عصر ایران - این روزها نام سوفیا لورن، ستاره مشهور تاریخ سینما، به خاطر اظهارات علم‌الهدی در صدر اخبار ایران است. آمار بالای سرچ نام این بازیگر مشهور کلاسیک در گوگل از سوی ایرانیان پس از این اتفاق، نشان می‌دهد بسیاری از نسل تازه علاقه‌مندان سینما، آشنایی چندانی با سوفیا لورن ندارند.

این روزها نام سوفیا لورن، ستاره زن مشهور تاریخ سینما، به خاطر اظهارات علم‌الهدی در صدر اخبار ایران است. آمار بالای سرچ نام این بازیگر مشهور کلاسیک در گوگل از سوی ایرانیان پس از این اتفاق، نشان می‌دهد بسیاری از نسل تازه علاقه‌مندان سینما، آشنایی چندانی با سوفیا لورن ندارند. "کافه سینما" به همین مناسبت، ده فیلم مهم او را انتخاب و معرفی می‌کند.

این فیلم‌ها اغلب از میان آثار بین‌المللی لورن انتخاب شده‌اند. او چند کمدی محبوب در ایتالیا در ابتدای دوران کاری‌اش دارد که در میان نسل قدیم علاقه‌مندان سینما در ایران هم محبوب بودند. او در طیف وسیعی از کمدی‌های با مایه‌های جنسی تا آثار جدی و دراماتیک، نقش ایفا کرده. و به یاد داشته باشیم که سال‌ها، همسر کارلو پونتی، تهیه‌کننده مشهور ایتالیایی بوده است:

1 - خانه قایقی Houseboat) 1958)
پس از نخستین سال‌های حضور لورن در کمدی‌های ایتالیایی، او یکی از نخستین پروژه‌های بین‌المللی‌اش را بازی می‌کند. این هم البته یک فیلم کمدی است. آن هم در برابر چه کسی؟! کری گرانت بزرگ، یادگار دوران شکوه کمدی‌های کلاسیک دهه 1940. دورانی که بزرگ‌ترین کمدی رومانتیک‌های تاریخ سینما ساخته شدند. فیلم را ملویل شاولسن، کارگردان شناخته شده آن سال‌ها که پروژه‌های بزرگی با ستارگان جهانی ساخت، آن را کارگردانی کرده است. قرار هم نبوده اثر بزرگی باشد.

2 - دو زن Two Women) 1960)
نخستین موفقیت بین‌المللی بزرگ برای ستاره ایتالیایی. ویتوریو دسیکا که در چند کمدی دهه گذشته، با لورن همکاری کرده بود، حالا ملودرام جنگی‌اش را بر اساس نوول مشهور آلبرتو موراویا می‎‌سازد. قصه یک مادر و دختر مصیبت‌دیده در جنگ‌ جهانی دوم. فیلم، لورن در این فیلم گوشه تازه‌ای از توانایی‌های بازیگری‌اش را بروز می‌دهد، و جایزه اسکار بهترین بازیگر زن را، برای یک محصول ایتالیایی می‌گیرد.

3 - ال سید El Cid) 1961)
سوفیا لورن در اوج. در برابر دوربین رابرت کراسکر و همراه با موسیقی محشر میکلوش روژا. ستاره ایتالیایی در این درام جنگی لباسی، نقش همسر ال سید، سردار اسپانیایی را ایفا می‌کند. از بهترین آثار حماسی آن سال‌ها، به کارگردانی آنتونی مان، که تهیه‌کننده‌اش ساموئل برانستون، امپراطوری برای ساخت آثار گران‌قیمت تاریخی به راه انداخته بود. در تاریخ سینما این فیلم به اندازه بن‌هور و اسپارتاکوس مشهور نیست، اما هواداران فراوانی در میان نسل قدیم سینماروها در کشور خودمان دارد.

4 - دیروز، امروز، فردا Yesterday, Today and Tomorrow) 1963)
حالا لورن یک ستاره بین‌المللی است و ادامه همکاری‌اش با دو چهره دیگر سینمای کمدی ایتالیا در دهه 1950، (ویتوریو دسیکا و مارچلو ماسترویانی) بازار بیشتری دارد و شهرت افزون‌تری می‌یابد. یک کمدی گرم سه اپیزودی، با ایده‌های جذاب کمدی‌های اجتماعی آن سال‌های سینمای ایتالیا؛ از جمله قصه زن فقیری که برای این که همسرش به زندان نرود، مدام باید از او باردار شود!

