کاهش آب‌های سطحی در ایران/380 دشت در وضعیت قرمز

وضعیت تعدادی از دشت‌های کشور به حدی وخیم شده است که دچارنشست شده‌اند که این وضعیت به دلیل خالی شدن آبخوان‌ها است.

رئیس کمیته محیط زیست مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به وضعیت آب‌های سطحی و زیرزمینی کشور اظهار کرد: میزان آب‌های سطحی طی پنج سال گذشته به زیر ۱۰۰ میلیاردمترمکعب رسیده است همچنین ۳۸۰ دشت کشور در وضعیت قرمز قرار دارند.

محمد مجابی در گفت‌ و گو با ایسنا، با بیان اینکه بحران و چالش آب یکی از موضوعاتی است که بسیاری از کشورها با آن مواجه هستند، اظهار کرد: این چالش در خاورمیانه جدی‌تر است چون بسیاری از بخش‌های خاورمیانه از جمله مناطق جنوب غربی تا جنوب شرقی ایران در کمربند خشکی قرار دارند و با معضلات ناشی از آن دست و پنجه نرم می‌کنند.

وی با اشاره به اینکه پدیده تغییر اقلیم بحران آب را تشدید کرده است، گفت: بر اساس گزارش‌های ثبت شده میزان متوسط بارندگی ایران طی ۵۰ سال گذشته از ۲۵۰ میلی‌متر به ۲۰۵ میلی‌متر کاهش یافته است. علاوه بر کاهش میزان بارش، متوسط دما نیز طی ۱۵ سال گذشته ۱.۱ درجه سلسیوس بیشتر شده است. اولین اثر افزایش دما روی آب‌های سبز (رطوبت موجود در زمین) خواهد بود و میزان تبخیر این نوع آب را بالا می‌برد و طبیعتا باعث تشدید پدیده‌هایی مثل گرد و غبار می‌شود.

آب‌ تجدیدپذیر کشور به زیر ۱۰۰ میلیاردمترمکعب رسیده است

معاون سازمان حفاظت محیط زیست در دولت یازدهم با اشاره به کاهش شدید آب‌های تجدیدپذیر کشور طی سال‌های گذشته، تاکید کرد: طی ۵۰ سال گذشته، میزان آب‌های تجدیدپذیر ایران از ۱۳۲ میلیارد متر مکعب به ۱۱۶ میلیارد متر مکعب کاهش یافته است حتی در پنج سال اخیر آب تجدیدپذیر به زیر ۱۰۰ میلیاردمترمکعب رسیده است که نشان‌دهنده وضعیت نامساعد آبی کشور است.

مجابی در ادامه افزایش بارش‌های غیرموثر را عامل مهمی در وضعیت کنونی آب کشور دانست و تصریح کرد: متاسفانه میزان بارندگی‌های زیر ۱۰ و پنج میلی‌متر که بارش‌های موثر محسوب نمی‌شوند، افزایش یافته است. این نوع بارش‌ها در باران‌سنج ‌مورد بررسی قرار می‌گیرند اما اثری روی وضعیت آبی کشور نمی‌گذارند چون به سرعت تبخیر می‌شوند بنابراین کاهش میزان بارندگی، افزایش بارش‌های غیرموثر و افزایش دما مشکلاتی است که در حوزه آب‌های سطحی با آن مواجه هستیم.

بیش از نیمی از دشت‌های کشور در وضعیت قرمز

وی همچنین با تاکید بر اینکه کشور در زمینه آب‌های زیرزمینی هم وضعیت شکننده‌ای دارد، با اشاره به برخی آمار و ارقام در این زمینه اظهار کرد: در حال حاضر از ۶۰۹ دشت یا آبخوان کشور، حدود ۳۸۱ دشت در مرحله ممنوعه و قرمز قرار دارند و دیگر قابلیت برداشت آب ندارند.

به گفته مجابی، وضعیت تعدادی از دشت‌های کشور به حدی وخیم شده است که دچارنشست شده‌اند که این وضعیت به دلیل خالی شدن آبخوان‌ها است. واضح است که در شرایط نشست امکان نفوذ آب به خاک از بین می‌رود. به همین علت کمترین بارش‌ها سیلاب ایجاد می‌کند.

۷۸۰ هزار چاه مجاز و غیرمجاز عامل بحران آب‌های زیرزمینی

رئیس کمیته محیط زیست مجمع تشخیص مصلحت نظام حفر چاه‌های بیش از ظرفیت را هم عامل مهمی در وضعیت آبی کشور دانست و گفت: درحال حاضر بیش از ۳۵۰ هزار حلقه چاه «با پروانه برداشت» و حدود ۴۳۰ هزار چاه «بدون مجوز» در کشور وجود دارد. با این روند میزان برداشت از آب‌های زیرزمینی هم با مشکل جدی مواجه است.

مجابی در پایان اظهار کرد: اگر آب‌های موجود کشور را به دو بخش سطحی و زیرزمینی تقسیم‌بندی کنیم، متوجه می‌شویم که هم در آب‌های سطحی و هم در آب‌های زیرزمینی با مشکل مواجه هستیم البته این دو با هم مرتبط هستند. به هر صورت شرایط آبی کشور نشان می‌دهد که کنترل در مصرف آب یک امر ضروری است و در این مسیر اولین گام سازگاری با شرایط آبی و اقلیمی کشور است.

تماشاخانه