روزنامه جوان نوشت: شهریار زرشناس در نشست شنبههای انقلاب، از دوران پهلوی به عنوان دوران خفقان و مقابله با آزادی اندیشه نام برد که در آن زمان حتی خواندن یک رمان تا سه سال حبس داشت.
در اين نشست كه با موضوع دستاوردهاي انقلاب اسلامي در حوزه كتاب بود، صاحبنظران ضمن مقايسه ميان وضعيت كتاب و كتابخواني در پيش از انقلاب به تشريح دستاوردهاي انقلاب اسلامي در ترويج كتاب و كتابخواني، توسعه كتابخانهها و ميزان نشر كتاب پرداختند.
جزو 20 كشور برتر در مطالعه هستیم
محمدحسين صفار هرندي، وزير اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامي در نشست «شنبههاي انقلاب»، با اشاره به رونق يافتن انتشار كتاب در بعد از پيروزي انقلاب اسلامي، سهم كتابهاي دفاع مقدسي را در جلب توجه مخاطبان كتاب، حائز اهميت دانست و گفت: اقداماتي براي همگاني كردن رجوع به كتاب صورت گرفت كه حتي تشكلهاي غيردولتي هم در آن سهم داشتند و به لطف خدا شاهد انتشار گسترده برخي كتب در طرحهاي تشويقي بوديم.
بخشي از كتابها كه در زمينه شمارگان نظير ندارند مربوط به حوزه دفاع مقدس است. عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام با انتقاد از جريان روشنفكري كه جمهوري اسلامي را به سانسور متهم ميكند، اين سؤال را مطرح كرد كه چرا اين جريان نميگذارد كتاب هايي كه در نقد غرب در خود كشورهاي غربي منتشر شده است، در جامعه تزريق شوند؟! صفار هرندي با تأكيد بر اينكه سرانه مطالعه در ايران، بعد از انقلاب چندين برابر شده است، گفت: ميزان سرانه مطالعه ايران با 20 كشور دنيا برابر است كه اين ميزان از 12 تا 13 دقيقه به 20 دقيقه رسيده است. در ادامه وزير اسبق ارشاد، خواستار استفاده از ظرفيتهاي موجود از جمله تريبونهاي نماز جمعه براي معرفي كتاب شد و از كم كاري در اين زمينه انتقاد كرد.
جمهوري اسلامي عقايد را سانسور نميكند
شهريار زرشناس، محقق و نويسنده نيز در نشست «شنبههاي انقلاب» به بررسي شيوه برخورد نظام جمهوري اسلامي و حكومت پهلوي با جريان آزادانديشي و نشر عقايد مختلف پرداخت. زرشناس توجه به آزادي بيان را يكي از دستاوردهاي انقلاب اسلامي عنوان كرد و گفت: با پيروزي انقلاب اسلامي، فرآيند آزادي انديشه و تفكر نشر و انديشيدن، جانی تازه گرفت؛ موضوعي كه اساساً در تاريخ ايران بيسابقه بود، اما اين دستاورد بزرگ انقلاب اسلامي مورد هجمه بيسابقه و سنگين تبليغات دشمن قرار گرفته است.
زرشناس با اشاره به دستاورد انقلاب اسلامي در گذر از دوران شبه مدرنيته تصريح كرد: ظهور عصر شبهمدرنيته در ايران موجب انقطاع آثار نشري و مكتوب از پيشينه تاريخي شد؛ تاريخي كه ميان هسته و ميراث نظري ايرانيان تفرقه ايجاد كرد اما انقلاب اسلامي موجب احياي تفكر و خيزش به سمت پيشينه تاريخي خودمان شد، بدين سبب بعد از انقلاب اسلامي زمينه بازگشت به خود و ايجاد افق براي دستيابي اين ميراث ازدسترفته فراهم شد.
پژوهشگر و عضو هيئتعلمي پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي با بيان اينكه در دو قرن گذشته جريان شبه مدرنيته در ايران غلبه فكري داشته است، ادامه داد: انقلاب بهعنوان نماد خيزش اسلامي براي تفكر جديد و ميل بهسوي خودآگاهي تاريخ كشور افق گشايي كرد، اين روند ادامه دارد و تاكنون نيز در حال رشد و بالندگي است. اگر انقلاب اسلامي با همين روند تداوم يابد شاهد زاينده و رنسانس بيسابقه در توليدات تئوريك خواهيم بود.