5 - ازدواج به سبک ایتالیایی Marriage Italian Style) 1964)
یک کمدی ایتالیایی دیگر، باز با همان تیم دسیکا/ماسترویانی. کارلو پونتی تهیه‌کننده بزرگ ایتالیایی، همسر لورن، همانند بسیاری دیگر از آثار این بازیگر، این فیلم را هم تهیه کرده است. از بسیاری از دیگر کمدی‌-ایتالیایی‌های شبیه خودش در آن سال‌ها، بیشتر دیده شده است.

6 - سقوط امپراطوری رم 1964 (The Fall of the Roman Empire)
تیم سازنده فیلم بزرگ ال سید، از آنتونی مان کارگردان گرفته، تا ساموئل برانستون تهیه‌کننده و خود لورن، یک بار دیگر گرد هم جمع می‌شوند تا یک محصول غول‌آسای حماسی دیگر با پس زمینه رم قدیم بسازند. اما همچون اسم و مضمون فیلم، خود پروژه هم موفقیت چندانی به دست نمی‌آورد. نقش لورن در یادها نمی‌ماند و استیفن بوید (آدم بد "بن‌-هور" آقای وایلر)، از پس بازی کردن در نقش قهرمان مقابل لورن، برنمی‌آید. فیلم را با الک گینس‌اش به یاد سپرده‌ایم و صحنه قبل از مرگ‌اش، به عنوان امپراطور رم قدیم.

7 - عربسک Arabesque) 1966)
استنلی دانن فیلمساز آمریکایی، با ساخت عربسک، خواست موفقیت‌اش در ساختن یک کمدی رومانتیک هیجان‌انگیز با حضور آقا و خانم کری گرانت و آدری هپبورن، یعنی "معما" را تکرار کند؛ با همان الگوی حوادث پیش‌بینی‌ناپذیر و پشت‌سرهمی که بالاخره یک زوج میانسال را عاشق هم می‌کند. این بار گریگوری پک و سوفیا لورن را در برابر هم قرار داد، که هر چند در سکانس‌هایی، از جمله شوخی‌های لورن با سرباز سلطنتی انگلیسی که قاعدتن نمی‎‌تواند تکان بخورد، دیدنی و به یادماندنی است؛ اما خیلی با جادوی فیلم قبلی، یعنی "معما" فاصله دارد. شاید به اندازه فاصله سوفیا لورن، با آدری هپبورن.

8 - گل آفتابگردان Sunflower) 1970)
مثلث لورن، دسیکا و ماسترویانی چند سال بعد، یک بار دیگر کنار هم جمع می‌شوند، این بار اما نه برای یک کمدی؛ بلکه سراغ روی دیگر سینمای جذاب ایتالیایی آن سال‌ها می‌روند: ملودرام. یک فیلم اشک‌انگیز باز با زمینه جنگ جهانی دوم. جدال ویران‌گری که دو عاشق فیلم را از هم جدا می‌کند، با ملودی کم‌نظیر هنری منچینی، که به سنت ملودرام‌های آن سال‌ها، جا به جا تکرار می‌شود. این هم فیلم محبوبی میان چند نسل از سینماروها و وی‌اچ‌اس‌بین‌های ایرانی است.

9 - مردی از لامانچا Man of La Mancha) 1972)
اقتباس عجیب و جاه‌طلبانه آرتور هیلر کارگردان "قصه عشق" از دن کیشوت سروانتس. یکی دیگر از فیلم‌هایی که در دهه 1970 می‌توانست توسط چند آدم اصلی سینمای جریان اصلی، در سطح اول سینما اتفاق بیفتد. الان تماشایش کمی خسته کننده است، و زمان خودش هم یک شکست اقتصادی بود. اما پروژه عجیب و غریبی است که لورن را درون یک اثر کلاسیک، به نقشی می‌برد که متعلق به خودش بود: دولسینه، کلفت/زن محبوب قهرمان رمانتیک ما: دن کیشوت.

10 - یک روز به‌خصوص A Special Day) 1977)
دست روزگار بود که آخرین نقش مهم لورن، یک درام سیاسی، از ماندگارترین آثار کارنامه‌اش شد. اتوره اسکولا، داستان زن و مرد میانسالی را روایت می‌کند که در روزی که شهر از آدم‌های هم‌شکل به دلیل استقبال از دیکتاتور موسولینی خالی شده، فردیت‌شان را در یک عشق یک روزه به دست می‌آورند. لورن و موسولینی، بیش از دو دهه بعد از کمدی‌های سرخوشانه ابتدای کارنامه حرفه‌ای‌شان، این بار در نقشی چند وجهی و پیچیده و بالغانه به دیدار هم می‌روند. در یکی از بهترین آثار ضد فاشیسم سینمای ایتالیا. یادگاری از یک دوران، که با عشق آتشین شروع شد و به فهمی آرام و مسئولانه از دنیا و انسان رسید. آشناست، نه؟

منبع: کافه سینما