نرخ برابری ارز‌های خارجی در برابر ریال ایران در ۲روز پایانی هفته گذشته برخلاف انتظارات مردم و فعالان بخش خصوصی و البته بانک مرکزی دوباره افزایش یافت.
در شرایطی که عبدالناصر همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی یکشنبه شب در یک برنامه زنده تلویزیونی از بازگشت آرامش نسبی به بازار ارز و سکه خبر داده بود.

ثبت قیمت‌های جدید ارز و سکه در ۲ روز گذشته همه را در یک ابهام فرو برد که آیا بسته جدید ارزی بانک مرکزی مشکل دارد یا اینکه خبری دیگر در پشت پرده در جریان است؟ صرافی‌های پایتخت و دیگر کلانشهر‌ها که این هفته تصمیم دارند دادوستد را آغاز کنند، با مشکلاتی مواجه هستند ازجمله اینکه تابلوی قیمتی آن‌ها ۴ رقمی است و برای ثبت قیمت‌های ۵ رقمی دچار دردسر هستند و ناچار به تعویض تابلو‌ها خواهند بود و مهم‌تر اینکه هنوز مشخص نیست چه میزان تقاضای فیزیکی ارز شکل خواهد گرفت و آیا منابع ارزی آن‌ها می‌تواند به این تقاضا پاسخ دهد؟

به گزارش همشهری، اجرای بسته جدید ارزی بانک مرکزی از روز سه‌شنبه هفته‌ای که گذشت، باعث کاهش قیمت ارز و سکه در بازار آزاد شد، اما این روند پایدار نبود و به‌دلیل برخی خلا‌های لازم ازجمله فعال نشدن صرافی‌ها، تأخیر در اطلاع‌رسانی از جزئیات معاملات ارزی در بازار دوم، تکاپوی برخی سفته‌باز‌ها برای جلوگیری از ریزش قیمت‌ها به اتکای برخی خبر‌های تأیید نشده و شایعات ازجمله درباره تعهد بانک مرکزی در تحویل سکه‌های پیش‌فروش شده باعث شد تا روز‌های چهارشنبه و پنجشنبه هفته گذشته، دوباره قیمت ارز و سکه صعودی شود. اتفاقی که با تحلیل برخی کارشناسان همراه شد که اعلام می‌کنند نوسان مقطعی بازار ارز جدی نیست و ثبات تا چند هفته آینده بر بازار ارز حاکم خواهد شد.

قیمت واقعی روی سامانه سنا
بانک مرکزی روز پنجشنبه پس از التهابات قیمتی در بازار ارز اعلام کرد: میانگین نرخ انواع ارز به‌صورت ساعتی و روزانه در سامانه «میانگین موزون سنا» به آدرس https://www.sanarate.ir برای اطلاع عموم منتشر می‌شود، که نرخ‌های اعلام شده در این سایت، بیانگر میانگین وزنی نرخ خرید و فروش ارز بر مبنای معاملات ثبت شده در سامانه نظارت ارز (سنا) توسط صرافی‌های مجاز کل کشور است. به گفته بانک مرکزی، از آنجا که نرخ‌های اعلامی در این سایت براساس معاملات قطعی هستند، بنابراین این نرخ‌ها برایند واقعی نرخ ارز در کشور است و مبنای عمل برای فعالان اقتصادی است.

به گزارش همشهری، براساس قیمت‌های ثبت شده در سامانه سنا، ارزش هر یورو در پایان معاملات روز پنجشنبه به ۱۰ هزار و ۶۹۹ تومان، هر دلار آمریکا به ۹۲۸۳ تومان و هر درهم امارات نیز به ۲۱۸۳ تومان رسیده درحالی‌که معاملات عمدتا پشت‌خطی و لفظی دلار بین واسطه‌گران بازار ارز برای هر دلار تا ۱۰ هزار تومان افزایش یافته است.

حاشیه‌ها و شایعات ارزی
اتفاقات ۲ روز پایانی هفته گذشته نشان داد درصورت تأخیر بانک مرکزی در شفاف‌سازی دقیق داد و ستد‌های ارزی، احتمال شکل‌گیری موج جدیدی از شایعات و حاشیه‌های ارزی در روز‌های آینده وجود دارد که به اعتماد عمومی نسبت به بسته جدید ارزی بانک مرکزی ضربه خواهد زد.

