یک عکس و تفسیرهای عجیب!

عصر ایران؛ مهرداد خدیر- انتشار تصویری از مراسم افطار دکتر عارف که رییس جمهور اصلاحات را در حال نماز گزاردن پشت سر آقای ناطق نوری نشان می‌دهد با واکنش‌های متفاوتی رو به رو شده و شگفت‌آورتر از همه برخی نوشته‌ها در فضای مجازی است که از این تصویر نتیجه گرفتند رقابت این دو در دوم خرداد 1376 هم جنگ زرگری بوده است!

به این بهانه هم اصلاح‌طلبان بار دیگر سیبل انتقادات و حملات براندازان قرار گرفته‌اند و به عنوان مانع اصلی شماتت می‌شوند. اما آیا واقعا تصویر رئیس دولت اصلاحات در کنار علی اکبر ناطق نوری این قدر عجیب است؟ آیا واقعا منتقدان تا به حال این دو را کنار هم ندیده بودند؟!

بر براندازان خارج نشین البته حرجی نیست و همان 21 سال پیش هم می‌گفتند عمامه سیاه با عمامه سفید چه تفاوتی دارد و سال پیش نیز در رقابت حسن روحانی با سید ابراهیم رییسی همین حرف را می‌زدند اما این که خانم روزنامه‌نگاری که بعد از سال 88 هم گرفتاری کم نکشیده به این قافله بپیوندد و  چنین پیامی بگذارد جز شایبۀ انتقام و کینه چه به ذهن متبادر می‌کند؟

اگر چنین تصویری را نشانه تغییر مواضع و محافظه کاری بدانیم چرا رییس جمهور اصلاحات باید متهم باشد و با همین منطق مگر نمی توان ناطق نوری را پیوسته به اصلاح‌طلبان توصیف کرد؟

قصه اما اینها نیست. 21 سال قبل دو جناح چپ اسلامی و راست سنتی با دو نماد با هم رقابت کردند ولی از 84 به بعد که راست رادیکال میدان‌دار شد قدیمی‌ها به جای رقابت رفاقت بیشتر پیشه کردند.

اگر این عکس عجیب باشد حمایت از هاشمی رفسنجانی در دور دوم انتخابات سال 84 باید عجیب‌تر باشد. چگونه است که هاشمی رفسنجانی را فراموش و ناطق نوری را عمده کرده اند؟

حالا که 21 سال از دوم خرداد 76 گذشته اما در همان سال 76 و هنگام معرفی کابینه مگر تصاویر خوش و بش رییس جمهور جدید با همین آقای ناطق نوری که رییس مجلس بود منتشر نشد؟ چرا سطح تحلیل سیاسی این قدر نازل شده یا گرایش های براندازانه در فضای مجازی این قدر پر رنگ شده که حالا از تصویر این دو در کنار هم شگفت‌زده می‌شوند؟

اگر قرار بر ابراز شگفتی باشد اتفاقا حمایت از روحانی در هر دو انتخابات 92 و 96 را باید عجیب تر ارزیابی می کردیم. این که رییس شورای مرکزی مجمع روحانیون مبارز از یکی از اعضای اصلی ولو کنار کشیده رقیب دیرین خود جامعه روحانیت مبارز حمایت کند.

این دو  هیچ گاه با هم قهر نبوده اند که حالا آشتی کرده باشند. رابطه ناطق میانه رو با اصلاح طلبان میانه رو همواره خوب بوده و حتی وقتی رییس مجلس بود عاطفی ترین موضع را پس از ترور سعید حجاریان اتخاذ کرد.

تنها یک روز بعد از ترور حجاریان در 22 اسفند 78 و در حالی که همفکران او در انتخابات مجلس ششم به سختی شکست خورده بودند نطقی احساسی ایراد کرد در حالی که هاشمی رفسنجانی آزرده از اتفاقات مجلس ششم نام حجاریان را در خطبه نماز جمعه نیاورد و به عبارت «نایب رییس شورای شهر تهران» بسنده و اصل ترور را البته تقبیح کرد.

روزنامه های سال 76 و 77 و 78 را نگاه کنید. رئیس دولت اصلاحات و ناطق چه در جلسه رای اعتماد سال 76 و چه در استیضاح وزرا یا جلسات دیگر از این دست تصاویر کم ندارند اما حتی یک نفر اعتراض نکرد که چرا رییس جمهور و رییس مجلس که رقیب هم بودند با هم خوش و بش می کنند. حالا که هر دو کنارند و هیچ سمت رسمی ندارند و پا به دهه هشتم عمر گذاشته اند رفاقت نکنند؟

داستان اما دیگر است. براندازان، اصلاحات و انتخابات را بزرگ ترین مانع می دانند و از امثال خانم خبرنگاری که همان سال 78 همکار مطبوعاتی من بوده و در سال 88 در طیف آقای کروبی قرار داشت می توان پرسید اگر فردا روز حصر او تمام شود و ناطق نوری به دیدار او برود و دو رییس اسبق مجلس یکدیگر را در اغوش بکشند و لبخند بزنند باز هم ایشان پست می گذارد که سال 88 هم بازی بود و حصر هم بازی بود و زندانی شدن من هم یک بازی بود و همه سر و ته یک کرباس‌اند؟!

