غیبت رییس‌جمهوری در جلسات مجمع تشخیص مصلحت نظام به حدی طولانی شده که وقتی از اعضای مجمع درباره آخرین حضور رییس‌جمهوری می‌پرسید، اغلب پاسخ‌شان این است که به یاد نمی‌آورند دقیقا آخرین بار چه زمانی حسن روحانی را در مجمع دیده‌اند.

به گزارش «اعتمادآنلاین»، گمانه‌زنی‌ها درباره زمان دقیق این حضور البته متعدد است؛ برخی آخرین مرتبه‌‌ای که روحانی در جلسات مجمع تشخیص مصلحت نظام حضور یافته را به پنج‌ماه قبل از فوت آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی نسبت می‌دهند. عده‌ای دیگر معتقدند که این زمان به بعد از فوت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی برمی‌گردد. وقتی هم که در اخبار و عکس‌های منتشر شده خبرگزاری‌ها و رسانه‌ها جستجو می‌کنید حداقل تا مهرماه سال گذشته (۱۳۹۶) رد و نشانی از حضور رییس‌جمهوری در این جلسات به دست نمی‌آید.

اما برخی هم با استناد به حافظه تاریخی خود تاکید دارند که اگرچه در سال ۹۷ حضور رییس‌جمهوری در جلسات مجمع کم‌فروغ بوده، اما او حداقل دو سه باری را در این جلسات شرکت کرده است.

لوایح چهارگانه چه وضعیتی دارند؟

شرایط این روزهای دولت حساس است. وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم از یک طرف و اوضاع به هم ریخته در عرصه سیاست خارجی از طرف دیگر موجب شده که عرصه به دولت تنگ شود و مخالفان بیش از هر زمان دیگری به دولت بتازند.

بر همین اساس به نظر می‌آید که دولت از دو مسیر در تلاش برای بهبود شرایط است. دولت از طرفی در عرصه سیاست خارجی در حال رایزنی با کشورهای اروپایی برای اجرایی شدن سازوکار مالی با اروپا (SPV) است که روز پنجشنبه اجرایی شد و در داخل هم یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌ها این است که لوایح چهارگانه که موجب پیوستن ایران به FATF می‌شود، بالاخره به چه سرانجامی می‌رسد.

تا به حال دو لایحه از این لوایح چهارگانه به تصویب رسیده و دو لایحه دیگر یعنی لوایح پالرمو و CFT، بعد از به‌نتیجه نرسیدن مجلس و شورای‌نگهبان بر سر آنها حالا در مجمع تشخیص مصلحت نظام منتظر سرنوشت نهایی هستند.

حضور رییس‌جمهوری چقدر می‌تواند در تصویب لوایح موثر باشد؟

دو لایحه لوایح FATF همچنان در پیچ مجمع گیر کرده‌اند اما آنچه این روزها شاید بیش از هر وقت دیگری خودنمایی کند، غیبت طولانی مدت رییس‌جمهوری به عنوان رییس قوه‌مجریه در جلسات مجمع تشخیص مصلحت نظام است.

غلامرضا مصباحی‌مقدم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفت‌وگو با اعتمادآنلاین درباره آخرین حضور روحانی در جلسات مجمع می‌گوید: از زمان رحلت آقای هاشمی‌رفسنجانی ایشان دیگر در جلسات شرکت نکرده‌اند.

او در پاسخ به این سوال که گفته می‌شود رییس‌جمهوری در سال ۹۷ دو سه باری در جلسات مجمع حضور داشته است، می‌گوید: کلا ایشان به جلسات نیامده‌اند، فقط ایشان در جلسه معارفه دوره جدید مجمع دردیدار با رهبری حضور پیدا کردند.

این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره اینکه دلیل حضور نیافتن رییس‌جمهوری در جلسات چیست و آیا مباحثی در این باره در میان اعضای مجمع مطرح شده، توضیح می‌دهد: خودشان که حضور نداشتند که کسی بخواهد ازشان بپرسد و دیگران هم که نمی‌توانند دل ایشان را بخوانند.