ازجمله اینکه موج‌سواری برخی شبکه‌های اجتماعی در ارتباط با قیمت واقعی سکه‌های پیش‌فروش شده، قطع معاملات دلاری با کشور عراق، بلاتکلیفی معاونت ارزی بانک مرکزی و نبود متولی اطلاع‌رسانی درباره کم و کیف تصمیم‌های مهم ارزی باعث شد تا این بار واسطه‌گران ارزی در تعیین قیمت ارز از سیاستگذاران ارزی سبقت بگیرند. بانک مرکزی، اما در واکنش به این حاشیه‌ها و شایعه‌ها در اطلاعیه‌ای اعلام کرد:

در حال تهیه و تدوین برنامه عملیاتی برای پاسخ به تمام تقاضا‌های ارز در بازار متشکل ارزی، درون شبکه بانکی و صرافی‌های کشور است و به مردم هشدار داد که خرید و فروش ارز خارج از شبکه قانونی می‌تواند با مخاطرات و زیان همراه باشد. براساس اعلام بانک مرکزی، در روز‌های آینده با عملیاتی شدن برنامه‌های بانک مرکزی، بازار ارز مانند بازار‌های دیگر سامان می‌گیرد و فرصت‌های تجارت و سرمایه‌گذاری بیشتر را برای آحاد مردم فراهم می‌آورد.

رانت ارزی زیر ذره‌بین مجلس
همزمان با این تحولات تعدادی از نمایندگان مجلس درخواست تحقیق و تفحص از پرونده رانت ارزی ناشی از دلار ۴۲۰۰ تومانی را ارائه داده و معتقدند نشر اخبار نادرست مانند گم شدن ٩ میلیارد دلار ارز دولتی، خدمت به مردم نبوده و جز افزایش یأس، تأثیر دیگری در جامعه نخواهد داشت. نمایندگان متقاضی تحقیق و تفحص از عملکرد سامانه ارزی نیما و آسیب‌ها و تخلفات احتمالی مصوبه دلار ۴۲۰۰ تومانی می‌گویند هدف‌شان روشن شدن ابعاد کامل موضوع و پیگیری بخشی از مطالبات مردم است تا با همکاری دستگاه‌های مرتبط دولت همچون بانک مرکزی، وزارتین اقتصاد و صمت به ابهام‌ها پایان داده شود.

اثر روند‌های جهانی بر بازار ارز ایران
تازه‌ترین یافته‌های آماری نشان می‌دهد احتمالا کاهش ارزش ریال از یک عامل خارجی هم تأثیر پذیرفته است. تقویت ارزش برابری دلار آمریکا در ماه‌های اخیر در برابر ارز‌های معتبر خارجی واقعیتی است که باعث شده تا نرخ برابری پول ملی کشور‌های دارای سیستم ناکارآمد ارزی افت کند. لیر ترکیه ازجمله ارز‌هایی است که این روز‌ها با افت شدید مواجه شده و نرخ ارز‌های خارجی با سقوط چشمگیر ارزش لیر در بازار ترکیه ساعتی تغییر کند.

ازجمله دلایل سقوط لیر ترکیه افزایش تنش سیاسی بین آنکارا و واشنگتن بوده است. رجب طیب‌اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه روز گذشته در واکنش به کاهش این موضوع بدون توجه به واقعیت‌های اقتصادی دخالت عوامل وابسته و توطئه خارجی را مسبب این وضعیت دانست. بررسی روند تقویت ارزش دلار در یک سال گذشته نشان می‌دهد درطول یک نوار طولانی به موازات مرز‌های ایران ارزش پول ملی ترکیه، ایران، پاکستان، هند، میانمار و اندونزی با بیشترین تنزل ارزش دربرابر دلار مواجه بوده‌اند.

در این میان برخی کشور‌های عمده صادرکننده نفت مانند روسیه، آنگولا و ونزوئلا هم در کنار ایران و اندونزی با کاهش ارزش پول ملی‌شان مواجه شده‌اند. نکته جالب توجه آنکه اغلب این کشور به طور همزمان در روابط با آمریکا دچار بحران سیاسی و دیپلماتیک شده‌اند این روند نشان می‌دهد با قدرت گرفتن دلار آمریکا، سیاستگذاران ارزی این کشور‌ها برای مدیریت منابع ارزی خود باید تمهیدات خاصی را اتخاذ کنند؛ بنابراین به‌نظر می‌رسد نباید تأثیر روند‌های جهانی را بر افت ارزش ریال دربرابر دلار نادیده گرفت.