بحث های فنی آشنا شوند و بدانند که در کلاس های خود چگونه توقعی از مدرسان خود داشته باشند.
حال ببینیم کهDrilling چگونه میتواند برای زبان آموزان مفید باشد:
1- Drilling کمی تمرکز بر صحیح صحبت کردن را بالا میبرد (Higher accuracy).
بالارفتن صحت ساختاری، تلفظی و حتی ریتم جمله درکنار روانی (Fluency) که امروزه تاکید بالایی برآن میشود میتواند سطح زبان آموزان را بهتر کنند و شانس بالاتری در آزمونهایی که عموماً بر صحت تأکید دارند برای آنها به وجود آورد.
۲-Drilling و تمرین های های همراه که در نتیجه به بالا رفتنAccuracy می انجامد در صورت اجرایی درست و بهبود سطح زبان آموزان، اعتماد به نفس آنها را بالا تر خواهد برد.( این مخصوصاً به زبان آموزانی که در کلاس ها چندان ریسک پذیر نیستند کمک بیشتری میکند)
۳-Drill های مناسب به زبان آموزان کمک میکند که تلفظ و لهجه خود را بهبود دهند.
4-Drill ها در کنار استفاده از تکنولوژی (اینترنت ، شبکه های اجتماعی)، بازی ها و فعالیت های کلاسی مجموعه ای از تکنیک ها هستند که هر یک به تنهایی کارایی لازم را نخواهند داشت و تنها به کارگیری مجموعه آنها است که میتواند یادگیری را تسهیل کند زیرا هر کدام، یکی از قابلیت های مغز فراگیران را فعال میکند.
5- از همه مهمتر این پیغام را برای زبان آموزان و خانواده های آنها خواهد داشت که نه تنها در کلاس بلکه خارج از کلاس نیز تمرین و تکرار به پیشرفت آنها کمک خواهد کرد و عادت کار و تمرین و ممارست را به زبان آموزان انتقال خواهد داد.
امیدواریم که این یادداشت کوتاه برای زبان آموزان فضایی را که در آموزشگاه زبان باید توقع داشته باشند تعیین کرده باشد
هادی کیهانی مدیر آموزش موسسه زبان آفاق با بیش از ۳۰ سال تجربه تدریس و تربیت مدرس