مصباحی‌مقدم درباره این موضوع که حضور رییس‌جمهوری می‌توانست تاثیری بر تصویب لوایح چهارگانه FATF داشته باشد، بیان می‌کند: بالاخره ایشان رییس‌جمهور و رییس قوه‌مجریه است و حضورشان در جلسات بی‌اثر نیست. به جز اینها ایشان خود یک رای در مجمع تشخیص مصلحت نظام دارد، این رای می‌تواند کمک کند.

او درباره دلایل احتمالی حاضر نشدن رییس‌جمهوری در جلسات مجمع می‌گوید: از رییس دفتر ایشان بپرسید که چرا به جلسات مجمع نمی‌آید.

این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در واکنش به صحبت‌های محمود واعظی رییس دفتر رییس‌جمهوری که دلیل حضور نیافتن رییس‌جمهوری در جلسات مجمع را مشغله رییس‌جمهوری عنوان کرده بود، می‌گوید: آیا طرح چنین موضوعی برای مردم قابل قبول است؟

مصباحی‌مقدم همچنین در واکنش به ادعای برخی رسانه‌های اصولگرا که عدم حضور روحانی را به قهر با مجمع تعبیر کرده بودند، توضیح می‌دهد: ایشان در حال حاضر عضو حقوقی مجمع است و سابقه حدود ۲۴ سال عضویت حقیقی در مجمع تشخیص را دارند و طرح موضوعاتی مانند قهر و اینها درباره این موضوع به نظر من خنده‌آور است.

حضور رییس‌جمهور برای اقناع مجمع بر سر پالرمو و cft موثر است

احمد توکلی، عضو دیگر مجمع تشخیص مصلحت نظام هم درباره آخرین زمان حضور رییس‌جمهوری در جلسات مجمع به «اعتمادآنلاین» می‌گوید: این زمان دور است و آنقدر نیامده‌اند که من یادم نیست که چه زمانی ایشان را دیدم.

او در پاسخ به این سوال که حضور رییس‌جمهوری می‌تواند بر اقناع مجمع درباره پالرمو و cft تاثیرگذار باشد، بیان می‌کند: حتما فکر می‌کنم که حضورشان موثر خواهد بود.

روحانی چه سازوکاری را برای رایزنی قوی‌تر با مجمع پیش می‌گیرد؟

حضور نیافتن روحانی در جلسات مجمع این روزها مورد توجه بسیاری از کنشگران سیاسی قرار گرفته است. علی مطهری، نایب رییس مجلس شورای اسلامی هم اخیرا در گفت‌وگویی با خانه ملت با اشاره به این موضوع تاکید کرده است: آقای روحانی در جلسات گذشته مجمع حضور پیدا نکردند در حالی که حضور رئیس‌جمهور در این جلسات و دفاع از لوایح می‌تواند در آراء اعضا تاثیرگذار باشد.

این انتقادات درباره حضور نیافتن رییس‌جمهوری در جلسات مجمع در حالی مطرح می‌شود که او و هیات دولت همچنان در برابر این موضوع سکوت کرده‌اند، نه رییس‌جمهوری در جلسات مجمع حاضر می‌شود و نه کسی توضیحی قانع کننده‌‌ای درباره عدم حضور او ارائه می‌کند. این وضعیت در حالیست که برخی اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام با حساس دانستن بررسی لوایح پالرمو و CFT تاکید کرده‌اند که حضور محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه، لعیا جنیدی معاون حقوقی رییس‌جمهوری و برخی از اعضای تیم اقتصادی دولت در دو سه جلسه اخیر مجمع که لایحه پالرمو در دستورکار بوده کارساز نیفتاده و حتی گفته شده که ظریف نتوانسته اعضای مجمع را درباره تصویب این لوایح قانع کند.

با همه این تفاسیر و با وجود حساسیت و اهمیتی که تصویب این دولایحه برای دولت دارد باید دید که در جلسات آینده رییس‌جمهوری حداقل به دلیل داشتن یک رای در مجمع حاضر می‌شود یا نه؛ و اگر به جلسات مجمع نمی‌رود چه سازوکاری را برای رایزنی قوی‌تر در مجمع پیش می‌گیرد. آن هم در شرایطی که این روزها اخباری از مجمع بیرون می‌آید که براساس آن مخالفان این لوایح همه تلاش خود را برای جلوگیری از تصویب این لوایح به کار گرفته‌اند.