اگر قرار بر پمپاژ نفرت و گسترش کینه باشد چرا از رادیکال هایی که بام تا شام چنین رفتاری پیشه می کنند انتقاد کنیم؟

شکل بامزه قضیه این است که تندروهایی هم به ناطق نوری خرده بگیرند چرا به افطاری عارف رفته و کنار رییس جمهور دوره اصلاحات نشسته و متقابل تند روهایی نتیجه بگیرند که دوم خرداد هم بازی بود. در این که هر رقابتی بازی است سخن درستی است. جدی ترین مسابق فوتبال هم در واقع یک بازی است و بعد از اتمام مربیان با هم دست می دهند و هم دیگر را نمی کشند. اصلا انتخابات برای همین است که رقابت ها را در قالب یک بازی مدرن سامان دهیم.

جان کلام این که این دوستان 21 سال دیر رسیدند. چون همان 21 سال قبل و صبح سوم خرداد 1376 اولین کسی که تبریک گفت همین ناطق نوری بود و اگر هم عده ای سودای دیگر داشتند منصرف شدند.

دیر رسیده اند چون در جلسه تحلیف در 13 مرداد و دو هفته بعد در معرفی رأی اعتماد باز ناطق نوری گرم ترین آغوش را به روی خاتمی گشود.

حالا از چی تعجب کرده اند؟ این که یکی پشت دیگری نماز می خواند؟ به چی ایراد می گیرند؟ به نماز خواندن یا این که چرا ناطق پیش نماز شده؟

مگر خیلی ها ایراد نگرفتند که چرا در سفر اخیر رییس جمهور روحانی به مشهد نه آقای علم الهدی بود نه آقای رییسی. دومی البته برای نمایشگاه کتاب تهران بود ولی اگر به استقبال رییس جمهوری می رفت باید نتیجه می گرفتیم رقابت این دو در سال 96 بازی بود؟ خیلی خوب است که آمریکایی ها می توانند چند رییس جمهور زنده سابق را کنارهم در یک قاب قرار دهند و ما نمی توانیم؟

از منظری دیگر هم می توان نگریست. سیاست در ایران همواره تقسیم بر دو شده است. منتها از 58 تا 60 دو گانه لیبرال – خط امام بود و از 60 که لیبرال ها از حاکمیت حذف شدند دو گانه راست و چپ جای آن را گرفت. از 76 و با انتشار روزنامۀ جامعه دو اصطلاح محافظه کار و اصلاح طلب این دو گانه را شکل دادند و اکنون دو گانه اعتدال و رادیکالیسم مطرح است و ناطق و رئیس دولت اصلاحات در کنار هم در طیف اعتدال تعریف می شوند و این چه جای عجب دارد؟

این همه منفی بافی به خاطر یک تصویر و زیر سؤال بردن رقابت 21 سال قبل که عرصه سیاست در ایران را متحول کرد نشان می‌دهد تمامیت خواهی ریشه دار‌تر از آن است که تصور می‌شود و جریان اعتدال و اصلاح از دو سو تحت فشار است.

روان‌شناسی به زوج متقاضی طلاق توصیه می‌کرد اگر می خواهید طلاق بگیرید و راه دیگری ندارید جدا شوید اما چرا سال‌های خوش گذشته را که با هم بودید زیر سؤال می برید؟ دو شریک که ده سال با هم شراکت داشته و نفع برده اند مگر هنگام جدایی سود های 10 ساله را زیر سؤال می برند؟

به این سیاق می‌توان گفت اگر کسانی از اصلاحات و از اعتدال سرخورده شده و دست کم در آرزو و خیال سودای دیگری دارند داشته باشند. اما چرا گذشته را تخریب می‌کنند؟ دوم خرداد 1376 برای خیلی ها یک خاطره شیرین است. اگر حالا و در دوم خرداد 1397 دیدگاه دیگری دارند چرا باید خاطرات گذشته را تلخ جلوه داد؟ توصیه روان‌شناس را فراموش نکنیم.

تماشاخانه

رسوایی اخلاقی در کلیساهای انگلستان / کسی که تاج شاه چارلز را بر سرش گذاشت چه کرد؟ (فیلم)

عروسک‌های پاپت به جای خانواده / اهالی یک روستا در ژاپن حسرت گذشته را به شکل عجیبی پر می‌کنند (فیلم)

فیلم های دیگر