وي با بيان اينكه پيروزي انقلاب اسلامي باعث رشد آزادانديشي شد، گفت: در جمهوري اسلامي يك اثر تئوريك هرگز سانسور نشده و براي نشر آن محدوديت ايجاد نشده است و من اين را با اطمينان عنوان ميكنم. يكي از نمونههاي اين مورد نشر آثار ماركسيستي است.
در حالي كه از زمان ورود اين انديشه به ايران تا سال 57 هميشه كتب كلاسيك ماركسيستي به صورت آزادانه انتشار نداشتند اما بعد از پيروزي انقلاب اسلامي در حالي كه گروههاي ماركسيستي عليه جمهوري اسلامي قيام مسلحانه كردند اما كتب انديشهاي آنها آزادانه منتشر شد و اين نشان از سعه صدر و وسعت نظر نظام اسلامي دارد كه مجوز نشر آثار اصليترين نظريهپردازان ماركسيست را صادر كرد.
دوره پهلوي خواندن كتاب حبس داشت
شهرياز زرشناس با مقايسه فضاي آزاد نشر در جمهوري اسلامي با دوره خفقان پهلوي، تأكيد كرد: فضايي كه انقلاب اسلامي براي آزادي انديشه و تفكر احزاب و جريانهاي مختلف ايجاد كرد باعث شد تا جريانهاي ليبرالي براي چاپ آثار و توليدشان مجوز بگيرند، فضاي آزادي انديشه بهقدري پس از انقلاب رشد پيدا كرد كه برخي از جريانهاي مخالف نيز فرصت سوءاستفاده پيدا كردند اما در هياهوي جريانهاي تبليغاتي همواره اينگونه القا ميشود كه انقلاب اسلامي مخالف آزادي انديشه بوده و فضاي ديكتاتوري و خفقان ايجاد نموده است. اين نويسنده تصريح كرد: به جرئت ميتوان ادعا كرد در حوزه نشر و آثار نظري هيچ مميزي وجود ندارد، بايد قدر فضايي كه پس از انقلاب اسلامي ايجاد شد را بدانيم، قبل از انقلاب براي نوشتن، چاپ و خواندن يك رمان، افراد به سه سال زندان محكوم ميشدند، اگر كتابهاي تاريخ معاصر را بخوانيم و بدانيم كه در دوران رضاشاه چندين شاعر مملكت در فضاي خفقان آن دوران كشته شدند، آنگاه فضاي آزاد پس از انقلاب را درك ميكنيم.
امام خميني(ره) مروج كتابخواني بود
مجتبي رحماندوست نويسنده و نماينده سابق مجلس شوراي اسلامي، ديگر سخنران مراسم روز گذشته «شنبههاي انقلاب» در محل نمايشگاه بينالمللي كتاب تهران بود. رحماندوست يكي از مهمترين مواردي را كه حساسيت ساواك را درباره دانشجويان برميانگيخت كتاب و كتابخواني عنوان كرد و گفت: اين حساسيت به گونهاي بود كه اگر يك دانشجو در اتاق خود از كتاب نهجالبلاغه استفاده ميكرد مجرم شناخته ميشد.
نماينده سابق مجلس شوراي اسلامي با اشاره به نقش امام خميني(ره) و مقام معظم رهبري در ترويج كتابخواني تصريح كرد: رهبران انقلاب اسلامي، كتابخوانهاي حرفهاي و مؤلفان برجسته هستند؛ ارتباط رهبر انقلاب با كتاب در ميان رهبران جهان استثنایي است و ايشان مؤلفي برجسته، كتابخوان حرفه اي، منتقد ممتاز و مروج پرانگيزه و حامي همه جانبه كتاب هستند.
اين نويسنده ادامه داد: انقلاب اسلامي ايران فضايي را براي همه نويسندگان و مطالعه كنندگان كتاب به وجود آورد كه حجت را براي توليد كتاب و كتاب خواندن بر همه تمام كرده است. امروز در فضاي انقلاب كسي نميتواند ادعا كند كه براي توليد يك رمان سوژه نيست زيرا انقلاب فضاي آزاد و بازي را در اين زمينه ايجاد كرده است.
مريم جدلي دبير انجمن ناشران زن مسلمان و محمد اللهياري، معاون سابق توسعه كتابخانهها و كتابخواني نهاد كتابخانههاي عمومي كشور از ديگر سخنرانان اين مراسم بودند. در انتهاي مراسم نيز از دو تن از فعالان حوزه نشر تقدير به عمل آمد. نشست «شنبههاي انقلاب» در روزهاي آينده نيز ادامه دارد.