تنگه غریب !

«تنگه ابوقریب» فیلمی است ضدجنگ که مقطع خاص و درعین‌حال گم‌شده در تاریخ جنگ عراق علیه ایران را به تصویر می‌کشد. بالاخره نهادهای نظامی هم متوجه شدند ساخت فیلم‌های جنگی از نوع پروپاگاندا دیگر جواب نمی‌دهد، چون پرداختن به کنه جنگ و نمایش بی‌واسطه وقایع و رخدادها، خود گواه مظلومیت بچه‌های جنگ و مردم ایران است و دیگر لازم نیست شعارهای پرطمطراق به فیلم وصل شوند!

داستان فیلم مقطع خاصی از دوران جنگ را به نمایش می‌گذارد که در لابه‌لای صفحات تاریخ جنگ گم شده و چند روز مانده به امضای قطع‌نامه ٥٩٨، رزمندگان گردان عمار در منطقه حساس ابوقریب به تلخی، درنهایت بی‌گناهی و بدون هرگونه پشتیبانی لجستیکی مقاومت کردند و در نهایت به شهادت رسیدند. شخصیت‌های داستان از همان سکانس ابتدایی فیلم، ‌تماشاگران را با خود همراه می‌کنند. البته تأثیرات سینمای رسول ملاقلی‌پور، به‌خصوص از فیلم «سفر به چزابه» کاملا مشهود است، هرچند آن فیلم در زمان خود مورد توجه مسئولان محترم واقع نشد و حتی به‌عنوان فیلمی ضدجنگ متهم شد و زنده‌یاد ملاقلی‌پور از دست این آقایان! چه خون‌دل‌ها که نخورد! دست‌آخر هم فیلم با ‌هزار اماواگر و با تأخیر به بدترین شکل اکران شد! اما خوشبختانه ارزش‌های فیلم «تنگه ابوقریب» در زمانی که باید، به چشم آمد. فیلم‌ساز جوان بدون اینکه ادعایی از حضوریافتن در جبهه داشته باشد، با زبان سینما ‌آرمان‌های یک نسل را درون متن واقعیت‌های زمانه خودش به تصویر کشید.

ترسیم هر یک از شخصیت‌ها با تربیت‌های متفاوت و تجمیع هر یک درون تنگه‌ای غریب! با فرم بیانی مطابق با محتوای فیلم - کادرهای بسته، ‌دوربین لرزان و تصاویر در برخی موارد به سمت فلوئی می‌رود، ‌بازی‌های مینی‌مال و درعین‌حال درخشان- حس‌وحال فضا را به نمایش می‌گذارد. گویی تماشاگران هم ناظران آن لحظات سهمگین هستند. البته یکی از ایرادات فیلم را عدم ترسیم درست جغرافیای محیط عنوان کرده‌اند و همین‌طور فیلم را فاقد قهرمان می‌دانند، اما واقعیت این است که چه فرقی می‌کند که این جغرافیا در کجا باشد. هرجا هم که باشد، تمام مردم ایران در آن جنگ هشت‌ساله آسیب دیدند و اتفاقا نقطه قوت این فیلم در بی‌قهرمانی آن است.

اصلا همه شخصیت‌های فیلم قهرمان هستند. قهرمانان واقعی همان کسانی هستند که شهید شده‌اند. نکته جالب دیگر این فیلم این‌ است که شخصیت‌های فیلم، ‌فرمانده‌های جنگ نیستند، کما اینکه فرمانده جنگ با بازی مهدی پاکدل در مرکزیت داستان قرار نمی‌گیرد، بلکه سربازان و رزمندگان با تمام خوشی‌ها و تلواسه‌هایشان در این جنگ نابرابر مقاومت کردند. این تصاویر ملموس از رزمندگان اسلام با بازی‌های درخشان جواد عزتی، امیر جدیدی و حمیدرضا آذرنگ و نحوه به‌شهادت‌رسیدن هر یک از آنها در نماهای بسته، نفس‌های تماشاگران را به شمارش می‌اندازد و چقدر زیباست قصه‌گفتن درباره آدم‌های بی‌نام‌ونشان...

منبع: روزنامه شرق - فرانک آرتا